Pablo Picasso

Vun Wikipedia
Pablo Picasso in dat Johr 1962
Signatur Pablo Picasso
Signatur Pablo Picasso

Pablo Picasso, egentlich Pablo Ruiz Picasso, (* 25. Oktober 1881 in Málaga, Spanien; † 8. April 1973 in Mougins, Frankriek) weer en spaansch Maler, Grafiker un Bildhauer. Sien umfangriek Gesamtwark, dessen Gesamttall up 50.000 schätzt wurrd, umfaat Gemälde, Teeknungen, Grafiken, Plastiken un Keramiken. Dat is präägt dör en groot Völfalt vun künstlerisch Utdrucksformen. De Warken ut sien Blau un Rosa Periood, un de Begrünnen vun den Kubismus tosommen mit Georges Braque billen den Anfang vun sien besünner Künstlerloopbahn.

To den bekanntst Warken vun Picasso hörrt dat Bild Les Demoiselles d’Avignon (1907). Dat wurr to’n Slötelbild vun de Klassische Moderne.[1] Mit Utnahm vun dat monumental Gemälde Guernica (1937), en künstlerisch Ümsetten vun de Schrecken vun den Spaanschen Börgerkrieg, hett kien anner Kunstwark vun dat 20. Johrhunnert de Forschung so herutfordert as de Demoiselles.[1] Dat Motiv vun de Fredensduuv up dat Plakat, dat he 1949 för den Pariser Weltfredenskongress schafft hett, wurr weltwiet to en Fredenssymbol.

Picasso ist neben Salvador Dalí en Künstler vun dat 20. Johrhunnert, för de sien Wark all to Levenstieden twee Museen inricht wurrn, dat Museu Picasso in Barcelona un dat Musée Picasso in Antibes.

Leven[ännern | Bornkood ännern]

Kindheit un Utbillen (1881–1900)[ännern | Bornkood ännern]

Geboortshuus vun Picasso in Málaga, Plaza de la Merced 36 (ganz links, hüüd Nr. 15)

Fröhe Johren[ännern | Bornkood ännern]

Pablo Ruiz Picasso weer dat eerste Kind vun José Ruiz Blasco (1838–1913) un María Picasso y López (1855–1938). De traditschonell Namensgeven in Málaga folgend[2] kreeg he bi sien Gebort 1881 völ Vörnaams: Pablo, Diego, José, Francisco de Paula, Juan Nepomuceno, María de los Remedios, Crispiniano de la Santísima Trinidad,[3] vun de aber blots Pablo (en Reverenz an de kört vör den egentlichen Hochtietstermin storven ölleren Bröer vun Don José) begäng wurr. De Vader weer freeschaffen Maler un Lehrer an de „Escuela de San Telmo“, en Kunstgewarfschool, de in de Traditschoon vun de akademisch Maleree vun dat 19. Johrhunnert stunn, as ok Konservator vun en lütt Museum. 1884 wurr sien Süster Dolores (Lola) un 1887 sien Süster Concepción (Conchita) boren.

Picasso beschreev de künstlerisch Fähigkeiten vun sien Vader so: „Mein Vater malte Bilder für Eßzimmer; Rebhühner oder Tauben, Tauben und Kaninchen: Fell und Federn waren darauf zu sehen, Vögel und Blumen seine Spezialität. Vor allem Tauben und Flieder.“[4] All mit söben Johr fung he an ünner dat Anleiden vun sien Vader to malen. He hett 1890 dat 1889 anfungen Öölbild Picador, dat Stierkämper in de Arena wiest un as sien eerst bekannt Öölbild gellt, fardigstellt.[5]

1891 truck de Familie na A Coruña in Galicien um, wiel Picasso sien Vader en Stäe as Kunstlehrer an dat „Instituto da Guarda“ annommen harr un wo Picasso as Teihnjohriger an de School för Bildende Künste upnommen wurr. Af 1894 fung he an, Daagböker to führen, de he La Coruña un Azul y Blanco (Blau un Witt) nömmt hett un mit Porträts un Karikaturen versehn hett. In dat sülvig Johr fung he an, sien Warken mit „P. Ruiz“ to signeren.

Studium[ännern | Bornkood ännern]

Nah den Dood vun sien Süster Conchita, de in’ Januar 1895 an Diphtherie storven weer,[6] truck de Familie nah Barcelona, wo Picasso mühelos mit 14 Johr de Upnahmeprüfung an de Kunstakademie „La Llotja“ in blots een Dag schafft hett – sien Vader wurr dor en Stäe as Lehrer anboden – sodat he de eerst beid Klassen överspringen drüff. De Vader hett hüm een Johr later sien eerst Atelier dicht bi de Wahnung vun de Öllern inricht, dat Picasso gemeensam mit sien Früend Manuel Pallarès, en katalaansch Maler, bruken dee.[7]

1897 studeer Picasso för en körten Tiet an de ansehn Königlichen Akademie vun San Fernando in de Hööftstadt Madrid, de he aber weer verlaten hett, wiel hüm de Lehrmethoden dor nich gefullen. In sien Sülvstbildnis van 1897/98 hett he de Signatur „Ruiz“ eerstmals to „P. Picasso“ ännert – en Symbol för dat binnere Lösen vun sien Öllernhuus. In Madrid hett Picasso de Museen besöcht, vör allen den Prado – as all up en Besöök 1895 – un ok de Künstlerlokale.

Eerste Eenzelutstellung in’ „Els Quatre Gats“[ännern | Bornkood ännern]

Ramon Casas: Pablo Picasso, 1900, Museu Nacional d’Art de Catalunya

Nah en Scharlach-Erkrankung, de hüm to de Rekonvaleszenz in Horta de Sant Joan (Katalonien) dwung, kehr he 1898 nah Barcelona torüch. Hier verkehrt he in avantgardistischen Künstlerkrinken vun de katalaansch Modernisme, ünner annern mit Ramon Casas, Carlos Casagemas, Isidre Nonell un Santiago Rusiñol, de sück in dat Café un Künstlerzentrum Els Quatre Gats drapen deen.

Af Juni 1898 verbroch he acht Maand mit sien Malerfrüend Pallarés in de sien Heimatstadt Horta de Sant Joan. 1899 hett he dor den Dichter Jaime Sabartés kennenlehrt, de sien eng Früend un 1935 sien Sekretär wurrn sull.

In’ Februar 1900 wurr in dat „Els Quatre Gats“ de eerste Eenzelutstellung vun Picassos wiest, de aber, kritisch rezenseert, nich völ inbroch.[8] In dat sülvig Johr ünnernehm Picasso to’n Anlaat vun de Weltutstellung gemeensam mit sien Früend Casagemas en eerste Reis in de Kunstmetropole Paris, wo de impressionistisch Warken vun Paul Cézanne, Edgar Degas un Pierre Bonnard Indruck up hüm maken deen. In’ Oktober hett he sück tietwies mit Casagemas en Atelier an’ Montmartre in 49 Rue Gabrielle deelt, dat Nonell upgeven harr.[9] To disse Tiet hett he ok de Arbeiten vun Henri de Toulouse-Lautrec kennenlehrt, de hüm to farvenfroh Dorstellen vun dat grootstädtisch Leven inspireert hett.

Paris – Madrid – Barcelona – Paris (1901–1907)[ännern | Bornkood ännern]

Dood vun Casagemas – Anfang vun de Blau Periood[ännern | Bornkood ännern]

Paul Cézanne: Porträt vun den Ambroise Vollard, 1899

In’ Januar 1901 kehr Picasso nah Madrid torüch. Dor kreeg he bald en Nahricht, de hüm deep erschüttern dee: Sien Früend Carlos Casagemas harr sück an’ 17. Februar ut Leevstenkummer to de Danzerin Germaine Gargallo in Paris doodschaten.

