Hansetiet

Vun Wikipedia
(wiederwiest vun Hansetied)

De Hansetiet is de Tiet vun de Hanse, dat heet een Deel vun dat Middeloller un de Nutiet.

Al in’t 11. Jorhunnert hebbt sich Kooplü to Hansen tosomensluten, dat weern de Kooplü-Hansen.

Anno 1269 hebbt sik denn de Städer Lübeck, Wismer un Rostock tosomensluten, dat se de Seerövers beter in’n Grep kriegen schulln. Anno 1293 sünd dor ok anner Städer tokomen, so as Stettin, Stralsund un Griepswohld.

Anno 1356 wöör de Bund offiziell Bund van der düdeschen hanse naamt.

1361 harr de däänsche König Waldemar IV. de Hanse lüttkregen wulln. Man de Hanse hett den Krieg wunnen un in den Freden vun Stralsund anno 1370 harr he denn de Hanse ehr Privilegien tosteihn möten. De Hanse wöör jümmers grötter. De Flott vun de Hanse kunn in dat 14. Johrhunnnert över 100.000 Tonnen dragen.

Na den Krieg harrn de Vitalienbröder, wat Seerövers weern, de Hanse düchdig wat Schaden andohn. 1401/1402 hett de Hanse denn den Seeröver Klaus Störtebeker fungen un he is in Hamborg op den Grasbrook een Kopp körter mookt worrn.

1494 wöör denn dat Kontor in Nowgorod dichtmookt. Denn güng dat mit de Hanse dal. De Holländers un de Ingelschen kregen grote Deel vun den Hannel in de Hann, besünners in’n Westen.

Un Kolumbus harr denn den Seeweg na Amerika funnen. Un Vasco da Gama na Indien. Dat bedüüd, dat de Portugiesen un Spaanschen grote Deel vun den Hannel övernehmen deen.

Dorto keem de Reformatschoon un wat dat an Krieg in Düütschland vun dütwegen geev. Bit na den Dörtigjohrigen Krieg 1618-1648. Dor weer besünners Düütschland in’n Dutt. Mit Hannel weer dat nich mehr so good. De Sweden harrn sik Dele vun Noorddüütschland grepen un regeern dor. Un de Hanse harr nix mehr to seggen.

1669 geev dat den letzten Hansedag in Lübeck. Dor weern noch Lübeck, Hamborg, Bremen, Danzig, Rostock, Brunswiek, Hilmessen, Ossenbrügge un Köln dorbi. Dat weer dat letzte Enn vun de Hansetied.

In de Nutied hebbt sik wedder Städer tosomenfunnen un in Zwolle de Niege Hanse gründt.