Rigoberta Menchú

Rigoberta Menchú Tum (* 9. Januar 1959 in Chimel, Guatemala) is en guatemaltekische Minschenrechtsaktivistin. 1992 kreeg se as bit dorhen jüngste Priesdrägerin den Freedensnobelpries. Se hett sück in’n September 2007 för dat Präsidentenamt in Guatemala upstellen laaten. Upwussen is se to de Tiet vun den Guatemaltekischen Börgerkrieg un wurr sülvst Tüügin vun Minschenrechtsverletzungen.

Levensloop

Rigoberta Menchú wurr as Quiché-Maya in Guatemala boren. Se harr dat Privileg, dat se en kathoolsch Internat besöken kunn, in dat se mit de Ideen vun de Befreenstheologie un de Fruenbewegung to doon kreeg, de hör nahhollend beinfloot hemm. Hör Familie stunn de linken Guerillabewegung nah; hör Vader wurr mehrfack fastnommen un foltert. Mit 23 Johren weer se en Grünnensliddmaat vun de Organisatschoon to Dokumentatscho un Anklaag vun Minschenrechtsverletzungen.

1979 is Rigoberta Menchú as hör Vader un hör Bröers to dat Comité de Unidad Campesina (düütsch: Komitee für Bauerneinheit, CUC) bitreden. 1980 is hör Vader in de spaansch Botschap in Guatemala storven, as de vun Anhängern vun dat Regime in Brand staaken wurr. Ok hör Moder un en Bröer wurrn foltert un ümbrocht.

Rigoberta Menchú hett sück tonehmend in de CUC inbrocht, hett en Streik för beter Arbeitsbedingungen vun de Landarbeiter un an‘n 1. Mai 1981 groot Demonstratschonstüüg in de Hööftstadt organiseert. Buterdem is de de radikalen Volksfront vun den 31. Januar bitreden. Dor hett se de Buurn bibrocht, de Ünnerdrücken dör de Militärdiktatur Wedderstand to leisten. Dormals wurrn de Indios gewaltsam ut hör Land verdreven, Teihndusende sünd flücht, över 400 Dörper sünd verschwunden. De Gründe weern Eerdöölvörkommen un luut Menchú de endgültige Vernichtung vun de Indios.^[1]

Later muss se toeerst in Guatemala ünnerdüken un is ansluutend nah Mexiko flücht. Vun nu an is se ok in dat Utland energisch för de Rechte vun de indigenen Völker un gegen dat Ünnerdrücken in Guatemala intreeden. 1982 weer se Mitbegrünnerin vun en gemeensam Front vun de guatemaltekischen Oppositschonsparteien.

1983 keem hör mit Hülp vun Elisabeth Burgos verfaat Autobiographie up den Mark (Yo, Rigoberta Menchú), mit de se weltwiet groot Bekanntheit kreeg; 1986 hett se sück dat Führungskomitee vun de CUC anslooten. Intüschen is se in Guatemala för en starkere Vertreeden vun de indigenen Völker in de Politik intreeden.

1995 kreeg se en Söhn. 1999 hett se vör den Natschonalen Gerichtshoff in Madrid Anklaag gegen dree Generäle in Guatemala erhaben un kreeg dorför Morddrohungen un Gegenklagen wegen Hochverrat, wiel se dat Verfohren in dat Utland in Gang brocht hett. De Versöök vun hör broch aber nichts in.

In‘n September 2007 hett se sück för dat guatemaltekische Präsidentenwahl to Wahl stellt. Bi de Wahl kreeg se aber man blots 3% vun de Stimmen.

Rigoberta Menchú wurr dör hör Arbeit weltwiet bekannt un kreeg mehrfach Ehrungen. 1990 kreeg se den UNESCO-Pries för Freedenserziehung. 1992 kreeg se för hör Insatz för de Minschenrechte insbesünnere vun Oorinwahnern (v. a. Maya) den Freedensnobelpries. 1996 wurr se vun de Vereente Natschonen to UNESCO-Sonderbotschoperin to de Förderung vun en Kultur vun den Freeden un de Rechte vun indigener Minschen nöömt. Se is Liddmaat in’n Club of Rome un 1999 wurr de Asteroid (9481) Menchú nah hör nöömt.^[2]

Rigoberta Menchú bruukt dat Geld vun hör Utteknungen för humanitäre Zwecke, in Gemeenschap mit en mexikaansch Ünnernehmensgrupp hett se en Kett vun Aftheken upbaut, de in dat ganze Land intüschen as Farmacias Similares, bekannt sünd.

Wegen Details in hör Biografie wurr se, torüchgahnd up en Book vun den Anthropologen David Stoll van 1999, deels kritiseert. Hör wurr vörsmeeten, dat eenige autobiografische Angaven upbauscht ween.^[3]^[4] Stoll sülvst kritiseer eenige Schriever, de sück up hüm beropen un sien Erkenntnisse to en Schandaal överdrieven würrn. De Ünnersöken vun Stoll keem aber ok in Kritik, de Historiker Greg Grandin hett de meesten Vorwürfe vun Stoll tegenöver Menchú in sien Ünnersöken torüch wiest.^[5]

Literatur

Elisabeth Burgos: Rigoberta Menchú. Leben in Guatemala. Lamuv Verlag, Bornheim-Merten 1984, ISBN 3-88977-001-0 (düütschspraakig Utgaav vun Menchú hör Autobiographie).
Luitgard Koch: Ich blicke in den Himmel und stehe mit beiden Beinen auf der Erde. In: Charlotte Kerner (Hrsg.): Madame Curie und ihre Schwestern. Frauen, die den Nobelpreis bekamen. Beltz Verlag, Weinheim/Basel 1997, ISBN 3-407-80845-3.

Weblinks

Rigoberta Menchú. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen

↑ Andrea Schweers, Luise Pusch: Ohne Frauen ist kein Staat zu machen. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 2007, ISBN 978-3-518-45836-5, S. 132.
↑ Minor Planet Circ. 34354
↑ Nobel Winner Finds Her Story Challenged, 15. Dezember 1998, The New York Times
↑ Die Stunde der Rigoberta Menchu. In: St. Galler Tagblatt, 17. Februar 2007. Hier findet sich die Formulierung „aufgebauscht“
↑ Grandin, Greg. It Was Heaven That They Burned, The Nation, 8. September 2010, S. 3–5

[1] Andrea Schweers, Luise Pusch: Ohne Frauen ist kein Staat zu machen. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 2007, ISBN 978-3-518-45836-5, S. 132.

[2] Minor Planet Circ. 34354

[3] Nobel Winner Finds Her Story Challenged, 15. Dezember 1998, The New York Times

[4] Die Stunde der Rigoberta Menchu. In: St. Galler Tagblatt, 17. Februar 2007. Hier findet sich die Formulierung „aufgebauscht“

[Grandin_It_Was_Heaven_3-5] Grandin, Greg. It Was Heaven That They Burned, The Nation, 8. September 2010, S. 3–5

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]