Picasso hett sück in Madrid an en nee Karriere versöcht: Af März vun dat Johr keem dat eerste vun fiev Heften vun de Kunsttietschrift Arte Joven (Junge Kunst) herut, herutgeven vun den katalaanschen Schriever Francisco de Assis Soler, de Picasso as Mitherutgever mit Illustratschonen versehn hett. Sien Signatur änner sück nochmals, he signeer blots noch mit „Picasso“. De Tietschrift muss aber nah en körten Tiet ut finanziellen Grünnen instellt wurrn. Picasso hett denn Madrid ok weer verlaten un gung nah Barcelona torüch. Twee Johr later hett he en Porträt vun Francisco de Assis Soler malt.[10]

In’ Mai hett Picasso weer Paris besöcht. Kunsthändler as Pere Mañach (1870–?), Berthe Weill un vör allen de Kunsthändler un Verlegger Ambroise Vollard wurrn up den jungen Künstler upmarksom. Af den 24. Juni 1901 wies Vollard in sien Galerie, 6 Rue Laffite, Picassos Warken eerstmals in en Pariser Utstellung un wurr sien Förderer in Picasso sien Blau un Rosa Periood. Den nahfolgen kubistisch Wark stunn he nich so positiv tegenöver. Picasso sien kubistisch Porträt vun Vollard entstunn 1910.[11]

Picasso hett 1901 sien Früend Casagemas dat Bild Evokation – Das Begräbnis Casagemas widmet. Dat gellt as dat eerste Bild vun de Blau Periood. Dat Porträt vun Casagemas is ebenfalls in de männlich Figur vun dat melancholisch Gemälde ut dat Johr 1903, La Vie (Dat Leven) dorstellt. De Warken ut disse Tiet hemm den Künstler mehr Tostimmen vun Galeristen un Kritikern inbrocht as sien fröhere Biller. En Früend vun Gauguin, de Dichter Charles Morice, hett in en Bespreeken de „unfruchtbor Truerigkeit“ sehn, aber Picasso dennoch en „wohrhaftig Talent“ beschienigt.[12]

In’ Oktober 1902 kehr Picasso to’n darten Mal nah Paris torüch, wahn dor eerst in Hotels, dornah bi den Dichter Max Jacob, de as Hülpsmann in en Modegeschäft arbeiten muss. In’ Winter hebbt de beid Früenden mit Teeknungen vun Picasso den Ruum beheizt, wiel se kien Geld för Heizmaterial harrn, ut den sülvigen Grund hett Picasso Luchtpetroleom statt Ööl to’t Malen bruukt un hett ok an Bindemiddel spoort.[13]

Picasso sien Atelier in’ Bateau-Lavoir[ännern | Bornkood ännern]

1903 hett Picasso bannig produktiv in Barcelona arbeit, gung aber weer nah Paris torüch, wo he af April 1904 bit to’n Oktober 1909 in’ Bateau-Lavoir wahnen dee; dat weer en verwohrloost Huus mit tallriek Künstlerateliers up den Montmartre. Dor harrn all de mit Picasso befrüend spaansch Bildhauer Paco Durio un de Maler Kees van Dongen Ünnerkunft funnen; later keemen ünner annern Max Jacob un Juan Gris dorto.

He wurr good Früend mit den Dichter Guillaume Apollinaire un hett 1904 Fernande Olivier kennen lehrt, de van 1905 bit 1912 sien Begleiterin un Muse wurr. Fernande weer en ut lüttbörgerlich Verhältnissen stammen schett Fru, de sück för de Maleree vun de Impressionisten begeisterte. Över de Begegnung mit Picasso schrifft se in hör Erinnerungen Neun Jahre mit Picasso:

„Er hatte nichts Verführerisches, wenn man ihn nicht kannte. Allerdings, sein seltsam eindringlicher Blick erzwang die Aufmerksamkeit […] dieses innere Feuer, das man in ihm spürte, verliehen ihm eine Art Magnetismus, dem ich nicht widerstand. Und als er mich kennenzulernen wünschte, wollte ich es auch.“[14]

Fernande Olivier hett he in dat Öölbild Dat blau Zimmer (La Toilette) 1906 afbildt oder 1909 in Bronze gaten as Tête de femme.[15] De Ünnerkunft in’ Bateau-Lavoir weer kärglich. De Kunsthändler vun Picasso, Daniel-Henry Kahnweiler erinnert sück an dat ieskolt un trecken Atelier in’ Winter un bericht, dat in’ Sömmer, „wenn es zu heiß war, Picasso bei geöffneten Türen völlig nackt im Korridor mit nur einem Tuch um die Lenden arbeitete.“[16]

Bekanntschap mit Gertrude un Leo Stein as ok mit Matisse[ännern | Bornkood ännern]

Gertrude Stein, Fotografie vun Carl van Vechten, 1935

Clovis Sagot, en fröhere Zirkusclown, harr in en ehmalge Aftheek in de Rue Laffitte en Galerie inricht. Dor hett de in Paris leven US-amerikaansch Kunstsammler Leo Stein, de Bröer vun de Dichterin und Kunstsammlerin Gertrude Stein, 1905 Picassos Biller opdeckt. Dat eerste Bild vun den Künstler, dat Leo Stein köfft hett, Jung Deern mit Blömenkörv, gefull sien Süster aber nicht. As Picasso de Geschwister bi Sagot kennenlehrt harr, hett he de in sien Atelier inladen un kunn hör Biller för 800 Francs verkopen, de ok dat Interesse vun Getrude Stein waakt harrn.

De Steins hebbt regelmatig in hör Salon dicht bi den Jardin du Luxembourg in de 27 Rue de Fleurus an’ Saterdag Sellschoppen geven, wo sück de Künstler vun de Avantgarde drapen deen, to de af nu ok Picasso hörrn dee, de dor 1906 Henri Matisse drapen un Früendschap mit hüm sluten dee.[17] In’ Salon d’Automne harrn de Fauves, to de ok Matisse hörr, mit hör eerst Gemeenschapsutstellen in dat Vörjohr up sück upmarksom maakt.

De Galerist Vollard hett Picasso bald dorup Warken för 2000 Franc afköfft, wat sien finanzielle Situatschoon wesentlich verbetern dee. Sien Bildnis Gertrude Stein entstunn 1906, för dat de Schrieversche bit to negentig Mal Modell seten hemm sall. In Fröhjohr hett Picasso de Porträtsitzungen mit Gertrude Stein afbraken. He hett Derain dör Vermittlung vun Alice Princet drapen. In’ Sömmer vun dat sülvig Johr hull he sück mit Fernande Olivier in Gósol up. As he weer in Paris weer, hett Picasso dat Porträt vun Gertrude Stein ut dat Gedächtnis rut fardig stellt un minneseer de Gesichtstüüg up de Schlichtheit vun iberisch Masken.[18]

Anfang vun de Rosa Periood un Les Demoiselles d’Avignon[ännern | Bornkood ännern]

Af 1905 fung dat an, dat rosa Töne in Picasso sien Warken vörherrschen. So is dat Bild Jung mit Piep van 1905 de Övergang vun de Blau to de Rosa Periood. In’ Vergliek to de Blau Periood gifft dat blots noch wenig Melancholie in de Warken vun disse Periood. Dat Blau wiekt in den Achtergrund. Besünners Gaukler, Seiltänzer und Harlekins, truerieg Spassmakers ut de Commedia dell’arte, tellen to sien Bildmotiven.

