Chānakya

Chānakya चाणक्य Cāṇakya
Afbild van Chānakya up’r Titelsiede van’r Arthashāstra-Uutgave, de Rudrapatna Shamasastry 1915 ruutbrochte, nadem he dat verloren Arthashāstra wedderfundden hadde
Personen-Informatschoonen
Pseudonym	Kautilya Vishnugupta
Boortsdag	4. Jaarhunderd v. Chr.
Boortsstell	Taxila oder Süüdindien
Doodsdag	4.–3. Jaarhunderd v. Chr.
Kunnig för	Arthashāstra
Arbeid	Minister Philosoph Berader

Chānakya (Sanskrit: चाणक्य, IAST: Cāṇakya [tɕaː.ɳɐ.kjɐ]; *4. Jaarhunderd v. Chr. in Süüdindien oder in Taxila; † 4.–3. Jaarhunderd v. Chr.) was een Universaalgeleerten uut den oolden Indien. He es ene legendäre Person, de sachtens up enen histoorschen Kärn trüggegeet, un was Philosooph as ook Minister un engsten Raadgèver van’n eersten Mauryakeiser Chandragupta, läter ook van sienen Sòne Bindusāra. Ümme 320 v. Chr. verhulp Chānakya Chandragupta to de Macht un geld för wichtig dat Mauryariek uptorichten.

Na de traditschonelle Ansicht sind Kautilya (IAST: Kauṭilya) un Vishnugupta (IAST: Viṣṇugupta) siene Schrievernamens, so dat he för den Verfater van den Arthashāstra geld, een ooldindsch Leerbook œver Staatskunst, Diplomatie, Weerdschopspolitik un Militärstrategie. Darümme bekikt een Chānakya in Indien ook as enen Vœrlöper för de Poltik- un Weerdschopswètenschop.

Lèven

Œversicht

Chānakya worde in’n 4. Jaarhunderd v. Chr. boren. De Name bedüd „Sòne van Chānin“. De Borns sind unenig, of he uut Taxila in’n Pandschāb kümt oder uut de „Gollaregioon“, de sachtens in Süüdindien liggt, stammt. He soll al as he boren worde Täne had hebben, wat een Teken för dat Lott as enen Köning es. De Öldern söllt de Täne van den jungen Chānakya afbròken hebben, dat Lott as Köning aftowenden. Vandeswègen nu de Vœruutsage was, dat he de Macht achter den Throne sien solle. Alle Borns sind œvereen, dat Chānakya sik van den Köning Dhana Nanda, den letsten Herrscher van’n Nandariek, in siene Ere afsnèden föle un daarümme swere den Köning van’n Throne to störten. He sochte daarümme na enen wördigen Köning un fund den jungen Chandragupta. Na dat he Dhana Nanda daaltwungen hadde, make he Chandragupta den niegen Köning, de so de eersten Heerscher van’n Mauryariek worde. Chānakya sall dat Ende van sienen Lèven as enen Askeet tobrocht hebben un starv sachtens in’n 3. Jaarhunderd v. Chr.

Borns

Nich vèle histoorsche Informatschonen œver dat Lèven van Chānakya sind kundig. De grote Deel stammt uut Legenden, de enen histoorschen Kärn hebbet un deelwiese gègen eenanderstaat. Na Thomas Trautmann, enen US-amerikaanschen Historiker un Experten för dat Arthashāstra, givt et veer Verschonen van’r oolden Legende œver Chānakya un Chandragupta:

Verschoon	Bispeeltext
Buddhistsche Verschoon	Mahāvamsa un dat Kommentar Vamsatthappakāsinī daarto
Jainistsche Verschoon	Parishishta-Parvan van Hemachandra
Kaschmirsche Verschoon	Kathāsaritsāgara van Somadeva, Brihat-Katha-Manjari van Kshemendra.
Vishākhadatta-Verschoon	Mudrārākshasa en Drama van Vishākhadatta

