De Born vun Phoneem wiesen.

{{Stubben}}

Een '''Phoneem''' (uut {{S|grc|φωνή|phōnḗ|nds=Luud, Toon, Stemme, Sprake}}) sind alle [[Luud|Lude]] in ene sproken [[Spraak|Sprake]], de alle de lieke Rulle hebbet, enen Luud binnen enen [[Woord]] van enen andern Luud to underscheden. To’n Bispeel snackt verscheden Lüde, de Platt küürt, dat Phoneem /r/ anners uut. De verscheden r-Lude sind man dat sülve r-Phoneem.

== Phoneme vs. Allophone ==
Ene grote Taal verscheden Luden bekikt een Spreker van ene Sprake as Varianten ([[Allophoon|Allophone]]) van enen bestimmten Phoneem. De Mechanismus daar achter is dat kategoorsche Hören.

De [[Labial|labiale]] [[stemhebben]] [[Plosiv]] an’n Beginn van’n Woord „Back“ klingt uut den Münner van teggen verscheden Sprekres steeds anders, man de teggen verscheden Lude bekieket de Sprekers doch as dat sülve Phoneem /b/. Wenn een de Lude med enen Luud, de unner dat Phoneem /d/ fallt, uuttuuscht, denn is „Dack“ to hören. Dat is een Woord, dat wat annerster bedüd un so tellt de Lude to een ander Phoneem. Dat heet, dat de Wöör „Back“ un „Dack“ up [[Plattdüütsch|Platt]] een [[Minimaalpaar]] formt.

== Transkriptschoon ==
De gängige Konventschoon is Phoneme binnen Schreegsteken to schrieven. Dat Phoneem sülvenst transkribeert een meest na dat [[Internatschonal Phoneetsch Alphabet|Internatschonale Phoneetsche Alphabeet]].

== Nettverwiese ==
{{Commonscat|Phonemes|Phoneem}}

* {{Internetquelle |autor=Udo L. Figge |url=http://homepage.ruhr-uni-bochum.de/Udo.L.Figge/texte/phonem.html |titel=Phonem |werk=Vorlesung „Grundlagen der romanischen Sprachwissenschaft“ (WS 2000/01) |datum=1998-12-19 |archiv-url=https://web.archive.org/web/20101103044826/http://homepage.ruhr-uni-bochum.de/Udo.L.Figge/texte/phonem.html |archiv-datum=2010-11-03 |zugriff=2012-10-26}}
* Robert F. Port: ''[http://www.cs.indiana.edu/~port/pap/TheGraphicalBasis.SGLSP.pdf The Graphical Basis of Phones and Phonemes].'' (PDF; 103&nbsp;kB)

[[Kategorie:Spraakwetenschop]]
[[Kategorie:Phonologie]]