Siet den Winter vun dat Johr 1906 hett Picasso in tallriek Studien un Variatschonen dat groot Gemälde Les Demoiselles d’Avignon vörbereit, dat he in’ Juli 1907 fardig stellt hett. Mit den Demoiselles hett he den Grundsteen vun kubistisch Denken leggt un de as „période nègre“ betekent Periood inleit.[19]

Juan Gris: Porträt Daniel-Henry Kahnweiler, 1921, Musée National d’Art Moderne, Paris

De eersten Reaktschonen bi de Begegnung mit den Demoiselles in Picasso sien Atelier weern överwegend negativ. Dat Bild wurr wietgahnd as unmoralisch ansehn un vun völ, sülvst eng Früenden vun Picasso, düchtig kritiseert. Neben Wilhelm Uhde harr blots Leo Stein tonächst Verständnis för de Demoiselles upbrocht, hett aber sien nee Warken nich mehr köfft. De Künstler vun den Fauvismus, Matisse un Derain, hebbt ok hör Missfallen ütert. Gertrude Stein hett dorgegen Picasso wieder fördert un hett ehrn literarischen Utdruck wat in Richt Kubismus lenkt. 938 schreev se en Book över Picasso.[20]

Wilhelm Uhde hett den jungen düütschen Galeristen Daniel-Henry Kahnweiler, de in de Rue Vignon 28 sien eerst Galerie inricht harr, up Picasso upmarksom maakt. Kahnweiler wurr nu sien wichtigst Förderer un stell in dat sülvig Johr Warken vun Picasso ut.[21] Picasso harr de groot Retrospektive vun Paul Cézanne sien Warken 1907 in’ Pariser Salon d’Automne besöcht, de een Jahr nah den Dood vun de Künstler utricht wurrn weer. Dör Apollinaire hett Picasso den gliköllerigen fauvistischen Maler Georges Braque gegen Enn vun dat Johr kennen lehrt; de Früendschaft mit Braque sull groot Utwirken up den Verloop vun de modern Kunstgeschichte hemm.

Picasso begrünnd mit Braque den Kubismus (1908–1914)[ännern | Bornkood ännern]

Tosommenarbeit mit Braque[ännern | Bornkood ännern]

Juan Gris: Hommage à Picasso, 1912, Art Institute of Chicago, Chicago

Den Sömmer 1908 hett Picasso mit Fernande Olivier in La Rue-des-Bois nöördlich vun Paris verbrocht. In’ Harvst vun dat sülvig Johr hebbt Braque un Picasso hör in’ Sömmer malt Biller – Braque in L’Estaque un Picasso in La Rue-des-Bois mitnanner vergleken. Se weern merkwürdig ähnlich.[22] Braque stell in’ Gegensatz to Picasso in’ November vun dat Johr sien Warken in de Galerie Kahnweiler ut. In dat Bespreeken to de Utstellung vun de Biller vun Braque hett de franzöösch Kunstkritiker Louis Vauxcelles in de Kunsttietschrift Gil Blas to’n eersten Mal den Begreep vun de „cubes“ (Kuben) präägt.[23] Vauxcelles betruck sück dorbi besünners up dat Bild Hüüs in L’Estaque vun Braque.[24]

Tüschen September 1908 un Mai 1909 hebbt sück Picasso un Braque meest jeden Dag sehn; Kahnweiler weer de darte in den Bund un hett tüschen de vun dat Naturell her bannig ünnerscheedlich Künster, den besonnenen, systematisch arbeitenden Braque un den temperamentvullen Picasso vermiddelt. Hör Arbeitsgemeenschap weer so intensiv, dat sück de Künstler mit de Bröers Wright verglieken deen, den Floogpionieren, un sück as Mechaniker antrucken hemm.[25]

Ebenfalls 1908 weer de spaansch Maler Juan Gris in dat Bateau-Lavoir trucken, wo he Ateliernahber vun Picasso wurr. Nahdem he 1911 anfungen harr, sück mit den Kubismus utnannertosetten, entstunn 1912 dat kubistisch Porträt Hommage à Picasso vun Gris.[26]

Dat Bankett för Rousseau[ännern | Bornkood ännern]

Henri Rousseau: Portrait de femme, ok Yadwigha nömmt, üm un bi 1895, Musée Picasso, Paris

In’ November 1908 geev Picasso in sien Atelier in’ Bateau-Lavoir en groot Fest to Ehren vun Henri Rousseau, vun de he dat levensgroot Bildnis vun en fröhere Früendin vun Rousseau, de so nömmt Yadwigha, köfft harr un dat he en Leven lang behollen sull. Över dat kunsthistorisch bekannt wurrn Bankett för Rousseau, an dat neben völ anner Künstler Apollinaire, Jacob, Salmon, Uhde un den Geschwistern Stein ferner de jung Malerin Marie Laurencin deelnehm, hett Raynal as Oogentüüg bericht: „Es war eine richtige Scheune. […] An den Mauern, die man von ihrem gewöhnlichen Schmuck befreit hatte, hingen nur einige schöne Negermasken, eine Münztabelle und auf dem Ehrenplatz das große, von Rousseau gemalte Porträt Yadwigha“.[27] Nich lang nah dat Bankett hett Picasso 1909 dat Bateau-Lavoir verlaten un hett bit 1912 in en Atelierwahnen an’ Boulevard de Clichy 130 wahnt.

Distanzeeren vun de Salonkubisten[ännern | Bornkood ännern]

Fernand Léger un Robert Delaunay hebbt de Arbeiten vun Picasso un Braques dör Vermittlung vun Kahnweiler kennenlehrt. De Infloot vun Picasso un Braque hebbt sück denn ok in de Bildwarken vun völ Maler bemarkbor maakt. 1911 hett sück en Grupp vun Maler bild, de as Salonkubisten betekent wurrn. Dorto tellen neben Léger un Delaunay de Künstler Albert Gleizes, Jean Metzinger un Henri Le Fauconnier. Picasso un Braque hemm sück vun de Salonkubisten distanzeert.

De Roov vun de Mona Lisa[ännern | Bornkood ännern]

In’ Sommer 1911 sünd de Früenden Apollinaire un Picasso in den Verdacht geraden, an den Diebstahl vun dat bekanntst Gemälde vun den Louvre, de Mona Lisa, bedeeligt ween to hemm. Se weer siet den 21. August 1911 spoorlos verschwunden, un de beid kemen in dat Visier vun de Polizei dör den Besitt vun iberischen Steenmasken, de över Géry Pieret – en belgisch Avendüerer un tietwies Angestellter vun Apollinaire – köfft wurrn weern. Nah en Huusdörsöken wurr Apollinaire an’ 8. September wegen Beherbergen vun en Kriminellen un Verwohren vun Roovgood verhaft; he hett nah twee Daag de Bedeeligen vun Picasso verraden.[28] De wurr woll verhört, keem aber nich in Arrest. Apollinaire wurr wenig Daag later ut de Haft entlaten un de Prozess gegen hüm in’ Januar 1912 ut Mangel an Bewies instellt. De Mona Lisa is eerst weer an’ 13. Dezember 1913 in Florenz opdüükt un kehr an’ 1. Januar 1914 in den Louvre torüch.[29]

Eerste Utstellungen vun Picasso sien Warken in’t Utland[ännern | Bornkood ännern]

De fröhe Phase vun den Kubismus bit etwa 1912 wurrd as „Analytischer Kubismus“ betekent. En Bispeel dorför is dat Bildnis Ambroise Vollard (1910). Af 1912 entstunnen de Papiers collés, en Fröhform vun de Collagen. Dormit fung de Övergang to’n „Synthetischen Kubismus“ an.

Picasso sien Warken wurrn nah un nah in’t Utland bekannt. In Düütschland weer Picasso 1910 up de Utstellung vun de Neue Künstlervereinigung München vertreden as ok up de in’ Mai 1912 stattfunnen Utstellung vun den Sonderbund in Köln un in Herwarth Walden sien Galerie Der Sturm in Berlin. Veer vun Picasso sien Warken wurrn in dat sülvig Johr in de tweet Utstellung vun den Blauen Reiter in de Münchner Galerie Goltz upnommen: (Fruenkopp (1902), Umarmung (1903), Kopp (1909) un Stillleven (1910).[30]

Af November 1910 wies de vun Roger Fry in London organiseert Utstellung Manet and the Post-Impressionists Gemälde, Teeknungen un Drucke vun Picasso, ebenso en Nahfolgeutstellung 1912.[31]

In Översee weer de nee Kunstricht nah en eerstmalig Utstellung vun Picasso 1911 in de Alfred StieglitzGalerie 291 ebenfalls in de Armory Show, New York, 1913 vertreden, in de bispeelswies Warken vun Braque, Picasso un Matisse utstellt wurrn. Wiest wurrn vun Pablo Picasso acht Arbeiten, dorünner twee Stillleven, de Teeknung Fruenakt von 1910, Fru mit Mustertpott van 1910, en Leihgaav vun Kahnweiler, un de Bronze Fruenkopp van 1909, en Leihgaav vun Stieglitz.[32][33] De Kritik bi all Utstellungen weer aber beträchtlich, de moderne Kunst wurr noch nich akzepteert.

