Ökoloogsch-Demokraatsche Partei

Logo vun de ödp

De Ökoloogsch-Demokraatsche Partei (kort: ödp) is en politische Lüttpartei in de Bundsrepubliek Düütschland, de an’n 23./24. Januar 1982 in Wiesbaden as Bundspartei grünnt worrn is. Den Parteivörsitt bekleedt to Tiet Charlotte Schmid 2022). De ödp hett de Rechtsnafolg vun de „Grönen Akschoon Tokumst“ (GAZ) antreden, de vun de Bundsdagsafordenten Herbert Gruhl grünnt weer, de nich in de Partei Bündnis 90/De Grönen opgahn wull, vun wegen de Vörherrschop vun’n linken Flögel. Gruhl weer bit 1989 Bundsvörsitter vun de Partei. In disse Tiet weer he na buten hen de bestimmen Person vun disse Partei.

Bi de politischen Inholten liggt de Swoorpunkt vun de ödp op de Ümwelt- un de Familienpolitik. Se sütt sik sülvst in de politischen Mitt. Internatschonal is de ödp Liddmaat in’n Parteienverband WEP. In Düütschland is de Partei in föffteihn Landverbännen opdeelt. De meisten Stimmen vun de Wählers kriggt de ödp in Bayern, woneem se bi Landdagswahlen siet 1990 bestännig bi üm un bi 2 % hett un op kommunale Even toletzt bit mehr as 300 Mandaten besetten kann. In’n Bundsdag is se nich vertreden.

Politisch Profil

Dat aktuelle Grundsatzprogramm mit den Titel Politik, die aufgeht. Grundsatzprogramm der Ökologisch-Demokratischen Partei (ödp) is ut dat Johr 1997. Bito gifft dat en Bundspolitisch Programm, dat 2002 beslaten weern un siether mehrmols wieterschreven worrn is. In’n Gegensatz to dat Grundsatzprogramm foddert dat Programm sünnere Saken. Dat aktuelle Europapolitische Programm vun de Partei stammt ut dat Johr 2008.

Na egen Dorstellen is de ödp düchtig op Postmaterialismus utricht un christlich prägt. Wieter boet se stark op Naholligkeit. De Partei strevt en Wenn in’n Levens- un Weertschopsstil an. Dorna schall de Weertschop, de vundaag op Verswennen un Övermaat baseert, opgeven warrn. An de Steed schall nahollig un sinnig mit de hüütigen Rohstoffen ümgahn un „echte Levensgööd“ entwickelt warrn. Disse Sinn is vun de ödp in de 1980er Johren mit den Slogan „Weniger ist mehr“ in Wahlsennen un Warfmaterialen as jemehr Karnansatz verbreedt worrn.

Deerschuul, Ümwelt- un Energiepolitik

Middelpunkt vun dat Parteiprogramm is dat Schulen un Wohren vun de natürlichen Grundlagen vun’t Leven. De ödp is dorför, op„ weertschoppliche Aktivität to verzichten, wenn bedüdenere Telen vun’n Oorden- un Levensgrundlagenschuul dat nödig maakt“. De Karnenergie lehnt de ödp af, as se en Gefohr för Minsch un Natur dorstellt. Disse Kritik betütt se op den Bedrief vun de Karnanlagen sülvst jüst so as op de Affallprodukten. Den Utstieg ut de Karnenergie, as de to Tiet in Düütschland ümsett warrt, geiht de Partei nich gau un nich gradlienig noog. Anduern Energie schall dorgegen starker ünnerstütt un biller warrn. Betahlt warrnn schall dat dordör, dat Flaaghavens un dat Stratennett nich wieter utboet warrt. Butendem is de Partei dorför, högere Stüern op Kerosin to leggen un den apentlichen Personenverkehr uttoboen.

Wietere Anliggen sünd to’n Bispeel en Landweertschop mit oortgerechte Bedingen för de Deerten, de sik mit de Natur verdrägen deit, as ok en Forstweertschop, de sik an de Natur orienteert. De ödp will dörsetten, dat dat „Schule vun de natürlichen Levensgrundlagen“ un de Deerschuul as Staatsteel in’t Grundgesett opnahmen warrt. Na Ansicht vun de Partei mööt wieter ok de Grenzweerten för’n Mobilfunk rünnersett warrn, vun wegen dat en „Veeltall vun weenschoppliche Studien ut de helen Welt“ wiest harrn, dat de Strahlen, de dorbi free warrt, slecht för de Gesundheit sünd.

