Antikoagulatschoon

As Antikoagulatschoon (vun’t ooltgr. anti „gegen“ un coagulatio „Tosamenballen“) oder Stolltörnen warrt de Gaav vun en Heelmiddel to’n Hinnern vun’t Bloodstollen betekent. Dat Heelmiddel, wat dorför geven warrt, is en Antikoagulans oder Stolltörner.

Na jemehr Wirken warrt verschedene Stoffgruppen ünnerscheedt, de to’n een dat Entstahn vun Fibrin hinnert un vör allen op dat plasmaatsche Stollen inwirkt, to’n annern as Thrombozytenaggregatschoonstörners de Funkschoon vun de Bloodplattkens minnert.

Mechanismus

Bi de Stolltörner warrt ünnerscheedt twüschen direkte Antikoagulantien, de direkt mit de Stollfakters reageert, un indirekte Antikoagulantien, welke de Synthees vun de Stollfakters törnt. Thrombozytenaggregatschoonstörners so as Acetylsalicylsüür oder Clopidrogel warrt in de Ümgangsspraak macnhmol ok as „Blooddünnmakers“ beteken, man se sünd keen Antikoagulantien in’n egentlichen Sinn. Se törnt nich dat plasmaatsche Bloodstollen, man de Egenoort vun de Bloodplattkens, dat se Kluten billen künnt.

Grünnen för en Antikoagulatschoon

Nödig warrt en Stolltörnen bi Krankheiten oder Ümstännen, de dat Billn vun Bloodklutens (Thromben) ünnerstütten doot. Dorut künnt sik neemlich Thrombosen oder Embolien in de Bloodfatten billn, de dör de Behanneln hinnert oder behannelt warrn schüllt.

Vörsoorg

En prophylaktische Indikatschoon warrt faken vör, wiel un na en Operatschoon anwennt. Jüst so warrt to Vörsoorg Antikoagulantien geven, wenn en Patient lange Tiet nich opstahn kann. Dat schall Thrombosen oder Lungenembolien hinnern. Ok bi Hartkatheterünnersöken un bi’t Bloodafnehmen för de Stammzellapherese as ok in Slauchsystemen buten den Lief vun’n Minschen (Dialyys, Hart-Lungen-Maschien) oder Fatten för’n Bloodtransport is en Antikoagulatschoon faken notwännig.

Behanneln

De fakenste Grund för en therapeutische Indikatschoon is hüüt dat Vörhoffflimmern oder -fladdern. Bi disse Hartrhythmusstören is dat Risiko för en Embolie höger un mutt dör Antikoagulatschoon wedder sieter maakt warrn. De tweetfakenste Grund sünd Thrombosen (tomeist in de Beenvenen), bi de de Antikoagulatschoon bi’t akute Vörkamen de wietere Utdehnen vun de Thromboos un en Neeutbilln achteran (Rezidiv) hinnert warrn schall. Bi de meisten Patienten is en Behanneln na en Thromboos blots för en poor Maanden nödig. In enkelte Fäll, as bi en anboren Stören vun’t Bloodstollen (t. B. APC-Resistenz) oder wenn al fakener Thormbosen vörkamen sünd, kann ok en duersome ANtikoagulatschoon Sinn maken. Patienten na en Operatschoon an de Hartklappen bruukt ok jümmer en Antikoagulatschoon, de bi bioloogsche Klappenprothesen blots een poor Weken oder Maanden duert, bi Kunstklappen aver normalerwies dat hele Leven lang anduert.

Rore Grünnen för en Behanneln mit Stolltörners sünd en Arterioskleroos, de al länger anduert (t. B. koronare Hartkrankheiten, peripher arterielle Afslusskrankheit oder en drange Halsslagader), en Hartwandaneurysma oder en untyppsche Hämodynamik (t. B. na’n Palliativ-OP bi anboren Hartfehler).

Labor

De in vitro-Bruuk is bi’t Ünnersöken vun Blood in’t Labor nödig. Dor warrt mit Stolltörners as EDTA, Citrat, Ammoniumheparinat, Lithiumheparinat, Fluorid oder Acid-Citrate-Dextroos (ACD) arbeit, üm en Stollen to hinnern. Disse Antikoagulantien sünd al in de Röhren in, de bi’t Bloodafnehmen insett warrt.

Heelmiddels

De Heelmiddels, de för de Antikoagulatschoon insett warrt, bargt ut jemehr Wirkwies rut ok en bedüdene Gefohr: Sünners wenn en to veel dorvun innehmen deit, besteiht de Gefohr, dat dat ton Blöden kummt (Magen-, Neren- oder Bregenblöden).