As Picasso sien Liaison mit Fernande Olivier 1912 to Enn’ weer, wurr bit hör fröh Dood 1915 Eva Gouel, boren Marcelle Humbert, de he Eva nömmen dee, sien tweet Levensgefährtin. Den Sömmer vun dat Johr 1913 verbroch Picasso mit Braque un Juan Gris in Céret. In dat sülvig Johr is ok sien Vader storven. Sien Wahnsitz nehm he denn in de Rue Schoelcher 5 an’ Montparnasse, nahdem he 1912 för en körten Tiet an’ Boulevard Raspail 242 wahnt harr.

Eerste Weltkrieg (1914–1918)[ännern | Bornkood ännern]

Modigliani, Picasso un André Salmon vör dat Café de la Rotonde, Paris, 1916

Picasso hett de Tiet van Enn’ Juni bit Mideen November 1914 mit Eva Gouel in Avignon verbrocht. Mit Utbröök vun den Eersten Weltkriegs änner sück de Situatschoon för völ Künstler slagoordig. An’ 2. August 1914 hett Picasso Braque un Derain, de ehr Stellungsbefehl kregen harrn, to’ Bahnhoff in Avignon begleit. Braque hett 1915 en swoor Koppversehrn kregen un hett nah överstahn Operatschoon länger as een Johr bruukt, um sück dorvan to verhalen. Hör Kunsthändler Kahnweiler, de Düütscher weer, muss Frankriek verlaten; Picasso, de as Spaansch kien Kriegsdeenst leisten muss, bleev in Paris isoleert zurück.[34]

In’ Juli 1916 hett André Salmon en Utstellung, L’Art moderne en France (de so nömmt „Salon d’Antin“), in de Pariser Galerie Barbazanges organiseert. Dor wurr dat Wark vun Picasso Les Demoiselles d’Avignon to’n eersten Mal dat Publikum vörstellt; dat Bild kreeg eerst to dissen Tietpunkt vun Salmon dissen Naam.[35]

Amedeo Modigliani: Portrait de Pablo Picasso, 1915, Privatsammlung. De eerst Besitter weer Frank Burty Haviland, en Früen vun Picasso.[36]

Nah den Dood vun Eva Gouel, de 1915 an Tuberkulose storven is, harr Picasso en Affäär mit Gabrielle Lespinasse, de he Gaby nömmen dee. Se wahn an’ Boulevard Raspail nich wiet vun sien Studio weg. Wiels en Upenholt in Saint-Tropez 1916 hett he hör sien Leev verkloort, se hett hüm aber afwiest un in dat folgen Johr de amerikaanschen Künstler Herbert Lespinasse heiraadt.[37]

In’ Fröhjohr 1917 hett sück Picasso in Rom de Proben vun dat Ensembles Ballets Russes ünner de Leitung vun Sergei Djagilew to dat Ballett Parade mit dat Libretto vun Jean Cocteau un de Musik vun Erik Satie ankeeken un hett de Kostüme, Bühnenbiller un de ut de Reeg fallen klassisch romantischen Bühnenvörhang entworfen. De sowjeetsch Schriever Ilja Ehrenburg, de in Paris in’t Exil leev, beschreev de spektakuläre Eerstupführen in’ Mai 1917 in’t Pariser Théâtre du Châtelet un de Upruhr vun dat Publikum, dat fordern de, de Vörstellung aftobreeken:: „Die Musik gab sich modern, das Bühnenbild war halb kubistisch […] Und als ein Pferd mit kubistischer Schnauze Zirkusnummer vorführte, verloren sie endgültig die Geduld: ‚Tod den Russen! Picasso ist ein Boche! Die Russen sind Boches!‘“ De Früenden vun Picasso weern dorgegen begeistert. Apollinaire bispeelswies hett de eerstmalige künstlerische Allianz tüschen Maleree un Dans, Plastik un Dorstellungskunst as Anfang vun en umfaten Kunst, as en Oort „sur-réalisme“ sehn.[38]

Wiels de Arbeiten to Parade hett Picasso de Danserin Olga Stepanowna Chochlowa, Primaballerina vun dat „Ballets Russes“, kennen lehrt, de he an’ 12. Juli 1918 in Paris heiraadt hett. Trotügen weern Cocteau, Max Jacob un Apollinaire. Dat Ehepaar betruck in’ Dezember en Wahnung in de Rue La Boétie 23.[39] Nah de Heirat geev he sien Bohèmeleven up un wurr to’n „Malerfürsten“ mit egen Chauffeur un Huuspersonal. Ut de Ehe gung Sohn Paulo hervör.

Nah Kahnweiler wurr Picasso af 1918 vun de Kunsthändlern Paul Rosenberg un Georges Wildenstein gemeensam weltwiet vertreden. Se hebbt jedes Johr en good Hörn vun sien Biller köfft. De Verbinnen vun Picassos to Rosenberg düer bit 1939, de to Wildenstein bit 1932.[40]

Afkehr vun de Kubisten (1916–1924)[ännern | Bornkood ännern]

All 1914 fung Picasso an, sück vun den Krink vun de Kubisten to entfeern. He hett sück an dissen Afscheed erinnert un dorto seggt: „Aus dem Kubismus hat man eine Art Körperkultur machen wollen. […] Daraus ist eine verkünstelte Kunst hervorgegangen, ohne echte Beziehung zur logischen Arbeit, die ich zu tun trachte.“[41]

Van 1916 bit 1924 wiest sien Wark en stilistisch Nebennanner. Neben klassizistischen Gemälden as Dree Fruen an de Pütt van 1921, malt in Fontainebleau, un Panfleut, 1923, malt in sien Ferienoort Antibes, entstunnen Arbeiten in’ Stil vun den synthetischen Kubismus, as bispeelswies Dree Muskanten ut dat Johr 1921.

Picasso kunn nu dank sien wussen Ruhm mehr Tiet för de Entwicklung vun sien Formenspraak verwennen. He hett völ utprobeert un legg en nee Swoorpunkt up sien plastisch Wark, dat he 1902 mit Sitten Fru anfungen harr. Mit sien Fru Olga wurr he aber immer mehr frömd.

Utnannersetten mit den Surrealismus (1924–1936)[ännern | Bornkood ännern]

Bedeeligen un Konflikte[ännern | Bornkood ännern]

Paris, Montmartre, um 1925

1923 hett Picasso den Surrealisten André Breton drapen. All in de eerst Nummer vun de surrealistisch Tietschrift La Révolution surréaliste vun Dezember 1924 wurr en plastisch Konstruktschoon vun Picassos afbildt. In de tweet Nummer vun Januar 1925 twee Sieden ut dat in’ Sömmer 1924 in Juan-les-Pins führt Skizzenbook mit de Steernteeknungen. In de veert Utgaav geev dat en Afbillen vun dat Picasso-Gemälde De Dans[Bild 1] un – eerstmals in Frankriek – vun de Demoiselles d’Avignon.[42]

De langjohrig Kuntakt mit de Surrealisten weer aber nich konfliktfree. As 1924 Eric Satie sien Ballett Les Aventures de Mercure mit dat Bühnenbild un de Kostüms vun Picasso upführt wurr, hebbt mehrere Surrealisten gegen dat Mitwarken vun Picasso protesteert un hebbt dat Ereignis as en Wohltätigkeitsveranstaltung för de internatschonale Aristokratie betekent.[42] André Breton, Louis Aragon un anner Surrealisten, de vun Picasso sien Infallsriekdom beindruckt weern, hebbt doruphen in’ Paris-Journal en as Hommage à Picasso deklareert Entschuldigung schreven.[42] Up de anner Siert hett Picasso 1926 de Surrealisten in en utführlich Stellungnahm to de Afsichten un Teelen vun sien Kunst beschuldigt, hüm nich verstahn to hemm. De gegen Breton richt surrealistisch Tietschrift Documents vun Georges Bataille hett sück in hör Sünnerutgaav Nr. 3 van’ April 1930 vullstännig Picasso widmet.[43]

1927 hett he Marie-Thérèse Walter kennen lehrt, de he in Fru mit Blööm 1932 in minimalistisch Wies mit surrealistisch Anklängen malt hett. De Liason to de anfangs noch minnerjohrig Marie-Thérèse hull he lang Tiet för sück.