Sozial- un Gesundheitspolitik

Na dat Grundsatzprogramm schall de Artikel 20 vun’t Grundgesett nich anfaat warrn. De Finanzeeren vun de Sozialsystemen achall mit Stüern ok op Energieverswennen un op Kapitalinnahmen sekert warrn. As de Levensform, de sik an’n besten dorstellt, warrt de Familie ansehn. Se warrt as dat „Fundament vun uns Sellschop“ betekent. Den „Grundsatz vun de Naholligkeit“ betütt de ödp ok op dat Sozialsystem. De schall sünners bi de Jöödg- un Öllerafsekern dördor henkregen warrn, dat jeden Ansprrok ok en Gegenleistung gegenöversteiht („Grundsatz vun de Leistungsberechtigkeit“), so dat sik dat System duersom sülvst driggt. Kritik öövt de ödp doran, dat de Generatschonenverdrag blots eensietig to’n Gunsten vun de Renters utklamüstert worrn is, wiel de Kosten för’t Groottehn vun Kinner bi de Öllern verbleven sünd. De junge Generatschoon mutt blangen de egen Öllern nu ok de Rentners mitversorgen, de keen Kinner hebbt un sünd dormit överlast. De Naklapp sünd högere Lohnnevenkosten un Stüern, wat to mehr Arbeitslosigkeit un Staatsschulln föhrt.

De ödp strevt en utgleken Verdelen vun de Lasten twüschen Öllern un Lüüd ahn Kinner an as ok twüschen hüütige un tokamen Generatschonen. Dorüm warrt en höger’t Kinnergeld un en Optuchtgehalt vörslahn. In’n Gegentog schall de nächste Generatschoon de Renten to Hälft finanzeeren, wobi Öllern en tosätzliche Öllernrente tostahn schall. Minschen ahn Kinner schüllt de tweete Hält vun de Rente över en Plicht-Kapitelversekern finanzeeren. Dat Verfohren för de Ümlaag bassert op de Kinner-Optucht, de unafhangig is vun en Arbeitsplatz. De gesettliche Rentenversekern müss dorüm, op all Börgers utdehnt warrn.

De Partei lehnt Studiengeböhren för dat Eerststudium af, as se bang is, dat dordör de soziale Achtergrund vun’t Studium afhollen künn. De Staat mutt dat nödige Geld praatstellen, vun wegen dat de dör den Rüchgang vun de Geboorten in de letzten twee Johrteihnten veel Geld spaart hett.

Swangerschopafbreken is en Thema, dat vun de ödp mit Twievel sehn warrt. Dat late Afbreken vun en Swangerschop lehnt se grundsätzlich af. Man, se ünnerstütt den Rechtskompromiss, de nu nu gellt. Vun ehr Sozialprogramm versprickt sik de Partei, dat de Tall vun de Afdrieven düttlich minnert warrt, as de soziale Druck, de faken en Rull speelt, dormit to’n gröttsten Deel an de Siet is. Aflehnt warrt vun de ödp butenedem dat Legaliseeren vun Drogen as to’n Bispeel vun Haschisch un Marihuana as ok jede Form vun Gentechnik. In Bayern hett se bito en Volksbegehren gegen dat Klonen vun Minschen ingangsett.

Weertschops- un Stüerpolitik

De ödp hett de Opfaten, dat dat marktweertschoppliche Weertschopssystem vun vundaag op Duer nich lopen kann, as dat op’n „eensietigen materiellen Verbruuk“ utricht is. Dat Grundprinzip vun de Naholligkeit mutt de Grundlaag vun all Doon hebben, vun wegen dat de „Middel op den Planeten Eer“ begrenzt sünd. De Partei hett 1989 dat Inföhren vun en opkamensneutrale ökoloogsche Stüerreform foddert. Dorna schüllt Minschen, de jemehr Hanneln ökoloogsch verantworrtlich utrichten doot, schüllt bi de Stüern entlast warrn, wiel unökoloogsch Weertschoppen dör högere Stüern ingrenzt warrn schall. De Mehrweertstüer warrt as „sozial un ökoloosch blind“ betekent un schall to’n Utgliek düütlich torüchnahmen warrn. Teel vun de ödp is en „Marktweertschop, de ratschonell mit Stoffen ümgeiht, de nich nawasst, anduern Energieborns bruken deit un entwickelt, sik nich-zentral organiseert, volkseertschopplichen Schaden in de Priesen för Energie un Rohstoffen utdrücken deit un dör’n staatlichen Rahmen dorto anhollen warrt, sozial un ökolooscgh verantwoortlich to hanneln.“

Na’n Willen vun de Partei schall dat en „strikt Scheden vun en politisch Mandat un dat Vertreden vun weertschoppliche Intressen“ geven. Paretispennen an Partein höört dorna verboden, as se en Form vun Korrupschoon dorstellt. Üm keen Intressenkunflikten to hebben drööft Afordente vun de ödp dorüm ok keen Opsichtsraatsamt hebben.

