Andrea Mia Ghez
Andrea Mia Ghez (* 16. Juni 1965 in New York) is en US-amerikaansch Astronomin. Hör wurr 2020 för dat Opdecken vun dat Swaart Lock in dat Zentrum vun de Melkstraat tosommen mit Reinhard Genzel en Hälft vun den Nobelpries för Physik tospraaken.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Ghez wurr in New York City as Dochter vun Susanne Ghez (borene Gayton) un Gilbert Ghez boren. Ghez is in Chicago upwussen un hett de University of Chicago Lab School besöcht. De Maandlannen vun dat Apollo-Programm hemm hör dorto andreven, de eerste wievlich Astronautin wurrn to wullen, wobi hör Moder dat Teel ünnerstütten dee. Se fung an dat College mit dat Hööftfack Mathematik an, is denn aber to de Physik wesselt. Ghez hett Physik studeert an dat Massachusetts Institute of Technology (Bachelor 1987) un an dat California Institute of Technology (Master 1989). 1992 kreeg se hör Doktertitel ebenfalls an dat Caltech. Dornah weer se 1992/93 as Postdoc un Hubble Research Fellow (kiek Space Telescope Science Institute) an dat Steward Observatory vun de University of Arizona. 1994 wurrr se Assistant Professor, 1997 Associate Professor un 2000 Perfesser för Astronomie an de University of California, Los Angeles (UCLA).
Dör den Gebruuk vun nee Techniken (Speckle-Optik un later adaptive Optik) in de Infrarotastronomie kunn Ghez bispeelswies sück eng umkreisend Düppelsteernsysteme uplösen un so nee Erkenntnisse to dat Entstahn vun Steerns winnen. Mit Hülp vun disse Techniken hett Ghez toseommen mit anner Wetenschapler an dat Keck-Observatorium up Hawaii över en Tietruum vun mehreren Johren de Bewegen vun de Steerns in dat Zentrum vun de Melkstraat (Sagittarius A*) ünnersöcht. Hier kunn se – as övrigens ok Wetenschapler an dat Very Large Telescope um Reinhard Genzel – den Nahwies vun en Swaart Lock führen. Dat hett en Mass vun mehr as 4 Millionen Sünnenmassen. De dicht bi beobacht Steerns hemm sück mit bit to 4 % vun de Luchtgeschwindigkeit (12.000 km/s). Ghez hett dorbi ok dat unverwacht jung Öller vun eenig Steerns dicht bi dat Swaart Lock opdeckt.[1]
Uttekungen/Ehrungen
[ännern | Bornkood ännern]- 1994: Annie-Jump-Cannon-Pries för Astronomie
- 1996: Sloan Research Fellow
- 1998: Newton-Lacy-Pierce-Pries för Astronomie
- 1999: Maria Goeppert-Mayer Award vun de American Physical Society (APS)
- 2004: Sackler-Pries för Physik
- 2004: Liddmaat vun de National Academy of Sciences
- 2004: Liddmaat vun de American Academy of Arts and Sciences
- 2006: Aaronson Award
- 2008: MacArthur Fellow
- 2012: Crafoord-Pries
- 2012: Liddmaat vun de der American Philosophical Society
- 2016: Bakerian Lecture
- 2020: Nobelpries för Physik (gemeensam mit Reinhard Genzel un Roger Penrose) [2]
Privates
[ännern | Bornkood ännern]Se is siet 1993 mit den Geoloog Tom LaTourrette verheiraadt un hett twee Söhns.[3][4]
Schriften
[ännern | Bornkood ännern]- A. M. Ghez, B. L. Klein, M. Morris, E. E. Becklin, "High Proper-Motion Stars in the Vicinity of Sagittarius A*: Evidence for a Supermassive Black Hole at the Center of our Galaxy", Astrophysical Journal, Bd. 509, Nr. 2, 1998, S. 678–686
- A. M. Ghez, M. Morris, E. E. Becklin, T. Kremenek, A. Tanner, "The Acceleration of Stars Orbiting the Milky Way's Central Black Hole", Nature, Bd. 407, 2000, S. 349–351
- A. M. Ghez, G. Duchêne, K. Matthews, S. D. Hornstein, A. Tanner, J. Larkin, M. Morris, E. E. Becklin, S. Salim, T. Kremenek, D. Thompson, B. T. Soifer, G. Neugebauer, I. McLean, "The First Measurement of Spectral Lines in a Short-Period Star Bound to the Galaxy’s Central Black Hole: A Paradox of Youth”, Astrophysical Journal Letters, Bd. 586, Nr. 2, 2003, L127
- A. M. Ghez, S. Salim, S. D. Hornstein, A. Tanner, J. R. Lu, M. Morris, E. E. Becklin, G. Duchêne, "Stellar Orbits around the Galactic Center Black Hole", Astrophysical Journal, Bd. 620, Nr. 2, 2005, S. 744–757
- A. M. Ghez, S. Salim, N. N. Weinberg, J. R. Lu, T. Do, J. K. Dunn, K. Matthews, M. R. Morris, S. Yelda, "Measuring Distance and Properties of the Milky Way’s Central Supermassive Black Hole with Stellar Orbits”, Astrophysical Journal, Bd. 689, Nr. 2, 2008, S. 1044–1062
Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Ghez u. a. The First Measurement of Spectral Lines in a Short-Period Star Bound to the Galaxy's Central Black Hole: A Paradox of Youth, Astroph. Journal, Band 586, 2003, L 127
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2020. (PDF) The Royal Swedish Academy of Sciences, 6. Oktober 2020, afropen an’n 23. Oktober 2020 (engelsch).
- ↑ Stuart Wolpert (23. September 2008): UCLA astronomer Andrea Ghez named MacArthur Fellow. UCLA. Afropen an’n 16. April 2011.
- ↑ Andrea Ghez, prabook.com