Jainistsche Verschoon

Verscheden Kommentare to den kanoonschen Texten van’r jainistschen Shvetambārascholen, de gröttste Gruppe binnen den Jainismus, vertellt ene Verschoon van’r Chānakya-Chandragupta-Legende. De bekannteste Verschoon steet in den Parishishta-Parvan, dat Hemachandra in’n 12. Jaarhunderd schreev. De Vertell es up Sanskrit schrèven un stütt sik up Legenden, de uut’n eersten bet achten Jaarhunderd stammt un up Prakrit schrèven sind. Düsse Legenden steet in den Kommentaren to den kanoonschen Shvētambāratexten as dat Uttaradhyāyana un den Āvashyaka Niryukti. Na Thomas Trautmann es de jainitsche Legende de öldste Verschoon up de de gröttste Toverlaat es.

De jainistsche Legende vertellt, dat Chānakya de Sòne van den jainistschen Laienanhanger Chanin un sienen Wiev Chaneshvarī was un uut den Dörp Chānaka in’r Gollaregioon kam. Unklaar es wo düsse „Gollaregioon“ ligt, darümme dat Hemachandra schrivt, dat Chānakya drawidsch was, könne de Regioon in Süüdindien liggen.

Na de Legende hadde Chānakya al as he boren was alle Täne, wat sien Lott as enen Köning vœrutseggen solle. Chānīn wolle afwenden, dat sien Sòne daarümme hoogmödig werd un brak de Täne van Chānakya af, wat jainistsche Mönke nu as en Teken seen, dat he ene Macht achter den Throne werden solle. Chānakya woss as enen jainistschen Laienanhanger up un frigge ene brahmaansche Fru. De Familie van siene Fru verspotte enne wègen siene Armood. Daarümme besloot Chānakya na Pātaliputra, de Höövdstad van den Nandariek, togaan den mildgèveschen Köning Dhana Nanda, de bi Alexander den Groten „Xandrames“ oder „Angrammes“ heet, ümme ene Spende to bèden, vanwègen dat he anderen Brahmanen al groottœgsche Geschenke maked hadde. As he in den Köningspalast tovte sette he sik up den köningliken Throon. Ene Maad bood enne fründlik an tègen an de Throon to sitten. Chānakya bleev bisitten, man stelle sienen Waterpott up den Sitt tègenan. (De Waterpott es een kamaṇḍalu, een Hangelpott, den Asketen bi sik dregen un steet hier för de jainistschen Ideale van Chānakya). De Maad bood enne noch an up veer anderen Stèden to sitten, man jeedeenmaal, stelle he verscheden Dinger up de Sittplätze un bleev bi up den Throon to sitten. Toletst stödde de Maad enne van den Throne daal. Füünsch swere Chānakya den Nandaköning un sien Riek tonichtetomaken.

Chānakya kenne de Vœrutsage, dat he de Macht achter den Throne sien solle. Daarümme gung he bi na ene Persoon to söken, de en wördigen Köning sien könne. Up Wanderschop dö he de swangere Dochter van enen Dörphöövdling enen Deenst. De Bedingen was, dat’t Kind enne tohören solle. Dat Kind, dat de Dochter van den Dörphöövdling krègen hadde, heet Chandragupta un as Chānakya na ene Tied wedder na dat Dörp kam sach he Chandragupta med anderen Jungen „Köning“ spelen. Enne to pröven, bède Chānakya ümme ene Spende. De Junge vertelle Chānakya de Köge dichtbi to nèmen un see dat nems siene Order weddersprèken well. Düsse Machtdemonstratschoon œvertüge Chānakya, dat Chandragupta een wördigen Köning was.

As Chandragupta vullwussen was versochte Chānakya med enne Pātaliputra, de Höövdstad van Nanda, to verœvern. Dœr alchemistsche Techniken is he een rieken Mann worden un stelle med den Gelde ene Armee up, man kreeg enen depen Daalslag, dat he un Chandragupta van’n Slachtfeld flüchten mossten.