Binnenpolitik

Volksbegehren un Volksentscheden schüllt na Opfaten vun de Partei op all Evenen vun de Politik inföhrt oder lichter maakt warrn. Se sett sik butendem för en Wahlrecht vun Geboort an in, wobi de Öllern an Steed vun jemehr Kinner bit to’t vullennte 14. Levensjohr wählen schüllt, man 14 bit 17-jorhige schüllt op Andrag al sülvst wählen dröfen. Feenden vun de Verfaten schüllt na Ansicht vun de ödp düütlich angahn warrn. Parteien, de mit Extremisten sympathiseert, schüllt verboden warrn. Wieter mutt de demokraatsche Staat in de Laag wesen, Gefohren aftowehren, de sik ut de „Utbreden vun’t organisserte Verbreken“ ergeevt. De tonehmen Kriminalität is en „Rutfoddern för de Sellschop un för’n Staat“, as de „Ansprook vun de Börgers op Sekerheit un Unversehrheit“ nich geven is. Blangen Polizei un Justiz schall dorüm ok Zivilkuraasch en Rull spelen. Dat Opkamen vun Verbreken schall dör Vörsorg hinnert warrn, ünner annern dör’t „Verbetern vun de spzialen Bedingen“ un en „Optucht hen to gegensietige Acht un mehr Rechtsgeföhl“. In de Medien schall bito dat Wiesen vun Gewalt ophören. De Politik vun den fröheren Binnenminister Wolfgang Schäuble lehnt de Partei dorgegen af, sünners wat de Terrorbekämpen angeiht, vun wegen dat se en Uthöhlen vun de Grundrechten dorstellt.

Butenpolitik

De Globaliseren, as se is, warrt vun de ödp aflehnt, vun wegen dat na ehr Ansicht blots wenige Lüüd wat dorvun hebbt. De Partei foddert wieter dat „Sekern vun de Minschenrechten un dat Herstellen vun en hooch Maat an Wohlfohrt un Gerechtigkeit in all Länner op de Eer“. Se lehnt den Verdrag vun Lissabon af, as de ehr to neoliberal is. Butendem wies de Verdrag na Ansicht vun de ödp keen demokraatsche Legitimatschoon op. Dorüm foddert de öpd Volksentscheden över den Verdrag in all EU-Staaten, und sormit also ok in Düütschland. Dat weer een Grund, worüm de Partei 2008 vör’t Bundsverfatenegricht gegen de Ratifizeeren vun’n Verdrag klaagt harr. Butenpolitisch is de Partei wieter ok för en „weltwiet Veroordelen vun ABC-Wapen“.

Struktur

Gremien

Claudius Moseler, Generalsekretär vun de ödp

ödp-Landsparteidag in Rhienland-Palz 2007

De Organen vun de Partei sünd de Bundsparteidag, de Bundshööftutschuss un de Bundsvörstand. De hööchste Kreis, de wat besluten kann, is de Bundsparteidag, de tomindst eenmol, tomeist aver tweemol in’t Johr afhollen warrt. De Liddmaten vun’n Bundsparteidag sünd die Liddmaten vun’n Bundsvörstand un de Delegerten vun de Landsverbännen. Twüschen de Parteidaag is de Bundshööftutschuss dat höchste Gremium.

De Bundsvörstand warrt op twee Johr wählt un sett sik ut negen Liddmaten tohopen. Dat is de Bundsvörsitter mit sien beiden Vizen, de Bundsschatzmeester, de Bundsschriftföhrer un veer Bisitters. De eersten veer billt tosamen den gewarfsföhren Bundsvörstand un sünd dör jemehr Amt ok Liddmaat in’n Bundshööftutschuss. Ünnerstütt warrt de Bundsvörstand dör den Generalsekretär. Mit Stand vun’n Enn 2008 gifft dat bi de ödp keen Bundsgewarfsföhrer as Leider vun de Bundsgewarfssteed.

Dat Parteiprogramm warrt vun de Bundsprogrammprogrammkommisschoon utarbeit. De Bundssatzungskommisschoon maakt Vörslääg to’n Wieterentwickeln vun de Satzung. In beraden Funkschoon gifft dat bi de ödp wieter en Ökoloogschen Raat. Op Bunds- un Landseven hett de Partei Schiedsgerichten, de för Striet binnen de Partei tostännig is as ok för’t Rutsmieten ut de Partei. Dat gifft in de Partei acht Bundsarbeitskreisen, de sik mit de Swoorpunktsthemen befaten doot: Butenpolitik & Globaliseren, Christen & Ökologie, Familienpolitik, Fronslüüd, Gentechnik & Landweertschop, Gesundheit, Verkehrspolitik, as ok Weertschop & Ümwelt.

Binnere Struktur un Ümfeld

De ödp hett Landverbännen in all Bundslänner mit Utnahm vun Bremen. Op kommunale Even gifft dat mehr as 200 Rebeetsverbännen, de vör allen in de Bundslänner mit de meisten Liddmaten, Bayern un Baden-Württemberg, to finnen sünd. Ok en Jöögdorganisatschoon gifft dat, wat de 1992 grünnten Jungen Ökologen sünd. Bit August 2005 geev dat ok en Studentenverband ünner den Naam Ökoloogsch-Demokraatsche Studerende. Drang verbunnen mit de Partei is de Stiftung för Ökologie un Demokratie, de de ehmolige ödp-Bundsvörsitter Hans-Joachim Ritter vörsteiht.

