Fusion (Musik)
Fusion, ok Jazzrock oder Rockjazz nöömt, is en Musikstil, de Mitt vun de 1960er Johren opkamen is un bi den sik de dat virtuose Vermögen vun’n Jazz mit de rhythmischen Starkheit vun’n Funk un de Kraft vun’n Rock verbinnt. Fusion weer vör allen in de 1970er Johren geern höört un wiet verbreedt, is aver ok vundaag noch in wannelte Form spoodriek.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]Versmölten vun Rock un Jazz
[ännern | Bornkood ännern]De Historie vun’n Fusion Jazz hett 1962 in New York City sien Anfang nahmen, as sik de Grupp Jeremy and the Satyrs üm den Jazz-Fleiter Jeremy Steig tosamendoon hett. Woveel Andeel de Grupp in Wohrheit harr, is ut hüütige Sicht aver swoor to seggen, vun wegen dat de Musik vun de Grupp, de regelmatig in’t Café A Go Go optreden is, eerst vun 1968 an ok op Schallplaat dokumenteert worrn is. In’t Johr 1965 füng Blues Project an Elementen vun’n Folk-Rock, den Bluesrock un vun’n Jazz mitenanner tohopentomischen. De Grupp speel al mit Orgel, E-Gitarr un Bassgitarr un hett na Oort vun’n Rock mit Vokalisten arbeit. Dat sülve Johr hebbt Larry Coryell un Jim Pepper dat Quintett Free Spirits grünnt, de teemlich psychedeelsch utricht weer, op de annern Siet aver ok apen weern för Hillbilly-Musik. An de Westküst hebbt Muskanten in’t Ümfeld vun John Handy twüschen 1965 un 1967 mit Rockelementen experimenteert, wobi ok mehr mit elektrisch verstarkte Instrumenten (Gitarr, Vigelien) speelt weer. In de Nafolg sünd to’n een Gruppen üm den Gitarrspeler Jerry Hahn, to’n annern üm den Vigelienspeler Michael White un ok üm den neeseelännschen Keyboardspeler Mike Nock tostannenkamen.
In Europa geev dat fröh un to’n Deel ok vun de Entwickeln in de USA unafhangige Jazzrock-Bewegungen, de toeerst aver wenig Acht fünnen un kommerziell ok keen groten Spood harrn. Dor weer toeerst de Graham Bond Organization, bi de dat Mellotron inföhrt un de Hammond-Orgel tosätzlich verstarkt weer. De Bassgitarr hett en tosätzliche melodische Funkschoon towiest kregen. Ut disse Grupp kemen mit John McLaughlin un Jack Bruce twee Musikers, de jüst so as jemehr Landsmann Dave Holland later in de USA to’n Wieterkamen vun’n Jazzrock bidragen hebbt. De Dave Pike Set hett siet 1968 in Middeleuropa de Fusion vun Rock- un Jazzmusik vöranbröcht.
Utlöser för en stegen Ansehn vun disse musikaalschen Richt dör de Musikindustrie weern aver die Platen vun Miles Davis In a Silent Way un sünners Bitches Brew, bi de Joe Zawinul en groten Andeel harr. Bit dorhen weer de Jazz egentlich blots mit akustische Instrumenten speelt worrn, man vun nu an weern ok vele elektrische Instrumenten as de E-Gitarr, dat E-Piano, de E-Vigelien un de Synthesizer insett. De Jazz-Trumpeter Miles Davis hett to’n Bispeel sien Trumpeet in Dark Magus (1974) mit Effektreedschoppen för E-Gitarren verfrömmt. Dat Slagtüüch weer nich mehr op sien tyypsche Rull begrenzt, den Takt vörtogeven, man weer to en vullweertig Soloinstrument utboet.