Chānakya verstund achteran, dat’t unklook was direkt de Höövdstad statts de Grenzregionen antogriepen un smède enen niegen Plaan dat Nadariek daaltokriegen. He verbünde sik med den Köning Paravataka uut den Köningriek van Himavatkūta, den enige med Köning Poros, de gègen Alexander den Groten fechte, lieksetten, un bood enne de Halve van den Nandariek an.

Nadem dat de Hülpe van Parvataka sèker was, belagern Chānakya un Chandragupta de lütken Städe rund ümme Pātaliputra. Ene Stad, de besunders starken Weddetstand dö, betradd Chānakya in’n Kleed van enen shaivitschen Beddelmönk un verkünde dat Belagern günge to Ende, wenn de Inwòners de Staturen van den Mātrīkās („De sèven Moders“) uut den Tempel wegrümen. So drade de biglöövschen Inwòners de Staturen uut den Tempel wegrüümd hadden, ordere Chānakya siene Armee dat Belagern to beenden. As de Inwòners nu œren schienbaren Sieg fieren, greep de Armee van Chānakya unverwachtens an un nam de Stad in.

Alnagrade maken sik Chānakya un Chandragupta alle Gebede buten de Höövdstad unnerdaan. Upletst nemen se Pātaliputra in un Chānakya make Chandragupta Köning. Se verbannen de Köning Dhana Nanda un Chandragupta frigge man de Dochter van den Köning, den se van’n Throne stört hadden.Underdess vernarre sik Parvataka in ene Vishakanyā, een Lüüt, dat ene Giftupdragsmöördersche in den Nandariek wèsen was. As Parvataka un dat Lüüt bi de Givte aneenander kemen kippe Parvatak ümme. Chānakya wende af, dat Chandragupta enen Dokter haalt, so dat Parvatake doodbleev un Chandragupta nu alleen œver heel dat vœrmalige Nadariek herrsche.

Chānakya mengele lüttke Dosen van Venien in dat Èten van Chandragupta, enne immun tègen Giftansläge to maken. De Köning, de da nix van afwusste, dele sien Èten med siene swangeren Fru, de Köningin Durdharā, de jüstdaarwègen doodbleev. Chānakya sneed den Buuk van’r doden Königin up dat Kind ruuttohalen. Dat Kind hadde enen Drüppel (बिन्दु bindu „Drüppel“) van den Venien afkrègen un hadde darümme den Namen Bindusāra krègen.

De Parishisshta-Parvan van Hemachandra vertellt dat Chandragupta as Köning afdankt hadde, as enen jainistschen Mönk to lèven. Chānakya make nu Bindusāra to’n Köning. De niege Köning bestimme Subandhu, as Chānakya dat toraden hadde, as enen Minister. Man Subandhu keek niedsch up de Macht van Chānakya. Daarümme vertelle he Bindusāra, Chānakya hädde de Schuld an den Dode van siene Modder Durdharā. Bindusāra make dat füünsch un vull Haat up sienen Raadgèver, so dat Chānakya, de nu al een oolden Mann was, besloot sik trüggetoteen un den jainistschen Sallekhanāeed to sweren; dat heet he faste friewillig bet dat he doodblieven solle sien Karma to betern. In de Tied worde Bindusarā de Waarheed œver sien Modder wies un bède Chānakya trüggetokòmen. As Chānakya de Bidde afsloog, gav Bindusāra sienen Minister Subandhu de Order Chānakya to œvertügen, dat he sienen Sallekhanāeed trüggenimt. Bides Subandhu vœrspèle Chānakya van sienen Eed aftobringen, verbrenne he Chānakya, bi dat he noch lève, un stool allens uut sienen Huse. Chānakya was sik dat al lange verwachten un hadde, eerdat he sik trüggetògen hadde, ene verflöökte Schattkisten herstellt. Subandhu make de Kisten òpen un fund een Rüükwater, dat he glieks inödmene. Up enen Stück Bärkenrinde bi den Rüükwater stund een Flook na den jeedeen, de dat Rüükwater inödement, een Mönk werden mott oder doodblieven solle. So was Subandhu nu twungen as enen Mönk to lèven sienen direkten Dood aftowenden.