Liddmaten un Wählers

Liddmaatschop

Na de Satzung kann jeedeen Liddmaat warrn, wokeen de „düütsche Staatsbörgerschop oder sien stännigen Wahnsitt in de Bundsrepubliek Düütschland hett, tominst 16 Johren oolt is un de Satzung as ok dat Grunsatzprogramm achten deit“. Fronslüüd un Deerns sünd as Liddmaat na de Satzung gliektietig ok Liddmaten in de Bundsverenigung Fronslüüd in de ödp, solang sse nix dorgegen seggen doot. Siet August 2002 hett de ödp ok en „Liddmaatschop to’n Rinsnuppern“ in’t Anbott, in de een för een Johr lang ahn Bidrääg Liddmaat warrn kann. Nich akzepteert warrt de gliektietige Liddmaatschop bi Scientology.

As de ödp sik strikt för en Scheden vun Weertschop un Politik insett, leggt se in § 14 vun de Satzung fast, dat Afordente un Vörstandsliddmaten vun de Partei keen Beraderverdrääg oder betahlte Liddmaatschoppen in en Opsichtsraat vun „op Gewinn utrichte Ünnernehmen“ hebben drööft.

Afkumst un Tosamensetten vun de Liddmaten

De Liddmaten stammt vör allen ut dat börgerliche Lager. Blangen ehmolige Wählers oder Liddmaten vun de Grönen finnt sik in de ödp jüst so ok ehmolige Liddmaten vun de CDU oder CSU oder Sozialliberalen, de mit de FDP nich tofreden sünd. De ödp is nich religiös bunnen, so dat sik hier Christen, Humanisten, Atheisten, BUddhisten un annere wedderfinnt.

Mit Stand vun’n Oktober 2008 harr de Partei 6.500 Liddmaten, vun de meist twee Drüddel ut Bayern kamt un 1.000 ut Baden-Württemberg. Vun de ödp-Liddmaten sünd 40 % jünger as 35 Johren. 1993 weer de Öllersgrupp twüschen 25 un 34 Johren de gröttste in de Partei. De Andeel an Fronslüüd liggt bi ruchweg 40 %. Ünner de Kandidaten to de Bundsdagswahl 1990 geev dat bannig vele Studenten un Akademikers, wat de ödp as „düütlich akademisch prägte Partei vun de ne’en Middelschicht“ inordent hett.

Medien

De ödp hett jemehr Bundsgewarfsteed in Würzborg un ünnerhollt blangento noch in Mainz en kommunalpolitisch Büro, dat vun’n Generalsekretär Claudius Moseler föhrt warrt. Bito hett de ödp en Parteiblatt mit den Naam ÖkologiePolitik, de eenmol in’t Veerdeljohr mit en Oplaag vun 6.700 rutkummt. De Baasredakschoon besteiht ut Günther Hartmann un Florence von Bodisco.

De Partei vergifft de Utteken Golden Swalk an utwählte Personen, de sik för de Demokratie oder för de Ökologie insetten doot. Priesdrägers sünd to’n Bispeel Franz Alt, Hans Herbert von Arnim, Harry Rosin oder Ernst Ulrich von Weizsäcker. De letzte vun jem hett den Pries aver utdrücklich nich wegen de ödp annahmen, man blots in Acht för den fröheren Bundsvörsitter Herbert Gruhl.

Vermögen un Finanzen

Na de Bundsdagsdrucksaak 16/5230 hett de ödp in’t Johr 2005 Innahmen vun ruchweg 2,1 Millionen Euro hatt, dorünner 286.000 Euro an Bidrääg un 1,1 Millionen Euro Spennen. Üm un bi 600.000 Euro sünd ut stattliche Borns kamen. In’t Johr 2005 hett de Partei en Winnst vun ruchweg 180.000 Euro maakt, Grootspenn vun mehr as 10.000 Euro hett se in dat Johr nich kregen. 2009 kreeg de Partei Toschüss vun ruchweg 704.200 Euro.

Dat Reinvermögen vun de ödp liggt bi üm un bi 1,4 Millionen Euro, mit Geldbestännen vun ruchweg 640.000 Euro. De Partei ünnerhollt na egen Vertellen keen Immobilienvermögen un is ok nich an Ünnernehmen bedeeligt.

Politisch Doon

Parlamentaarsch

Opstunns hett de Partei ruchweg 400 Mandaten op kommunale Even, mehr as 300 dorvun in Bayern. Op högere Even is de ödp noch in keen Parlament binnen wesen. De besten Wahlresultaten hett de ödp vör allen in ländliche Rebeden un in de Middelstäder in Süüddüütschland. In de Grootstäder hett de Partei noch nich Foot faten künnt..

Den gröttsten Toloop op Landseven hett de Partei ok in Bayern un in Baden-Württemberg. In Nedderbayern tütt se Acht op sik dör den Wedderstand gegen dat tschechische Karnkraftwark Temelín, vun dat Nedderbayern ’n groten Deel vun sien Stroom herkriggt. Dor hett de Partei bit vundaag de hööchsten Wahlresultaten. Op Even vun de Landkreisen un kreisfreven Städer hett de Partei bit hüüt in de Landkreisen Ravensburg un Rottweil as ok in de Städer Passau, Memmingen, Ansbach, Straubing un Bottrop ehr gröttsten Stimmandelen kregen.