Bi’n Rockjazz sünd all Musikers to’n gröttsten Deel gliekveel bedeeligt (Polyphonie). Ofschoonst ok hier de Solisten an de Gitarr, an’t Keyboard oder mit Blaasinstrumenten en drägen Rull todacht warrt, sünd Slagtügers oder Basspelers – as sik dat siet Bill Evans ok in’n Jazz mehr un mehr dörsetten de – keen reine Begleitmusikers mehr, man kregen ok Freeruum för sik un jemehr Instrumenten. In de 1970er Johren weer de Rockjazz, de op de Jazzmusik baseer un dormals to de Rockmusik torekent weer, vun’n Jazzrock ünnerscheedt, bi den de Slagtügers un Bassspelers noch jümmer meher Beleitmusikers weer un sik starker an’t Idion vun’n Rock orienteeren deen. Siet 1968 sünd denn – deelwies dör Al Kooper an annere Musiker vun’t Blues Project – Brass Rock Bands entstahn, de Blaasinstrumenten to de tyypsche Besetten för Rockmusik toföögt hebbt. An’n bekanntesten sünd dorvun Gruppen worrn as Blood, Sweat & Tears, Chicago, The Flock, Dreams un – wat later – Chase. Ut Europa weer de Grupp Colosseum vun Bedüden, man mit ’n beten wat anner’t Kunzept. An’t Bispeel Soft Machine warrt düütlich, dat dat noch annere Fusion-Gruppen geev, de sik nich eendüdig to’n Rockjazz oder to’n Jazzrock toorden leten.
De eerste kreative Phaas vun de musikaalschen Fusion leeg in de eersten Hälft vun de 1970er Johren. De Alben vun Miles Davis, Herbie Hancock, John McLaughlin un vun de Gruppen Weather Report, Nucleus un Return to Forever ut disse Tiet gellt as de Klassikers. Eenige Musikers vun’n Fusion harrn för’n Jazz bannig groten kommerziellen Spood. Dat Album Headhunters vun Herbie Hancock hett sik millionfack verköfft un ok John McLaughlin un sünners Weather Report harrn en groot Publikum.
Wietere Entwickeln
[ännern | Bornkood ännern]Üm 1975 rüm weer de Jazzfunk – blangen Rockjazz un Jazzrock – as en wieteren Ünnerstil vun’t Fusion acht. Andreven dör Slagtügers as Jack DeJohnette, Alphonse Mouzon, Billy Cobham un ’n beten later ok Ronald Shannon Jackson en meist naive Musik togang kamen, to de man dansen künn, ofschoonst se kumplizeerte Metren un Taktwessel opwies un togliek instrumentale Improvisatschoon foddern de.
In’n Verloop vun de lateren 1970er Johren is dat Niveau vun’t Fusion aver deelwies rünnegahn. Eenige Musikers sünd mehr un mehr in den kommerziellen Pop- un Discojazz afdreven, wiel annere en Mangel an Inspiratschoon dör virtuose Instrumentalakrobatik opfüllt hebbt. Dorbi stünn nich de Radiofründlichkeit vun de Melodien in’n Vördergrund, man de grote Freid an’t Speel vun de Künstlers un dat Dorstellen, wat mit en goot speelt Instrument allns to maken geiht.
Liekers geev un gifft dat ok jümmer wedder Musikers as to’n Bispeel dat M-Base Collective, de sik op de egentliche Gööd vun’t Fusion – also dat Verbinnen vun Jazz-Raffinesse mit de Kraft vun Rock un Funk – besinnt. Enn vun de 1990er Johren geev dat MUsikers as Dave Douglas oder Medeski, Martin & Wood, de sik wedder düütlich op de Wörteln vun’t Fusion torüchbetagen hebbt.
Bedüden
[ännern | Bornkood ännern]De Fusion ut Jazz, Rock un Funk is, wenn een torüchkieken deit, en histoorsche Stilricht, de sik düchtig op den Jazz utwirkt hett. In de 1970er Johren geev dat en groot Publikum för disse Musik, de butendem vele ne’e Speelöörd för Jazzmusikers apendoon hett. De Fusion hett den Stil vun en hele Generatschoon formt, un dat ok vun MUkanten, de sülvst ddelwies gor nicht in dit Rebbet aktiv weern. Vele Musikers, de later wedder mehr na de akustisch speelten Musik wesselt sünd, hebbt dat Rezept vun’t Fusion bibehollen un maakt, as to’n Bispeel Roberto di Gioia oder Eddie Gomez, Musik mit en hoge Kumplexität, de goot arrangeert is un ünnerhollen deit.