Na enen anderen jainistschen Text – de Rajavali-Kathā – gung Chandragupta, nu dat Bindusāra Köning was, med Chānakya in de Wildnisse as Askeet to lèven.

Buddhistsche Verschoon

De Legende œver Chānakya un Chandragupta na’r buddhistschen Traditschoon steet in den Chröönken van Sri Lanka. De Legende find sik in’r Chröönk Mahāvamsa, de uut’n 5. bet 6. Jaarhunderd kümt un up Prakrit schrèven es, as ook in den Kommetaren daarto. Verschedene andere Texten vertellt ook noch Details, as dat Mahā-Bodhi-Vamsa („Bodhiboomgenealogie“) un de Atthakathā, wat de Kommentare van den Theravādabuddhismus to den kanoonschen Texten sind. Chānakya heet in düssen Texten Chānakka (IAST: Cāṇakka) un Chandragupta heet Chandagutta (IAST: Candagutta), wat de Prakritverschonen van den Namens es.

Na de buddhistsche Verschoon was Chānakya een Brahmanen uut Taxila in’n noordindschen Pandschāb. De Biettäne, de he al bi de Geboord hadde, güllen för een köninglik Teken. Siene Moder was bange, dat Chānakya, wenn he een Köning were, sik nich länger ümme œr kümmere un brak siene Täne enne van den Lott as Köning aftobringen.

Chānakya soll wegen sienen bròken Tänen un krummen Föten bòvento gräsig uutseen heben. Up enen Dag gav de Köning Dhana Nanda Geld an Brahmanen uut. Chānakya gung na Pātaliputra deeltonèmen. Wègen siene gräsig Uutsseen ordere de Köning Chānakya uut den Palast to smieten. Chānakya make dat füünsch un he verflöke den Köning. Dhana Nanda order Chānakya fasttosetten, man he flüchte as enen Ājīvika, enen Asketen van ene olde indsche Religioon, de et vandage nich länger givt, verkleed. He befründe sik med Dhana Nandas Sòne Pabbata un hisse enne up sienen Vader van’n Throne to störten. De Prins Pabatta gav Chānakya enen Segelring, dat he dœr ene geheme Dœr uut den Palast flüchten konn.

Chānakya flüchte in de Vindhyābärge, ene Bärggruppe, de Noord- un Süüdindien deelt. Hier stelle he dœr ene geheme alchemistsche Technik 800 Millionen güllen Münten her. As he dat Geld verborgen hadde, begunn he dat Söken na enen Mann, de een wördigen Köning sien könne. As he up enen Dag een paar Kinder spèlen sach full enne de junge Chandragupta in’t Oge. Chandragupta spèle den Köning, de anderen Kinder spèlen siene Vassallen, Minsiter oder Röver. De „Rövers“ brochten de Kinder vœr Chandragupta, de order de Arms un Bene van aftoslaan, man achterna de Liddmaten up wundersame Aard wedder anbrochte. Chandragupta sall uut ene Köningsfamilie stammen, man een Jäger solle enne uptogen hebben, nadem dat een Throonröver siene Vader moord hadde un siene uut’n Huus wiesen hadde. Chānakya tale den Adoptivvader van Chandragupta eendusend güllen Münten, versprak den Jungen een Handwärk to leren un nam den Jungen med.