De parlamentaarsche Arbeit kunzentreert sik vör allen op de Themen „Ümwelt“ un „direkte Demokratie“. Listenverbinnen, Utschuss- oder Frakschoonsgemeenschoppen geiht de ödp an fakensten mit de Grönen oder mit Wählergruppen oder de FDP in, roor aver ok mit de CDU, CSU, SPD oder de Bayernpartei. Op kommunale Even geev dat oder gifft dat vundaag Koalitschonen ünner’t Regeer vun de Union aver ok mit de SPD un de Grönen. Fröhere Koaltischonen ut SPD, Gröne, ödp un wietere Gruppen sünd dormols (t. B. in München un Augsborg) as „Regenbagenkoalitschoon“ betekent worrn.

Buten dat Parlament

In de Johren 1996 un 1997 hett de ödp in Bayern dat Volksbegehren „Schlanker Statt ohne Senat“ op’n Weg bröcht. Bi den Volkksentscheed an’n 8. Februar 1998 hebbt 69,2 % vun de Wählers för’t Oplösen vun’n bayerischen Senat stimmt, de dorophen 2000 oplöst worrn is. Dorna hett de Partei ankünnigt, en Volksbegehren maken to wullen, üm den bayerischen Landdag vun 204 op 145 Sitten to reduzeeren. Dorvun is de Partei aver afkamen, as de Landdag vun sik ut en Verlüttern op 180 Sitten beslaten hett. Ok de Volksbegehren to’n Verlüttern vun de Staatsregeren un to’n Strieken vun veer plaante Standöörd för Atomkraftwarken in Bayern hett de ödp nich inbröcht, as de Landdag jemehr Foddern vörher al deelwies oder ganz ümsett hett. Dat Volksbegehren Gerecht sparen, auch an der Spitze is an’n 6. Mai 2005 vun’n Bayerischen Verfatengerichtshoff nich tolaten worrn. Twee wietere, bi de dat üm’t Klonen vun Minschen un üm den Mobilfunk güng, hebbt nich de nödige Mindsttall vun Ünnerschriften kregen.

Wohrnehmen vun buten

Allgemeen

In’n Allgemenen warrt de ödp as de börgerlich-konservative Deel vun de Ümweltbewegen wohrnahmen. Ünnerscheden to de Grönen vun de politischen Telen her geev dat eerst vör allen in Fragen vun de Butenpolitik (Tostimmen vun de ödp to NATO un de EG), de Sicht to de parlamentaarschen Demokratie (Tostimmen uvn de ödp to’t staatliche Gewaltmonopol) as ok to de Familie (traditschonell Bild vun de ödp, skeptische Ansicht to’t Afbreken vun Swangerschoppen).

To de Tiet, as de eerste Bundsvörsitter Herbert Gruhl dat Seggen harr, weer de Partei mit rechte Parteien as REP, DVU oder NPD tohopen mengeleert. De Vörhollen vun de Rechtslastigkeit hett na’t Torüchpedd en vun Gruhl 1989 langsom nalaten. Gruhl meen na sien Utpedden ut de Partei, dat de ödp teemlich dicht bi de Grönen steiht.

De ödp sülvst versöcht siet Mitt vun de 1990er Johren nich mehr de Begrepen „konservativ“ oder „weertkonservativ“ in Sülvstdorstellen to bruken un sütt sik sülvst mehr in de politischen Mitt. Dör den Ümstand, dat de Partei in Bayern vele Volksbegehren op’n Weg bröcht hett, weer se in de WELT as’n en Oort byaerische APO betekent.

Wetenschopplich Inorden

In de Sozialwetenschoppen gifft dat bit hüüt keen eenheitliche Opfaten, wat de Partei na 1989 as eher „rechts vun de Mitt“ beschreven warrn kann. De Heidelbarger Politoloog Jürgen Wüst meen 1993, dat dat so is, un wies in den Tosamenhang op den Philosophen Robert Spaemann hen. Dör de personellen un inholtlichen Neebestimmen vun de Partei warrt vundaag en düütliche „Verschuven na links“ betoont un en Inorden in de „linke Mitt“ vörnahmen.

Betog to de Grönen

De Parteigrünners vun de ödp sünd deelwies ok al bi’t Entstahn vun de Grönen mit dorbi wesen. Se sünd denn bi ut de Grönen wedder rutgahn, vun wegen dat jem de Partei na un na to „linkslastig“ worrn is. En wichtigen Ünnerscheed weer, dat de ödp dat bestahn parlamentaarsche System nich antwievelt hebbt. Butendem lehnen se de basisdemokraatsche Parteistruktur af (Rotatschoon vun Mandatsdrägers, Splitten vun Amt un Mandat usw.), de dat dormols bi de Grönen geev. Un de ödp weer ok nich strikt pazifistisch.