Cumarinen (Vitamin-K-Antagonisten)

De so nöömte „orale Antikoagulatschoon“ mit Cumarinen (t. B. Phenprocoumon) warrt över en regelmatige Innahm vun Tabletten maakt, wobi de Dosis över regelmatig Bloodafnehmen un Bestimmen vun de INR (vörmols Quickweert) fastleggt warrt. Je höger de INR is, üm so duller is de Antikoagulatschoon. Bi chroonsch Kranke, op de een sik verlaten kann, kann dat Överwachen in Form vun’t Stollensülvstmanagement dör den Patienten sülvst maakt warrn. De nödigen Reedschoppen warrt bi sünnere Vörrutsetten vun de Krankenkassen betahlt. De Patient hett dordör sülvst en eenfacke Mööglichkeit to’n Kontrolleeren vun sien Dosis, worop he sik ok verlaten kann.

De orale Antikoagulatschoon köst nich veel un kann ok ambulant ahn grote Problemen Dorföhrt warrn. De Behanneln hollt mehrere Daag an, wat gliektietig aver en Nadeel oder en Gefohr wesen kann, wenn een sik besehrt oder en Operatschoon maakt warrn mutt.

Heparin

Nich-frakschoneert Heparin (UFH) warrt twee bit dree mol an’n Dag parenteral – mit en Sprütt – oder as Duerinfusion geven. Dit Middel is goot wirksom in Arterien un Venen un de Behanneln köst nich veel. Dit Heparin wirkt nich lang na un kann dör Protamin ok kortfristig wedder ophaven warrn.

Neddermolekular (oder frakschoneert) Heparin (NMH) warrt ut dat unfrakschoneerte Heparin wunnen un hett en molare Masse vun weniger as 8000 Dalton. Dorbi hannelt sik dat nich üm en eenheitliche Wirkstoffgrupp. Verschedene Middel ut disse Grupp sünd Certoparin, Dalteparin, Enoxaparin, Nadroparin, Reviparin un Tinzaparin.

Afhangig vun de Indikatschoon warrt dat Middel een bit twee mol an’n Dag sprütt. De Behanneln is düer un is beter wirksom in Venen^[1], na Indikatschoon aver ok wirksom in Arterien. Allgemeen warrt dat beter verdragen as dat nich-frakschoneerte Heparin. De Wirkenkann afhangig vun’t insette Middel kortfristig dör Protamin to 50 % bit 80 % ophaven warrn.^[2]

Annere Wirkstoffen

Ne’e Middel, de noch nich so faken insett warrt, sünd to’n Bispeel:

Dabigatran
Fondaparinux
Hirudin, en Thrombin-Törner (warrt vun Bloodieln bruukt)
Lepirudin
Rivaroxaban
Ca-Komplexbillner, to’n Bispeel Citrat oder EDTA, de dör’t Binnen vun’t Calcium (Chelat-Komplex) dat Stollen vun’t Blood hinnert. Sünners de Citratantikoagulatschoon warrt fakener bi anduern Nerenersatzverfohren anwennt. De Vördeel is, dat de Patient sülvst vun de Antikoagulatschoon utnahmen is, vun wegen dat de Antikoagulatschoon blots in den Kreisloop buten den Lief stattfinnen deit. Dorüm künnt ok Patienten behannelt warrn, de Heparin an sik nich verdräägt (HIT II, SHT) oder septisch sünd.

Ximelagatran is in’n Februar 2006 weltwiet vun’n Markt nahmen worrn, vun wegen dat de Lebber dorvun Schaden kriggt.

Borns

↑ van Dongen CJ et al. Fixed dose subcutaneous low molecular weight heparins versus adjusted dose unfractionated heparin for venous thromboembolism. Cochrane Database Syst Rev. 2004 Oct 18;(4):CD001100. PMID 15495007.
↑ Crowther MA et al. Mechanisms responsible for the failure of protamine to inactivate low-molecular-weight heparin. Br J Haematol. 2002 Jan;116(1):178-86. PMID 11841415.

[1] van Dongen CJ et al. Fixed dose subcutaneous low molecular weight heparins versus adjusted dose unfractionated heparin for venous thromboembolism. Cochrane Database Syst Rev. 2004 Oct 18;(4):CD001100. PMID 15495007.

[2] Crowther MA et al. Mechanisms responsible for the failure of protamine to inactivate low-molecular-weight heparin. Br J Haematol. 2002 Jan;116(1):178-86. PMID 11841415.

[1]

[2]