Chānakya bekeek Pabbata un Chandragupta as twee mœgelike Throonfolgers. He gav jeden een Amulett, dat se med enen wullen Fadem ümme den Hals drègen. Enen Dages besloot he de beden to pröven. As Chandragupta sleep, order he, Pabbata solle Chandragupta den wullen Fadem van’n Halse aftonèmen, sunder dat de Fadem tweegeet oder Chandragupta upwaket. De Upgave missglücke Pabbata. Ene Tied läter order Chānakya nu Chandragupta, he solle de sülve Upgave beschicken. Chandragupta kreeg de Upgave torecht, indem dat he den Kopp van Pabbata afslaan hadde. De tokòmen sèven Jaren bilde Chānakya för siene Plichten as Köning uut. As Chandragupta vullwussen was, buddel Chānakya den Goldschatt uut un stelle ene Armee up.

De Armee van Chandragupta un Chānakya versochte dat Nandariek to verœvern, man löse sik na ene sweare Nedderlage up. Verkleed wandern Chānakya un Chandragupta nu dœr’t Lande un hören ene Fru œren Sòne uutschelden. Se schelde, dat œr Kind man de Midde van’n Koken gèten un den Rest wegsmèten hadde. Se see, dat’t Kind itt as Chandragupta, de de Midde van’n Köningriek angreep, statts eerst de Dörps an’n Grensen to verœvern. De beden worden wies, wat se falsch daan hebbet, stellen ene niege Armee up un begünnen eerst de Dörps an’n Grensen to verœvern. Allnagrade rücken se bet na de Höövsstad Pātaliputra vœr un brochten den Köning Dhana Nanda ümme. Chānakya ordere enen Fischer na den Schatt van Dhana Nanda to söken. As de Fischer den Schatt funden hadde, moorde Chānakya den Mann. He make Chandragupta to den niegen Köning un order enen Mann, de Paniyatappa hete, alle Rebellen in den Köningriek bisiede to bringen.

Chānakya mengele lüttke Dosen van Venien in dat Èten van Chandragupta, enne immun tègen Giftansläge to maken. De Köning, de da niks van afwusste, dele sien Èten med siene swangeren Fru, de jüstdaarwègen doodbleev. Chānakya sneed den Buuk van’r doden Königin up dat Kind ruuttohalen. Dat Kind hadde enen Drüppel (बिन्दु bindu „Drüppel“) van den Venien afkrègen un hadde darümme den Namen Bindusāra krègen.

De öldsten budhistschen Legenden nöömt Chānakya in’n den Vertell œver dat Mauryariek na düssen Begèvenissen nich länger. Man de Kommentaar van Dhammapala to den Theragātā vertellt ene Legende œver Chānakya un den Brahmanen Subandhu: Chānakya was bange, dat Subandhu sienen Posten as Berader striedig maken könne un sette Subandhu fast. Dat tibeeetsche Tārānatha uut’n 16. Jaarhunderd beschrivt Chānakya as enen van Berade van Bindusāra. Na düsse Legende twung Chānakya de Köninge van sessteggen Städen daal un make Bindusāra den Köning van allen Ländern twischen de araabsche See un den Gulf van Bengalen.

Kaschmirsche Verschoon

De kaschmirsche Verschoon stammt uut den Brihatkathā-Manjarī („Dat gote Vertell van Manjarī“) van Kshemendra un den Kathāsaritsāgara („De See van Geschichtenströmen“) van Somadeva. Brihatkathā-Manjari un Kathasaritsagara van Somadeva sind twee Sanskritksammelbände van Legenden un stammt uut Kaschmir in’r Tied van’n 11. Jaarhunderd n. Chr. Bede hebbet dat Brihatkatha-Sarit-Sagara as Grundlage, een Wärk up Prakrit, dat vandage verlustig gaan es un sik up den just so verloren Brihakatha van Gunadhya stütt. De Legende van Chanakya un Chandragupta hebbet in düssen Sammelbänden enen anderen Charakter, de Shakatala (IAST: Śakaṭāla) heet.