As sik de ödp 1989 nee positschoneert hett, geev dat in’t Johr dorna Anstalten, sik mit de Grönen un dat Bündnis 90 tohopen to doon un to fusioneeren. Op kommunale Even geev dat to ok gemeesome Listen un Frakschoonsgemeenschoppen. As dat op Bundseven aver nich henhaut hett, mit de Grönen tosamen to gahn, versöcht sik de ödp nu in ehr Sülvstdorstellen vun de Grönen dordör aftogrenzen, dat se jem „fule Kompromissen“ to Last leggt, as to’n Bispeel bi’n Atomutstieg. Wieter kritiseert de ödp an de grönen, dat se sik to’n Deel de Intressen vun de Weertschop ünnerordent, vun wegen dat se Spennen vun Firmen annehmt. Aktuell gifft dat ünnerscheedliche Ansichten bi’t Legaliseeren vun Drogen, bi de Diskusschoon üm’t Afdrieven, in Hensicht op de gröne Gentechnik un in’n Tosamenhang mit’n Verdrag vun Lissabon.

Historie

Vörhistorie un Entstahn

Anstött hett de Grünnen vun de ödp de CDU-Bundsdagsafordenten Herbert Gruhl. 1969 keem he in’n Bundsdag un is ümweltpolitische Spreker vun sien Frakschoon worrn. Al to Anfang vun de 1970er Johren hett he as eerste Afordente en Reed hollen to dat Thema „Ümwelt“ un is dorna dör sien Book Ein Planet wird geplündert – Die Schreckensbilanz unserer Politik bekannt worrn. Sien Ansichten sünners in de Ümweltpolitik passen jümmer weniger mit de vun sien Partei tohopen, so dat he an’n 12. Juli 1978 ut de CDU un ut de Frakschoon utpeddt is. Den Dag dorop hett he de Gröne Akschoon Tokumst (GAZ) grünnt. In’t politische Magazin Report vun’n Süüdwestfunk hett he dorna en apenen Breef an den CDU-Vörsitter Helmut Kohl vörlest, un heel em vör sik to wenig üm de Fragen vun’t Överleven vun de Minschheit to sorgen.

Gruhl weer denn Vösitter vun de GAZ, de as eerste bundswiete Partei den Themenswoorpunkt Ökologie harr. In’t Vörfeld vun de Europawahl hett sik de GAZ an’t Billn vun de gemeensome Wahllist vun de Annern Politischen Verenigen (SPV)-De Grönen bedeeligt. Gruhl und de latere Grönenpolitikersche Petra Kelly weern de Spitzenkandidaten. Bi de Europawahl kreeg de Verenigen 3,2 %. Ofschoonst se jemehr formale Sülvststännigkeit behollen hett, hett sik de GAZ 1980 ok an de Grünnen vun De Grönen bedeeligt. Man, as konservativen Parteiflögel künn se sik mit ehr postmateriellen Ansichten nich dörsetten un beklaag sik, dat de wiet linken Andeelen in Partei to stark weern. Op’n Parteidag in’n Juni 1980 hett sik de linke Flögel denn ganz dörsett un de GAZ töög sik ut de Partei torüch.

Mit annere Ümwelt-Gruppen, de ok de Ansicht harrn, dat de Grönen to wiet links stünnen, hebbt se de Gröne Föderatschoon billt, de en lose Verbinnen mit dat Teel en Partei to grünnen weer un later in Ökoloogsche Föderatschoon ümnöömt worrn is.

1982-1989 ünner Herbert Gruhl

Dat Parteilogo vun 1982 bit 1997

Vun de Ökoloogschen Föderatschoon is an’n 23. un 24. Januar 1982 denn in Wiesbaden de Ökoloogsch-Demokraatsche Partei grünnt worrn. De Parteidag hett ok dat eerste Parteiprogramm beslaten. Vörher al, in Oktober 1981 sünd in Bayern un in Baden-Württemberg de eersten Landsverbännen entstahn. Gruhl weer in’n März denn op’n eersten apentlichen Parteidag to’n eersten Bundsvörsitter wählt. De Partei harr to disse Tiet ruchweg 1750 Liddmaten. In de eersten Johren weer de ödp kritisch vun de politischen Linken ankeken. Jem weer vörhollen, dat se sik nich vun de rechten Kräft afgrenzen de. Man snack in den Tosamenhang faken vun Ökofaschismus. Vun Gruhl segg man, dat he sik mehr un mehr op natschonalistische Ansichten tobewegt harr, as he ünner annern meen, dat dat Towannern ahn Kontroll ökoloogsche Problemen bargen de. Gruhl sülvst wull nix dorvun weten, dat he siet 1978 de Richt wesselt harr.

De meisten Liddmaten hebbt dat aver ok so sehn un hebbt dat Thema in de Partei rindragen. In’n Februar 1989 is en „Grundsatzbesluss vun de ödp to’n Afgrenzen vun de Rechtspartein“ faat worrn, mit den sik de Partei vun de Republiekaners, de NPD un de DVU afgrenzen deen. In’n Grundsatz richt sik de Besluss dorgegen, Themen as „Natschonalbewusstwesen“ politisch to besetten. Gruhl is dorophen torüchpeddt as een Johr vörher al sien Viez Konrad Buchwald. Ne’e Bundsvörsitter vun de ödp is denn Hans-Joachim Ritter worrn, de vörher Landsvörsitter vun Rhienland-Palz weer.