Eerstmals düük 1928 dat Minotaurus-Motiv in sien Werken up – as Spanier weer Picasso all immer vun den Stierkamp faszineert. De eerste Nummer vun dat surrealistisch Künstlermagazin Minotaure keem an’ 25. Mai 1933 mit en Cover vun Picasso herut, de den Titel gemäß en Minotaurus wiest.[Bild 2] 1935 entstunn de Radeerensfolg Minotauromachie, de vun Francisco de Goya sien Tauromaquia (üm un bi 1815) inspireert wurrn. Dorin wurrd in immer nee Variatschonen de Tosammenhang vun Sexualität, Gewalt un Dood utloot.

Familiäre Probleme[ännern | Bornkood ännern]

Düütlichere Anklänge an sien Laatstil wiest en wieder Porträt vun de Marie-Thérèse Walter, dat Interieur mit teeken Deern ut dat Johr 1935. De Tosommenhang vun Sexualität un künstlerisch Kreativität wurrd to en Thema, mit dat Picasso bit to sien Levensenn’ befaten deiht. Dat Johr 1935 betekent en Krise in sien Leven un Schaffen. Ut dat Verhältnis to Marie-Thérèse, de bit 1937 andüer, wurr de Dochter Maya in dit Johr boren. Dat hett man sien Frau staken, de doruphen de Scheeden verlang. Nah franzöösch recht harr Picasso sien Besitt mit hör deelen muss; doran harr he aber kien Interesse, se sünd dorher bit to hör Dood in’ Februar 1955 verheiraadt bleven.

1936 hett Picasso de franzöössch Fotografin Dora Maar kennen lehrt, de in de 1940er Johren sien stännig Begleiterin wurr un de hüm faken Modell seten hett. In’ November 1937 hett he Paul Klee in Bern besöcht, um hüm moralisch to ünnerstütten, wiel de sien Warken jüst in de berüchtigt Münchner Utstellung över Entartete Kunst vun de Natschonalsozialisten diffameert wurrn. 1941 entstunn dat Porträt vun Dora Maar mit Vörder- un Siedenansicht to glieker Tiet, Dora Maar mit Katt (Dora Maar au chat). Se stunn in Konkurrenz mit Marie-Thérèse Walter um de Gunst vun Pablo Picasso. „Ich hatte kein Interesse daran, eine Entscheidung zu treffen. […] Ich sagte ihnen, sie sollten es unter sich ausmachen“,[44] so de Maler över de Rivalität tüschen de beid Fruen.

De Spaansch Börgerkrieg – Guernica (1936–1939)[ännern | Bornkood ännern]

De Ereignisse vun den Spaanschen Börgerkrieg hebbt Picasso deep erschüttert un he hett Biller malt, de in hör Indringlichkeit an Goya sien Schrecken des Krieges erinnern, vör allen Guernica, dat dat Grauen to’n Anlaat vun dat Bombadeeren bun de baskisch Stadt Gernika an’ 26. April 1937 dör de düütsch Legion Condor to’n Thema hett. Ünner dissen Indruck fung Picasso all an’ 1. Mai mit Studien för dat glieknamig monumentale Bild an, dat af den 12. Juli 1937 as Wandbild in’ spaanschen Pavillon up de Weltutstellung in Paris utstellt wurr.[45]

Picasso hett af 1936 vun Paris ut de republikaansch Regeeren vun Spanien ünnerstütt, de sück gegen den Putschisten un tokünftigen Diktater Franco to Wehr setten dee, he versöch – wenn ok vergevens – de franzöösch Regeeren to dat Ingriepen to bewegen un wurr för sien Insatz vun de republikaansch regeeren vun Spanien 1937 in Afwesenheit to’n Direkter vun dat bedüden Kunstmuseum Prado in Madrid bestimmt.

Twete Weltkrieg (1939–1945)[ännern | Bornkood ännern]

Plakette in de 7 Rue des Grands-Augustins, Paris

De Künstler hett siet 1936 in Paris in en Atelier in de 7 Rue des Grands-Augustins arbeit, in dat Guernica entstunn un dat he siet dat Fröhjohr 1939 todem as Wahnung bruuk. Vun Anfang vun de düütsch Besetten 1940 in’ Tweten Weltkrieg bit to de Befreen vun Paris an’ 25. August 1944 bleev he dor wahnen, ahn en Reis to ünnernehmen. De Natschonalsozialisten harrn hüm wegen sien Gegnerschap to Franco Utstellensverbot erdeelt.[46] De vun Picasso 1940 stellt Andrag up der franzöösch Staatsbörgerschap weer aflehnt wurrn, wiel den Behörden Dossiers ut dat Johr 1905 vörlegen, in de he as anarchistisch instuuft wurrn weer.[47]

Wiels de Besattenstiet wurr de moderne Kunst vun de Kollaborateuren nich tolereert. De Maler André Lhote erinner sück an de Slachtropen „Matisse in den Müllkasten“ un „Picasso in’t Irrenhuus!“. Nah de Befreen hett hüm de politische Linke tonächst as den Künstler inschätzt, de „aufs Wirksamste den Geist des Widerstands versinnbildlichte“.[48]

Dat Museum of Modern Art in New York City ünner sien Direkter Alfred Barr hett Picasso 1939–1940 en spoodriek Retrospektive widmet, de hüm in Amerika un bi Kunstkritiker ut sien Tiet un Künstlerkollegen wiethen bekannt maken dee.

1944 wurr Picasso Liddmaat vun de Kommunistisch Partei vun Frankriek; de Ernsthaftigkeit vun sien Inträe wurr betwiefelt, un man hett hüm beschuldigt, dat sien Farven un Formen in sien Arbeiten en bestimmte symbolisch Bedüden harrn, worup he kontert hett: „Blots wegen dat Vergnögen, verstahn to wurrn, do ik nich in en begäng Stil arbeiten.“[49] En Utsaag, ünner annern, de to de Anschuldigung führ, dat sien Kommunismus böverflächlich weer un he nich an de Untrennborkeit vun Kunst un Politik glööven dee. To sien Verteidigung schreev he: „Wat, glöövt ji denn, is en Künstler? En, de nich ganz deeg is, de blots Oogen hett, wenn he Maler is, blots Ohren, wenn he Musiker ist, gor blots en Lyra för all Lagen vun dat Hart, wenn he Dichter is, oder gor Muskeln, wenn he Boxer ist? Ganz in’ Gegendeel! He is to glieker Tiet en politisch Wesen, dat stännig in Bewusstween vun de zerstörerisch, brennen oder beglücken Weltereignisse leevt un sück ganz un gor nah hör Bild formt. […] Nee, de Maleree is nich utfunnen, um Wahnungen uttosmücken! Se is en Wappen to’n Angreep un to de Afwehr gegen den Feind.“[49]

De latere Johren (1945–1973)[ännern | Bornkood ännern]

Henri Matisse in’ Mai 1933

Nah söss Johren vun binnere Emigratschoon un Isolatschoon in Paris wiels den Tweeten Weltkrieg hett Picasso af 1945 fakener süüdfranzöösch Öörd as Antibes un Nizza besöcht. Dor besöch he denn ok Henri Matisse, de sien Malwies düütlichen Infloot in dat Laatwark vun Picasso achterleet. Beid Künstler bleven över völ Johren in loos Verbinnen, wobi Matisse de eenzig leven Künstler weer, de Picasso as ebenbürtig anseeg. Beid hebbt de Bedüden vun den Anner sehn, hebbt sück tietlevens annanner respekteert un hebbt sück gegensiedig trotz hör Annersoordigkeit beinfloot.[50]

Sien Begleiterin in disse Johren weer de Malerin Françoise Gilot, de he 1943 in Paris kennen lehrt harr. Se bleven bit 1953 tosommen. De Söhn Claude wurr 1947 boren un de Dochter Paloma 1949.[51]

Vallauris un Cannes[ännern | Bornkood ännern]

De mediterrane Umgeven vu sien Jöögdtiet truck Picasso weer in sien Bann, denn af dat Fröhjohr 1948 hebbt he un Françoise Gilot nah Uphollen in Golfe-Juan in de Villa „La Galloise“ in Vallauris wahnt, en Oort mit traditschonell Pöttgereen, wo se sück all dat Johr tovör uphollen harrn. Dor experimenteer he ünner Anleiden vun öördlich Pöttgers in de Manufaktur Madoura mit Toon un Glasuren, spreng den traditschonellen Produktrahmen un verhulp den Oort to överregional un later to internatschonal Bekanntheit.

