Evangeelsch-luthersche Karken
De evangeelsch-lutherschen Karken sünd christliche Karken, de op de Reformatschoon von Martin Luther un annere luthersche Theologen (so as Philipp Melanchthon) trügggaht.
De Utdruck Lutheraner is toeerst as polemischen Begreep opkamen, den den Katholiken bruukt hebbt, üm de Protestanten as Ketters tohooptofaten. Johannes Eck hett den Utdruck 1520 in siene Schrift Adversus Lutheranos, et alios hostes Ecclesiae („Gegen de Lutheraners un annere Feenden von de Kark“) bruukt. Eerst later hebbt sik de Lutheraners ok sülvs so nöömt, üm sik von Katholiken un Reformeerte aftosetten.
Toeerst wull Luther de kathoolsche Kark reformeren. Eerst mit de Confessio Augustana von 1530 hett sik bilütten rutstellt, dat dor nix von warrn kunn un de lutherschen Karken hebbt sik as egenstännige Kark blangen de kathoolsche etableert.
De gröttste Deel von de Lutheraners is vondaag in’n Lutherschen Weltbund (üm un bi 72 Millionen Lüüd) tohoopslaten. De twee annern grötteren Verbänn sünd de Internatschonale Luthersche Raad (üm un bi 3,3 Millionen Lüüd) un de Kunfessionelle Evangeelsch-Luthersche Kunferenz (üm un bi 0,5 Millionen Lüüd).