1989-1993 ünner Hans-Joachim Ritter

Hans-Joachim Ritter, Bundsvörsitter vun 1989 bit 1993

Herbert Gruhl is kort na de Bundsdagswahl 1990 ut de Partei uttreden. Mit em güng ok de Grupp üm Gruhl, de sien Kurs in de 1980er Johren mitdragen hett un den Afgrenz-Besluss aflehnt harr. En Deel vun disse Lüüd hebbt sik de nee grünnten Verenigung Unaafhangige Ökologen vun Düütschland (UÖD) anslaten, eenige wenige sünd ok för korte Tiet na De Republiekaners wesselt.

De ne’e Vörsitter Ritter hett 1990 anstrevt mit de Grönen un Bündnis 90 tosamentogahn, wat aver nich passeert is. Wiel Deelen vun Bündnis 90 keen Inwännern gegen de ödp harrn, weern vör allen de westddütschen Grönen gegen dat Dree’erbündnis. An’n 5. September 1992 is in Backnang de Jöögdorganisatschoon De Jungen Ökologen (jö) grünnt worrn.

1993-2004: Op un daal

Ritter hett 1992 de Stiftung för Okologie un Demokratie grünnt, de de ödp nahsteiht. Ritter is sülvst de Vörsitter vun de Stiftung un hett dorüm 1993 sien Amt as Parteivörsitter afegeven, vun wegen dat he Intressenkunflikten twüschen dat Amt un sien ne’e Opgaav ut’n Weg gahn wull. Bernd Richter is sien Nafolger an de Parteispitz worrn. 1994 harr de ödp bi de Landdagswahlen in Bayern mit 2,1 % ehr opstunns best Resultat bi Landdagswahlen. Man, dorna güng dat mit de Partei wedder afwäärts. Wiel in Bayern de Liddmaten tonehmen deen, weern dat in de annern Bundslänner jümmer weniger. Ok de Bundsvörsitt hett nu faken wesselt: in en Kampafstimmen hett Richter 1995 gegen Hans Mangold verlorn, de 1997 denn wedder vun Susanne Bachmaier aflööst worrn is. 1996 un 1997 hett de ödp in Bayern mit Spood dat Volksbegehren „Schlanker Staat ohne Senat“ op’n Weg bröcht. Enn 1998 harr de Partei mit knapp 7.200 de bither meisten Liddmaten.

Enn 2000 is Uwe Dolata ne’e Bundsvörsitter worrn. Dör Mobiliseeren in Nedderbayern – ok wedder vör allen dör Volksbegehren – hett de ödp dorför sorgt, dat E.ON de Levervedrääg mit dat Karnkraftwark in’t tschechische Temelín opkünnigt hett.

Op’n Parteidag 2003 in Coburg geev dat wedder en Kampafstimmen twüschen Dolata un sien Viez Klaus Buchner, de kloor an Buchner güng. Dolata hett sik för en Beschränken vun de ödp op Bayern insett hatt, wiel Buchner wieter för en Samtdüütsch Engagement plädeer. In’t glieke Johr weer ok dat Parteinbündnis WEP, in dat de ödp sietdem ok Liddmaat is. Gegen dat Gesett to de Parteinfinanzeeren, dat al beslaten weer un an’n 1. Januar 2005 inkraft treden schüll, hett de ödp tosamen mit den Verfatensrechtler un Parteinkritiker Hans Herbert von Arnim en Verfohren vör’t Bundsverfatensgericht ingang bröcht. Dat Gericht seeg den Andrag vun de ödp as begrünnt an un hett dat Gesett as towedder de Verfaten verkloort.

Entwickeln na 2004

De fröhere Vörsittersche (2014-17) Gabriela Schimmer-Göresz

Vun Mitt 2004 an hett dat Bestreven geven, mit de Familien-Partei vun Düütschland tosamentoarbeiten. So geev dat bi de Landdagswahl 2004 in’t Saarland eerste Wahlafspraken un Listenverbinnen. In de Twüschentiet is de Tosamenarbeit mit de Familien-Partei beennt worrn, as de Enn vun 2006 jemehr Besluten för en Fusion mit de ödp torüchtogen hett. En Listenverbinnen hett dat ok bi de Landdagswahl 2006 in Sassen-Anholt mit De Deerschuulpartei, de GRAUEN un Wählergemeenschoppen ünner den Naam Gerechtigkeit, Umwelt, Tierschutz geven.

An’n 27. März 2008 hett de ödp vör’t Bundsverfatensgericht gegen den Verdrag vun Lissabon klaagt, de na Ansicht vun’n ödp-Bundsvörsitter Buchner in vele Aspekten gegen dat düütsche Grundgesett verstött. In’n Februar 2008, as na de Börgerschopswahl in Hamborg de eerste swart-gröne Landsregeren billt worrn is, sünd eenige Funkschonären vun de Grönen ut Protest utpeddt un in de ödp aktiv worrn, de sik in Hamborg sietdem vun de Grönen aftogrenzen versöcht, üm sik beter to profileeren. To de Bundsdagswahl 2009 is de ödp in acht Bundslänner antreden un het tmit 0,3 % ehr best Resultat siet 1994 kregen.