De kaschmirsche Verschoon vertellt, dat Vararuchi, Indradatta un Vyadi, dree Schölers van den Guru Varsha, na Ayodhyā reisen den Köning van Nanda ümme ene Spende to bèden. As se ankemen, was de Köning Dhana Nada just doodblèven. Indradatta bruke daarümme siene yoogschen Kräfte in dat Liev van Dhana Nada rintogaan un gav nu Varraruchi 10 Millionen Goldmünten. De Minsiter Shakatala kam daar achter un verbrenne dat Liev van Indradatta. Man eer dat he gègen den flaschen Köning vœrgaan konn, sette de Köning enne fast un make alle siene 100 Sœne verhungern.

De falsche Köning make Vararuchi sienen Minsiter, man as de Charakter uut Rand un Band kam, toog sik Vararuchi as enen Asketen in den Woold trügge. Shakatala kreeg nu wedder den Posten as Minsiter, man smède nu in’n Achtergrund siene Wrake. Shakatala kam up enen Dag den Brahmanen Chānakya tomöte, de just alle Gräser up sienen Weg ruutreet, ümme dat een Halm ene in’n Fott stoken hadde. Shakatala dachte dat een enen mann,de so dull up Vergell uut is good nütten kann un see Chānakya 100.000 güllen Münten to.

Shakatala beherbärge Chanakya in sienen egen Huus un behandele sienen Gast med groten Repsekt. Man up den Dag, as Chanakya för dat Rituaal in den Köningspalast kam, hadde Shaktala enen anderen Brahmen Subbahndu herhaalt dat Ritaul to maken. Chanakya föle sik in siene Ere afsnèden, man Shakatalea beschüldige den Köning för dat Malöör. Chānakya swere daarümme nu den Köning tonicht to maken. De Köning wolle enne fastsetten, man Chānakya konn in dat Huus van Shakatala flüchten. Daar make he een magisch Rituaal dat den Köning krank make. Sèven Dage läter bleed de Köning dood.

Shakatala exekutere denn Hiranyagupta, de Sòne van den falschen Köning. In’r Verschon van Somaveda make he nu Chandragupta, de Sòne van den echten Köning Dhana Nanda, den niegen Köning. Bi Kshemendra kröönt Chānakya den niegen Köning Chandragupta. Shakatala bestimme Chānakya as den köningliken Preester. Nu dat Shakatala sien Vergell krègen hadde, toog he sik in den Woold trügge as enen Asketen to lèven.

Mudrārākshasa-Verschoon

Dat Mudārākshasa („De Segelring van Rākshasa“) is een Sanskritdrama van Vishakhādatta. Unklaar es wenn Vishkhadatta das Drama schreev, man et nöömt de Huna, de Noordiniden in’r Guptatied verœvern un mutt so daarna affaat sien. De Daten langt van 4. bet in dat 8. Jaarhunderd. The Chānakya-Chandragupta-Legende in’n den Drama het Dele, de anders närgends upkümt. Vanwègen düsse Underschede meent Trautmann dat de grote Deel van den Drama uutdacht un legendäär es un kene histoorsche Grundlage hebt.

Na de Verschoon in’n Mudārākshasa verafschede de Köning van Nanda Chānakya uut siene Postioon as Raadgèver. Darümme swere Chānakya den Köning Dhana Nanda tonichtetomaken. Chānakya make enen Plaan Nanda to störten un Chandrgupta, hier de Sòne van Chana Nanda, up den Throon to setten. Chānakya smède ene Allians med den Könning Parvateshvara, indem se afmaken dat Territrorium van Nanda uptodelen. Se stellen ene Armee up, verœvern Pataliputra un twüngen de Nanda-Dynastie daal.

