30. Februar
| Februar | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
De Maand Februar hett in’n julianschen un in’n gregoriaanschen Klenner blots 28 Daag oder 29 Daag in Schaltjohren. Aver liekers gifft dat mehrere historsche Begeevnissen, de an en 30. Februar passeert sünd.
Sweden hett 1700 beslaten, vun’n Juliaanschen to’n Gregoriaanschen Klenner to wesseln. De Sinn dorachter weer, för de neegsten 40 Johren keen Schaltjohren to hebben, üm so de Differenz vun de Daag twüschen de beiden Klenners mit de Tiet uttoglieken. Dat harr woll de Ümstellen in Sweden sülvst veel eenfacker maakt, man in Betog op annere Länners weer dat düchtig komplizeert worrn, wiel Sweden op disse Oort 40 Johr lang en annern Klenner hatt harr as all annere Staaten un sik bito ok de Afstand to de Klenners in den Rest vun Europa jedet Johr ännert harr.
Ut den Sinn is 1700 de 29. Februar övergahn worrn. Sweden weer dormit den julianschen Klenner en Dag vörut un den Gregoriaanschen Klenner noch teihn Daag achterran. Denn is de Grote Noordische Krieg utbroken. In de neegsten beiden Schaltjohren 1704 un 1708 hett dat aver denn doch wedder en 29. Februar geven, so dat de Afstand to de annern Klenners gliek bleven is. 1711 hett de König Karl XII. denn beslaten, wedder na’n Juliaanschen Klenner torüch to gahn. De Dag, den Sweden nu vörut weer, müss also dör en Dag bito utgleken warrn: Dat weer de 30. Februar 1712, de as dubbelten Schaltdag betekent warrn kann. Dat hett ok för dat dormols vun Sweden afhangige Finnland gellt. 1753 hett Sweden denn opletzt den Gregoriaansch Klenner inföhrt.
De Sowjetunion wull 1929 en revolutschonären Klenner inföhren, wo binnen jede Maand 30 Daag hebben schüll. De restlichen Daag in’t Johr – 30 mol 12 gifft jo blots 360 Daag – schüllen denn de so nöömten „maandlosen Ferien“ wesen. In de Sowjetunion geev dat dorüm 1930 und 1931 ok en 30. Februar. Dorna is disse Klenner aver wedder afsett worrn.
Dat gifft ok en Ansicht, dat de Februar in’n Juliaansch Klenner twüschen 44 v. Chr. un 8 v. Chr. normalerwies 29 Daag harr un in Schaltjohren denn 30 Daag lang weer. Dat schall aver vun Kaiser Augustus ännert worrn wesen, wiel he wull, dat de na em nöömte Maand August de glieke Läng hebben schüll as de Maand Juli, de na Julius Cäsar nöömt weer. Dat künn de Grund wesen, worüm twee Maanden na’nanner 31 Daag hebbt. Man histoorsche Borns gifft dat dorför woll nich.
Wohrschienlich ok en Legennen is de Ansicht, dat de Februar twüschen 541 un 572 in eenige Kloosters in Middelfrankriek regelmatig üm een Dag to lang weer, vun wegen dat se de Romana supputatio vetus verkehrt lest harrn. Se schüllt den Utglieksdag för den Oosterzyklus (den so nöömten Saltus lunae) ut Versehen in dissen Maand leegt hebben. Aver ok dorvör gifft dat keen historsche Bornen.
In dat Bankgewarf warrt ok hüüt noch jede Maand mit 30 Tinsdaag rekent, so ok de Februar. Dorüm kann dat ok vundaag passeeren, dat een op sien Tinsafreken den „30. Februar“ finnen deit.
Websteden
[ännern | Bornkood ännern]- De 30. Februar 1712 (engelsch)
- 30 Daag in’n Februar (engelsch)
- Klennerümstellen in Sweden (engelsch)
- Historie vun’n russ’schen Klenner (engelsch)