Ok wenn he in de Kommunistisch Partei intreeden weer, behull Picasso en unafhängig Instellen. Dat Bild Massaker in Korea, dat 1951 entstunn, hett de Amerikaner argert, sien Porträt vun Stalin van 1953 de Kommunisten, denn in de Sowjetunion gull sien Malwies offiziell as dekadent. Picasso hett sück allerdings, wannehr man immer hüm drum beden hett, för den Freden insett. 1949 hett he en Plakat mit en Duuv för den Pariser Weltfreedenskongress schafft; de Duuv wurr in de Folge weltwiet en Symbol för den Freden. 1952 entstunnen twee groot Wandgemälde, De Krieg un De Freden, för den „Fredenstempel“ in Vallauris.[52]

Jacqueline Roque, en Keramikverköpersche bi Madoura in Vallauris, weer Picasso sien nee Levensgefährtin af 1953, nahdem hüm Françoise Gilot verlaaten harr. Vun Roque hett he tallriek Porträts malt, as bispeelswies 1954 Bildnis Madame Z. (Jacqueline Roque) un 1956 Jacqueline in’t Atelier. 1955 hett he de Villa „La Californie“ in Cannes köfft. Sien Henwennen to klassisch Interpretatschonen vun Meesterwarken hebbt Warken as Fruen vun Algier vun Eugène Delacroix 1955, Diego VelázquezLas Meninas 1957 oder Édouard Manet sien Fröhstück in’t Free’e 1961 wiest. All 1946 harr en Utstellung in’ Louvre sien Biller de vun klassisch Meester tegenöverstellt.

In de „Dauweer-Periood“ vun de Sowjetunion gelung dat Ilja Ehrenburg 1956, en groot Picasso-Utstellung in dat Moskauer Puschkin-Museum dörtosetten.[53]

Chateau Vauvenargues

Koop vun Slott Vauvenargues[ännern | Bornkood ännern]

Picasso wurr tonehmend vun Touristen un Bewunnerer belästigt. In unmittelborer Nähe vun „La Californie“ wurrn Hoochhüüs baut, de hüm sowohl den Utblick up de Landschap sparren deen as ok frömd Lüüd den Inblick up sien Grundstück mögelk maken deen. He hett ahn Spood versöcht, den Kunstsammler Douglas Cooper dorto to bewegen, hüm de sien Slott Château de Castille dicht bi Avignon to överlaaten; Cooper hett hüm 1958 stattdessen dat Schloss Vauvenargues bi Aix-en-Provence, mit Blick up Paul Cézanne sien leevste Motiv, dat Gebirge Montagne Sainte-Victoire empfahlen. Picasso hett dat denn köfft un dor en Studio inricht, he is aber ok immer weer nah „La Californie“ trüggkehrt.[54]

Picasso sien Stil reduzeer sück tonehmend up dat Linienbetonte, Skizzenhafte. Mit hooch Produktivität hett he sück nich blots mit de Maleree un Grafik as Lithografie un Linolsnitt utnannersett, sonnern af 1947 ok mit de Bildhaueree un Keramik. Sien Themen hatt he dorbi fakener varieert un ziteert.

Letzt Wahnoort Mougins[ännern | Bornkood ännern]

Picasso harr sück vun sien Fru Olga ut finanziellen Grünnen nie scheeden laten. Mehrere Johr nah hör Dood hett he 1961 Jacqueline Roque un truck mit hör nah Mougins, nöördlich över de Hängen vun Cannes. Kinner hebbt de beid nich mehr kregen. Dat Slott Vauvenargues hett he as Lager för nich to tellen Biller bruukt.

Picasso bi de Soshana-Utstellung 1962 mit de Künstlerin, André Verdet un Édouard Pignon in dat Château Grimaldi, af 1966 ümnömmt in Musée Picasso d’Antibes

1963 wurr dat Museu Picasso in Barcelona apenmaakt, dat later en Grootdeel vun sien Nahlass kreeg. Den Grundstock bill de Schenkung vun 574 Warken vun Picasso sien Früend un Sekretär Sabartés. To’n Anlaat vun de rutbrocht Erinnerungen vun Françoise Gilot, Leben mit Picasso in dat Johr 1964, keem dat to en Zerwürfnis mit sien ut dit Verhältnis stammen Kinner Claude un Paloma Picasso.

1971 funn en Retrospektive in Paris to’n Anlaat vun Picasso sien 90.Gebortsdag in’ Louvre statt, he weer de eerste Künstler, de disse Utteeknung all to Leevtieden kreeg.

An’ 8. April 1973 is Picasso in sien Huus in Mougins an de Folgen vun en Hartinfarkt storven, de vun en Lungenödem utlööst wurrn weer, un wurr an’ 10. April in den Gorden vun sien Slott Vauvenargues bisett.[55] Picasso harr kien Testament achterlaten; sien Arven hebb de Arvschapsstüer mit Kunstwarken vun Picasso un anner Biller ut sien Sammlung, as bispeelswies Warken vun Matisse un de Yadwigha vun Rousseau betallt. De hebbt denn de Grundstock vun de Kollektschoon vun dat Musée Picasso in Paris bild. 2003 hebbt Verwandte dat Picasso widmet Museum in sien Gebortsstadt Málaga inweeht, dat Museo Picasso, un hebbt dat Museum völ Utstellenstücke överlaaten.

Kinner vun Picassor[ännern | Bornkood ännern]

Paulo Picasso (* 4. Februar 1921; † 5. Juni 1975) weer dat eerste Kind vun Picasso ut sien Ehe mit Olga Chochlowa. Paulo weer as Lüttkind ünner annern dat Modell för de Gemälde Paulo as Harlekin (1924) un Paulo up en Esel.

Maya Widmaier Picasso (* 5. September 1935) entstammt de Verbinnen mit Marie-Thérèse Walter. Hör Vader hett eenig Biller malt, de Maya to’n Thema harrn, dorünner Maya à la poupée (Maya mit Pupp), dat in’ Februar 2007 ut de Wahnung vun Picasso sien Enkeldochter Diana Widmaier Picasso roovt wurr.[56] Maya Widmaier Picasso leevt in Paris un gellt as Picasso-Expertin, de Picasso-Originale vun Fälschungen ünnerscheeden kann.

Claude Picasso (* 15. Mai 1947) is dat eerste Kind ut de Verbinnen mit Françoise Gilot; he wurr twee Johr nah den Dood vun Picasso as Nahlatverwalter för de Familie insett.[57] Ok Claude Picasso leevt in Paris.

Paloma Picasso (* 19. April 1949) entstammt ebenfalls ut de Verbinnen mit Françoise Gilot. Se hett sück besünners dör Smuckdesigns, Modeaccessoires un Parfums en Naam maakt.