De Premierminsiter van Nanda, de Rakshasa heet, konn flüchten. He sende ene Updragsmöörderske Chandragupta to vergiften. Chānakya make dat Meken man Paravata ümmebringen un gav Rakshasa de Schuld. Malayaketu, de Sòne van Paravata, fund de Waarheed ruut un verbünde sik med Rakshasa. Bhaguranya, een Spioon van Chānakya, befründe sik med Malayektu. Rakshasa bleev bi den Dood van Chānakya to planen, man Chānakya konn alle Plaans afwenden.

De Broder van Paravata Vairodhaka was in de Tied Köning worden. Chānakya œvertüge enne, dat Rakshasa sienen Broder ümmebrocht hädde un see to dat Gebeed van’n Nandariek liekmatig uptodelen. Man stickum dachte he all an enen Plaan Vairodhaka to moorden. He beupdrage den Architekten van Pataliputra, de achter Rakshasa stund, enen Triumphbògen för ene Prozesschoon van Chandragupta uptorichten. He leet Vairodhoka up den eersten Elephanten in’r Prozesschoon rieden. As Chānakya sik dat al verwachten was, hadde de Architekt ene Falle upricht Chandragupta to moorden. De Bògen störte man nu œver Vairodhaka statts Chandragupta in un brochte enne ümme.

Malayektu un Rakshasa verbünden sik med fiev Köningen un stellen ene Armee up. Spione van Chānakya konnen den Segelring van Rakshasa tofaat kriegen, so dat Chānakya nu enen Breev an Malayektu schreev un waarschaue enne siene Verbünden wollen enne verraden. De Spioon Bhagurayana make Malayaketu waanglöövsch œver Rakshasa denken, indem dat he vertelle Rakshasa haat alleen Chanakya ook tostimme Chandragupta to denen. Korte Tied daarna brochte een Bòden de Naricht dat Chandragupta Chānakya as Raadgèver verafscheed het un Rakshasa as enen niegen Raadgèver vœrsloog. Dat make Malayektu löven, he könne Rakshasa nich truwen.

Malayektu besloot nu Pataliputra sunder Rakshasa to verœvern. Een Spioon vertelle Chānakya direkt, dat Malayektu angript. Chānakya un siene Spione maken Malayektu eerst löven, dat Rakshasa sienen Vader ümmebrocht hädden un bödden nu de Raasch van Malayektu an, indem dat se de Juwelen van Parvata an Rakshasa verkoft hadden, de nu med den Juwelen van Malayektu sienen Vader in den Palast kam, nadem dat Malayektu na enne orderd hadde. Füünsch exekutere he siene fiev Verbünden, as de Juwelen ümme den Halse van Rakshasa sach. Rakshasa konn man flüchten.

De anderen Verbünden van Malayektu wenden sik af, as se hören woans he Rakshasa un de fiev Verbünden ümmebrocht hadde. Spione vertellen Rakshasa nu dat Chānakya een Fründ van Rakshasa med den Dode droot, ümme dat he nich verrade wo Rakshas es. As Rakshasa dat höörd hadde, haste Rakshasa na Pātaliputra un swere Chandragupta un Chānakya tru to sien un as enen Minsiter to denen. Nu dat dat Chānakya krègen hadde, wat he woll, toog he sik trügge as enen Askeet to lèven.

Wärk

Traditschonell schrivt een dat ooldindsche Leerbook Arthashāstra Chānakya to. Dat Arthashāstra is een Leerbook œver Staatskunde, Politik, Weerdschop, Militärstrategie un den Plichten van enen Herrscher, dat de Biblitohekaar Rudrapanta Shamasastry 1905 in ene Kollektschoon van oolden Manuskripten, de up Palmenbläddern schrèven weren, wedderfund. Dat Arthshāstra nöömt sienen Schriever avers nich Chānakya man Kautilya (IAST: Kauṭilya) un in enen Vers Vishnugupta (IAST: Viṣṇugupta). Kautilya is sachtens de Name van den Schriever sienen Gotranamen, also de Name van sienen Clan oder Afkumstlinie. Een van den eersten Wärken up Sanskrit, dat Kautilya un Chānakya lieksett es dat Panchatantra, ene Kollektschoon van Fabeln uut’r Tied ümme 200 v. Chr.