De Fusion harr in de Bilanz groten musikaalsch Spood. Se weer bito de Vörrutsetten för wietere Entwickeln in de Musikrichten Rock, Funk un Jazz. Wegen de technische Perfekschoon vun vele bedeeligte Musikers, de ut’n Jazz kemen, geev dat in de Funk- un Rockmusik en ne’e Professchonalität.
Bekannte Fusion-Alben
[ännern | Bornkood ännern]- Tony Williams: Emergency! (1969)
- Frank Zappa: Hot Rats (1969), Uncle Meat (1969), Waka/Jawaka (1972), The Grand Wazoo (1972), Make A Jazz Noise Here (1991)
- Miles Davis: In a Silent Way, Bitches Brew (1970)
- Keith Tippett: Dedicated To You But You Weren't Listening (1970)
- Soft Machine: Third (1970)
- Colosseum: Colosseum Live (1971)
- Mahavishnu Orchestra: The Inner Mounting Flame (1971) und Birds of Fire (1973)
- Chick Corea: Return to Forever (Album) (1972)
- Embryo: We Keep On (Brain 1972)
- Herbie Hancock: Headhunters (1973)
- Billy Cobham: Spectrum (1973)
- Zbigniew Namysłowski, Winobranje (1973)
- Miles Davis: Dark Magus (1974)
- Robert Wyatt: Rock Bottom (1974)
- Michał Urbaniak: Fusion (CBS 1974)
- The Crusaders: Scratch (MCA 1974)
- Patrice Rushen: Prelusion (Fantasy 1974)
- Soft Machine: Bundles (1975)
- The Brecker Brothers: The Brecker Brothers (Arista 1975)
- Alphonse Mouzon: Mind Transplant (1975)
- Harvey Mason: Marchin’ In The Street (Arista 1975)
- Jeff Beck: Blow By Blow (1975), Wired (1976)
- Weather Report: Heavy Weather (1976)
- Stanley Clarke: School Days (1976)
- Urszula Dudziak: Urszula (Arista 1976)
- John Handy & Lee Ritenour: Where Go The Boats (Inak 1976)
- Ramsey Lewis: Salongo (CBS 1976)
- John Lee & Gerry Brown: Still Can’t Say Enough (Blue Note 1976)
- The Headhunters: Straight From The Gate (Arista 1977)
- Al Di Meola: Elegant Gypsy (1977)
- Lee Ritenour: Captain Fingers (Epic 1977)
- Lonnie Liston Smith: Live (RCA 1977)
- Grover Washington: Live At The Bijou (Motown 1977)
- George Duke: Reach For It (CBS 1977)
- The Atlantic Family: Live at Montreux (Atlantic 1978)
- Carlos Santana: The Swing Of Delight (CBS 1980)
- Hiram Bullock: From All Sides (1986)
- Mike Stern: Jigsaw (1989)
- Dave Weckl: Master Plan (1990)
- Michael Mainieri: Wanderlust (NYC 1992)
- Wayne Krantz: Long To Be Loose (1993)
- Simon Phillips: Symbiosis (1995)
- Screaming Headless Torsos : Screaming Headless Torsos 1995 (1995)
- John Scofield: A Go Go (Verve 1998)
- Tribal Tech: Thick (Zebra Records 1999)
- Dean Brown: Here (2000)
- Allan Holdsworth: All Night Wrong (Live in Japan 2002)
- Buckethead: Population Override (ION 2004)
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Burghard König: Jazzrock. Tendenzen einer modernen Musik. rororo Bd. 7766, Reinbek bi Hamborg 1983
- Julie Coryell: Jazz Rock Fusion: The People, the Music. Dell, New York 1978