Wark[ännern | Bornkood ännern]

Nah dat On-Line Picasso Project, 1997 vun Enrique Mallen (Sam Houston State University) inricht, wurrd de Gesamttall vun Picasso sien Warken up 50.000 schätzt, dorünner 1885 Gemälde, 7089 Teeknungen, 30.000 Drucke (Radeerungen, Lithographien etc.), 150 Skizzenböker, 1228 Skulpturen, 3222 Keramiken as ok Bildteppiche.[58]

Maleree[ännern | Bornkood ännern]

Zitat: Beim Malen bedeutet „Suchen“ meiner Ansicht nach gar nichts. Auf das Finden kommt es an.Pablo Picasso, 1923[59]}}

Wark ut de Jöögd (1889–1897)[ännern | Bornkood ännern]

Dat eerste, um 1889 entstahn Bild vun Picasso is De Picador[Bild 3], dat all in Ööl malt is. Stierkampszenen, Duven un de Dorstellen vun en Herkulesstatue weern de Themen vun sien eerste Teeknungen. Sien Öölbillerut de Tiet entstunnen in de Malwies vun de oltmeesterlich Genremaleree nah dat Vörbild vun sien Vaders. As Elfjohrig kreeg he Ünnerricht in de Traditschoon vun de Akademisch Maleree ünner de sien Anleiden. Nah Gipsafdrücke hett he Teeknungen as Etude pour un torse maakt.[Bild 4]

In de üm 1895 entstahn Biller weern de spaansch Maler vun dat 17. Johrhunnert sien Vörbild. To disse Tiet weer he Schöler vun de Teekenklass vun der „La Llotja“ in Barcelona.[60] Eenig vun sien Biller wiesen Anklänge un Studien nah de Warken vun Francisco de Zurbarán un de fröhen Diego Velázquez up, as etwa dat Porträt Philippe IV.[Bild 5] nah Velázquez. Af 1897 studeer Picasso füör en körten Tiet an de königliche Akademie von San Fernando in Madrid. En ut disse Tiet stammen Teeknung wiest den Matador Luis Miguel Dominguin.[Bild 6]

1896 weer sien Gemälde De Eerstkommunion[Bild 7] in de Utstellung för Kunst un Kunstgewarf in Barcelona utstellt un wurr in en bedüden Zeitung lobend bespraken.[61] 1897 hett he de groot Kompositschoon Wetenschap un Nächstenleev malt.[Bild 8] Se entsprook de dormals anseggt Speeloord vun de Historienmaleree un kreeg in de Allgemeen Kunstutstellung in Madrid en offiziell ehrenvull Erwähnung. Later kreeg dat in sien Gebortsstadt Málaga en Goldmedaille.[61]

Johren vun de Orienteren (1898–1901)[ännern | Bornkood ännern]

As Picasso 1897, in dat Öller vun 16 Johren, de Königliche Akademie verlaten harr, fung sien sülvstännig Künstlerkarriere an. De Johren tüschen 1898 un 1901 stellen de Tiet vun de Orienteren dor: dat konsequente Överprüfen vun de kreativ Prinzipien vun meest all dormals progressiv un avantgardistisch Richten.[62] He hett sien rein akademisch Utbillen in en för hüm beteken Wies överwunnen, so as he lehrt harr, Nees uptonehmen: as Anegnung dör Nahmaken.[63]

He wurr vun de Warken vun de katalaansch Maler vun de Modernisme, Isidre Nonell un Santiago Rusiñol, beinfloot[64] un kreg wiedere Anregungen – um blots eenige to nömmen – ut den Beriek vun den Symbolismus, de engelsch Präraffaeliten, de Wiener Moderne, katalaansch Wandmalereen vun dat 14. Johrhunnert, ut de Warken vun El Greco[65], Henri de Toulouse-Lautrec un Théophile Steinlen, den Illustrator in’ Stil vun den Art Nouveau.[66] Picasso hett all versöcht sien Vörbiller umtoformen.[67] 1900 funn Picasso sien Utnannersetten mit Toulouse-Lautrec in dat Bild Le Moulin de la Galette[Bild 9] ehrn Hööchpunkt.[67] Sien eerst Eenzelutstellung in’ „Els Quatre Gats“ in dat sülvig Johr broch hüm aber negativ Kritiken.[68]

Blau Periood (1901–1904)[ännern | Bornkood ännern]

De Begreep Blau Periood in dat Wark vun Picasso stellt de vörherrschende monochrome Farvigkeit in den Vördergrund. De Grundlagen vun de Blau Periood wurrn in Paris entwickelt.[62] Dat Bild Evokation – Dat Begrävnis vun Casagemas[Bild 10] is dat eerste Bild ut disse Schaffensphase. Dat sull dat Enn’ vun en Früendschap un den Anfang vun wat Nees dorstellen. In de Folg entstunnen Warken as Dat Blau Zimmer[Bild 11] un dat berühmte Sülvstbildnis[Bild 12] ut dat Johr 1901.

Nah de Umsiedlung nah Barcelona in dat Johr 1902 weern swoormodig Figurenbiller de Hööftthemen. Butensieder vun de Sellschopp, as Bettler, Obdacklose, aber ok eensam Minschen as ok Moder un Kind wurrn dorstellt. Mit Hülp vun disse Themen hett he sowohl sien Eensamkeit in de frömd Stadt as ok den Dood vun sien Früend verarbeit. De Themenwahl vun Picasso is mit de vun de Warken vun Nonell to verglieken. Gifft Nonell aber en Wirklichkeitsutsnitt to erkennen un lett den Rücksluss up gröttere Tosommenhänge to, so verwirklicht Picasso dat Schicksal as wat eenzelnes, in de Isolatschoon.[69]

1902 entstunn Melancholie, da Bildnis vun en melancholisch jung Fru. De överlang Dorstellen vun de Personen as bispeelslwies bi de Büglerin (1904) is up de Utnannersetten mit El Greco torüchtoführen: „Daß meine Figuren in der Blauen Periode sich alle in die Länge strecken, liegt wahrscheinlich an seinem Einfluß.“[70] Up de anner Siet slutt sück dat Thema vun de Büglerin nahtlos an de Dorstellungen vun Daumier un grootoordig Studien vun Degas an.[71]

As Hööftwark vun de Blau Periood gellt La Vie (Dat Leven) van’ Mai 1903, in dat de afbild Mann de Gesichtstüüg vun den Früend Carlos Casagemas drocht.

Rosa Periood (1904–1906)[ännern | Bornkood ännern]

De Kunstgeschichte trennt de Johren 1901–1906 in dat Schaffen vun Picasso in twee Perioden, de Blau un de Rosa Periood. För de Lüüd ut sien Tiet dorgegen hebbt de Johren aber een Eenheit bild.[72] De vörherrschen Gebruuk vun de Farv Rosa weer för de up kien Fall en Aftrennen vun dat Vörhergahn, un se hebbt dörgahnd vun de Blau Periood snackt. Ok de Künstler hett dat in de Rückschau so sehn.[73]

Mit de Biller vun de Blau un Rosa Periood hett sück Picasso thematisch düütlich vun de to de Tiet fiert offiziellen Kunst afsett.[74] Af 1904 hett Picasso so nah un nah dat vörherrschen Blau dör rosa- un orangefarven Töne ersett. De Motive vun de Rosa Periood stammen faken ut de Welt vun de Schauspeler un Artisten, de dormals as Symbole för dat Künstlerdom verstahn wurrn. So wurrd de Rosa Periood ok as Harlekin-Periood betekent.[72][75] Up de anner Siet trett de Figur vun den Harlekin in beid Perioden up, un Picasso harr sück sülvst as Harlekin malt. Bedingt dör de Leev vun Picasso to Fernande Olivier, dat Modell för Bildhauer un Maler, de he 1904 in Paris drapen hett un de to dat Thema vun völ vun sien Biller weern sull, un tosätzlich dör sien eersten finanziellen Spood, sücht dat Wark nu optimistischer ut. As Hööftwark vun de Rosa Periood gellt dat Gemälde Die Gaukler (Les Saltimbanques) ut dat Johr 1905.

Les Demoiselles d’Avignon un période nègre (1907–1908)[ännern | Bornkood ännern]

Afrikansch Fang- Mask.

Dat Bild Les Demoiselles d’Avignon van 1907 gellt hüüd unbestreden as Hööchpunkt in Picasso sien Storm-un-Drang-Periood.[1] As dat Werk 1939 sien Weg in de Apenlichkeit funn, wurr dat to dat Slötelbild vun de Moderne slechthen.[1] Anreegt sünd de Demoiselles vun de Biller vun Paul Cézanne un den Arbeiten vun de Fauves, etwa Le bonheur de vivre (Levensfreud, 1905/06) vun Henri Matisse.