In jüngerer Tiet hett de ödp in Bayern dat Volksbegehren „Für echten Nichtraucherschutz!“ op’n Weg bröcht, dat Dezember 2009 ruchweg 1,3 Millionen Ünnerschriften tosamenkregen hett. Dormit warrt dat an’n 04. Juli 2010 wohrschienlich en Volksentscheed to dat Thema stattfinnen.

Wahlresultaten

Överregionale Wahlen

Mit blots een Landslist in Bayern hett de ödp an de Bundsdagswahl 1983 teelnahmen. De Bundsdagswahl 1990 weer bit hüüt de eenzige, bi de de Partei in all Bundslänner kandideert hett. Mit 0,44 % hett se dormols ehr best Resultat hatt. De Resultaten gaht siet de Tiet torüch. Bi de Bundsdagswahl 2005 is de ödp to Gunsten vun de Familienpartei nich antreden wesen. Bi de Bundsdagswahl 2013 harr de Partei 0,3 %. Bi de Europawahlen kandideert de ödp siet 1984 in en bundswieten List. In de Johren 1989 un 1994 keem se beide mole över de 0,5 %, de as Grenz för’t Torüchkriegen vun de Wahlkampkosten fastleggt is.

Dat eerste bedüdene Resultat op Landseven harr de ödp 1988 in Baden-Württemberg mit 1,4 %, wat tietwies noch anstegen is. Vundaag speelt de ödp in Baden-Württemberg keen bedüdene Rull mehr. In Bayern kreeg de Partei 1990 1,7 % un künn siek siet de Tiet mit Resultaten üm un bi 2 % inpenneln. In all annern Bundslänner is de ödp bit hüüt ahn Bedüden bleven.

Kommunalwahlen

Opstunns bekleedt de ödp op kommunale Even ruchweg 400 Mandaten. De Partei nöömt sik dorüm sülvst de „spoodriekste nich-extremistische Lüütpartei in Düütschland“. De gröttste Deel vun disse Mandaten hebbt se in Bayern. De annern kunzentreert sik vör allen op Baden-Württemberg, Noordrhien-Westfalen un Rhienland-Palz.

Bi de Kommunalwahl 1990 in Bayern hett de Partei to’n eersten mol Mandaten in en Tall kregen, de över’n öörtlichen Enkeltspood rutgeiht. Siet 1996 isse in de Mehrtall vun de Landkreisen un kreisfre’en Städer vertreden. In eenige bayerische Gemenen gifft dat ok Börgermeesters ut de ödp.

In Baden-Württemberg un Rhienland-Palz künn de ödp 1989 un 1994 mehrere Mandaten kriegen, de 1999 deelwies aver wedder afhannen kamen sünd. Ok in Noordrhien-Westfalen hett de ödp vun’t Wegfallen vun de Sparrklausel profiteert un künn de Tall vun de Sitten düütlich verbetern. In de anndern Bundslänner geev dat blots verenkelte Mandaten för de ödp, de tomeist nich över längere Tiet hollen warrn künnen.

Literatur

• Jean Fuchs: Der grüne Verrat – Niedergang einer Vision. Essen, Die Blaue Eule 2005, ISBN 3-89924-115-0.
• Volker Kempf (Rgv.): Herbert Gruhl – Unter den Karawanen der Blinden. Schlüsseltexte, Interviews und Reden (1976-1993), Peter Lang Verlag vun de Europääschen Wetenschoppen, Frankfort an’n Main u. a., 2005, ISBN 3-631-54618-1
• Volker Kempf: Herbert Gruhl – Pionier der Umweltsoziologie. Im Spannungsfeld von wissenschaftlicher Erkenntnis und politischer Realität. Ares-Verlag, Graz 2008, 348 S., ISBN 978-3-902475-47-3.
• Uwe Kranenpohl: Ökologisch-Demokratische Partei (ödp). In: Frank Decker / Viola Neu (Rgv.) Handbuch der deutschen Parteien, Verlag för Sozialwetenschoppen, Wiesbaden 2007, S. 351–357.
• Uwe Kranenpohl: Die „christlichen Grünen“. Sozialstruktur und politische Einstellungen der Mitglieder der Ökologisch-Demokratischen Partei (ödp). In: Historisch-Politische Mitteilungen, 15. Jg., 2008, S. 47–61.
• Raphael Mankau (Rgv.): 20 Jahre ödp – Anfänge, Gegenwart und Perspektiven ökologisch-demokratischer Politik, dolata verlag, Rimpar, 1999, ISBN 3-344-70790-6
• Andreas Schulze: Kleinparteien in Deutschland. Aufstieg und Fall nicht-etablierter politischer Vereinigungen. Düütsche Universitätsverlag, Wiesbaden 2004. ISBN 3-8244-4558-1 (To de ödp S. 137 bit 174)

Weblenk

Ökoloogsch-Demokraatsche Partei. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Websteed vun’n Bundsverband