K.C. Ojha seggt, dat de traditschonelle Ansicht, de Vishnugupta un Kautilya lieksett, upkam, indem dat de Traditschoon den Schriever un den Ruutgèver verwessele. He denkt, dat Vishnugupta de Ruutgèver un Kautilya de Schriever van’n Arthashāstra was. De Indologe Thomas Burrow twievelt an’r traditschonellen Ansicht un meent daargègen, dat Chānakya un Kautilya twee verscheden Personen weren. Na ene andere Ansicht sammelt dat Arthashāstra verschedene öldere Texte van underscheeliken Schrievers. Chānakya könne een van düssen Schrievers sien.

Een ander Wärk, dat de Traditschoon Chānakya toschrivt, es dat Chānakya-Nīti, ene Kollektschoon van Aphorismen, de Chānakya uut verscheden Leerbökern (Shāstra) tohopedrège.

Rezeptschoon

Chānakya geld vœr all in Indien as enen groten Denker un Diplomaat. Männigeen indischen Natschonalist bekikt enne as den Eersten, de sik een verenigd Indien vœrstelle, dat heel den Subkontinent ümmespannt. Shiv Shankar Menon, de vœrmalige Berader för Natschonale Sèkerheed, priese dat Arthashāstra van Chānakya woans et prezise un tiedloos politsche Macht beschrivt. Bòvento rade he an dat Book to lèsen de egen Sicht in strateegschen Saken gröter to maken.

De diplomaatsche Enklave in Nie-Delhi heet Chānakya to Eren „Chanakyapuri “. Ook dat de Institute Traning Ship Chanakya, de Chanakya National Law Univesity un dat Chanakya Insitute of Public Leadership drèget sienen Namen.

Populärkultuur

Sieddenn dat Arthashāstra 1905 wedderfunden worde, werd de Legenden œver Chānakya bet vandage in Indien jümmerswedder upgrèpen un in verscheden Medien daarstellt.

Theaterstücke

Verschene moderne Adaptschonen vertellt de Legende van Chānakya. In den Stück Chandragupta, dat Dwijendrala Ray 1911 ruutbrocht hadde, verbannt de Nandaköning sienen Halvbroder Chandragupta, de sik de Armee van Alexander den Groten anslütt. Läter twingt Chandragupta, med Hülpe van Chānakya, den Nadaköning daal.

Filme un Feernseen

• De Film Chanakya Chandragupta kam 1977 up Telugu ruut.
• De TV-Seire Chanakya van 1991 verfilmt dat Lèven van Chānakya na de Mudrārākshasa.
• De TV-Serie Chandragupta Maurya is biograaphsche Serien œver dat Lèven va Chandragupta un Chānakya.
• Dat TV-Drama Chakravartin Ashoka Samrat van 2015 wist Chānakya in’r Tied van Chandragupta sienen Sòne Bindusāra.
• In den Historiendrama Porus uut den Jaren 2017–2019 speelt ook Chānakya ene Rulle.
• Dat Historiendrama Chandragupta Maurya uut de Tied van 2018-2019 es de ander Deel van Porus.

Litteratuur

• Thomas Roger Trautmann: Kauṭilya and the Arthaśāstra: a statistical investigation of the authorship and evolution of the text. Brill, 1971. 
• Upinder Singh: A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century. Pearson Education, 2016, ISBN 978-93-3256996-6. 
• Manohar Laxman Varapande: History of Indian Theatre. Abhinav, Nie-Delhi 2005, ISBN 978-81-7017-430-1. 
• Benjamin Lewis Rice: Epigraphia Carnatica. II: Inscriptions and Sravana Belgola. Mysore Government Central Press, Bengaluru 1889.