Utgangspunkt för Picasso weer sien Utnannersetten mit de europääsch Kunstöverlefern un den Rückgreep up prähistorsch Kunst, de sück in sien in’ Sömmer 1906 anfangen Befaten mit de iberisch Kunst wiest. Siet den Winter 1905/06 entstunnen Formstudien, de disse Utnannersetten wedderspegeln. Mit dat afsluten Wark vun de Demoiselles fung de so nömmt période nègre vun Picasso an. In disse Phase harr Picasso Anregungen ut de afrikaansch un, in minn Utmaat, ozeaansch Kunst free kombineert[76] (siehe hierzu Primitivismus). Picasso sülvst hett immer blots vun art nègre snackt, wiel he de ozeaansch Vörbiller „afrikaniseert“ harr.[77][78] En Wark ut de période nègre is dat Bild Akt mit Kleedaschstück ut den Sömmer/Harvst 1907.

Kubismus (1908–1916)[ännern | Bornkood ännern]

Hööftartikel: Kubismus

Zitat: Der Kubismus ist weder ein Samenkorn noch ein Fötus, sondern eine Kunst, der es vor allem um die Form geht, und wenn eine Form einmal geschaffen ist, dann ist sie da und lebt ihr eigenes Leben weiter|Pablo Picasso.[79]

Paul Cézanne: Mont Sainte-Victoire, 1904, Museum of Art, Philadelphia

Zentraal Utgangspunkt för Picasso weer de malerisch Kunstform vun Paul Cézanne ut de sien letzt Levensjohren. Picasso harr de sien Wark studeert un hett sück later tegenöver den Fotografen Brassaï ütert: „Cézanne! Er war unser aller Vater!“[80][81] Bevortoogt Motive weern Stillleven, insbesünnere sünd Musikinstrumente, Landschapen un Personen dorstellt.

De kubistisch Periood vun Picasso lett sük in twee Phasen indelen: in den analytischen un synthetischen Kubismus.

Analytisch Kubismus (1908–1912). Picasso sien Methode – dat „Apenmaaken“ vun de sloten Form vun de dorstellt Körper togunsten vun en Formenrhythmus – maakt dat mögelk, de Körperlichkeit vun de Dinge un hör Laag in den Ruum dortostellen, anstatt se dör illusionistisch Middel vörtotäuschen.[82] De Luchtführung speelt en ünnerordnet Rull. In de Biller wurr nich fastleggt, vun welker Siet dat Lucht kummt.[83] De dordör hervörtreden ünnerscheedlich Ansichten vun de Objekte bewarken dat Erschienen vun simultaner Perspektive, as wenn se vun all Sieden to glieker Tiet ankeken wurrn könnt. Up disse Wies entsteiht de Wirkung vun en „kristallinen“ Struktur. En Bispeel is dat 1910 malt Porträt Ambroise Vollard.

Synthetisch Kubismus (1912–1916). De synthetische Kubismus baut up de vun Picasso un Braque praktizeert Collagetechnik, den papier collé up. To de papier collés wurrn se dör hör tovör entstahn dreedimensionalen Konstruktschonen, den Papeerplastiken anreegt, de se ut Papeer un Karton, Picasso later ut Blick, maakt hemm.[84] Se billen de Grundlaag vun all nahfolgen Collage-Techniken bit hen to dat Ready-made.

In de Biller sünd nu Papeer, Zeitung, Tapeet, imiteert Holtmaserung, Saagspääne, Sand un ähnlich Materialien updüükt. De Grenzen tüschen de malt un real Gegenstand bit hen to dat Objekt gaht innanner över. Up disse Wies gungenBraque un Picasso up en Synthese in, worut sück de Naam vun disse Schaffensperiood ergeeb. De in disse Wies bearbeit Biller kriegen en dinghaften, materiellen Charakter, de en nee Realität vun dat Bild schafft.[85]

Mit den synthetischen Kubismus hebbt Picasso un Braque nich blots en nee Kunstricht schafft, sonnern todem as nee Gestaltensmögelkeit de Collage opdeckt. Picasso sien eerst Wark vun disse Oord weer de in dat Johr 1912 entstahn Arbeit Stillleven mit Rohrstohl (Nature morte à la chaise cannée),[Bild 13] de de eerste Collage dorstellt. En anner Arbeit ut disse Phase is Vigelien un Wienglas up en Disch.

Stilistisch Nebennanner (1916–1924)[ännern | Bornkood ännern]

Wiels den Eersten Weltkriegs entstunn in Europa en Sehnsucht nah „Reinheit un Ordnung“. Dat keem to en Rückbesinnen up de klassische Traditschoon un en faken krass vördragen Aflehnen vun all Modernismen. Frankriek verstunn sück in direkt Nahfolge vun de vörbildlich Antike as Hort vun de Humanität un Gegner vun de „barbarischen Düütschen“.[86] De Rückbesinnen geev dat ok in anner romaansch Länner: so in Barcelona in’ Noucentisme, den Picasso 1917 bi sien Spanienreis kennenlehrt hett. In Frankriek hebbt sück twee entgegengesett künstlerisch Lager herutbild. Dat ene, mit den Hööftvertreder Fernand Léger, hett versöcht, de formalen Errungenschapen vun den Kubismus mit den Formen vun de Klassik zu verbinnen, um de Kunst politisch Telen deenstbor to maken. Dat anner, mit Picasso as Hööftvertreder, folg de unmittelbor Utnannersetten mit de klassisch Werten. De Wedderbeleven vun den Klassizismus in Picasso sien Wark weer de Folg.[86]

So wiesen de Arbeiten vun Picasso all af 1914/15 Figurendorstellen, de ganz nah de Traditschoon vun de Klassik un de europääsch Klassizismen vun de formbestimmen Lien utgahn, as etwa dat Bildnis Olga in en Sessel[Bild 14] ut dat Johr 1917.[87] Neben de klassizistisch Akten, Porträts un szenisch Dorstellen entstunnen aber to glieker Tiet Warken vun den synthetischen Kubismus, as etwa Stillleven vör en Fenster in Saint-Raphaël[Bild 15] ut den Sömmer 1919 oder Dree Musikanten ut den Sömmer 1921. De Johren 1916 bit 1924 billen up disse Wies schienbor en Tiet vun de Koexistenz vun Gegensatzen.[88] So hett sück de Kunsthistoriker Julius Meier-Graefe lustig maakt: „Morgens macht er Kuben, nachmittags voluminöse Frauen.“[89]

De Kompositschoon Dree Fruen an de Pütt van 1921 wiest dree mächtig wirken Fruen, kleedt as antike Göddinnen, de sück melancholisch ankieken. En anner antik Thema bild da Gemälde De Panfleut[Bild 16] ut dat Johr 1924 af.

Utnannersetten mit den Surrealismus (1925–1936)[ännern | Bornkood ännern]

Van 1925 bit 1936 hett sück Picasso weer intensiv de plastisch Gestalten towendt. All twee- un dreedimensionale Utdrucksformen wurr in en jüst „exploderen“ Fülle gegensiedig Entspreken neben- un nahnanner sett.[90] För sien Jonglieren mit de Form kreeg Picasso in de Johren dör en nee künstlerisch Bewegen Rückhollen, de sück ut de Strööms vun den Dadaismus rutbild harr: den Surrealismus. För de Surrealisten weer Picasso en Symbolfigur vun de Moderne. Aber man kann Picasso in engeren Sinn nich den Surrealismus toreken.

Picasso hett sück 1925 an de eerst Utstellung vun surrealistisch Maler in de Pariser Galerie Pierre bedeligt. Sien Arbeiten weern dor neben Warken vun Hans Arp, Giorgio de Chirico, Max Ernst, Man Ray un Joan Miró to sehn. Torüchkiekend hett he sück denn in de 1950er Johren ütert, vör 1933 free vun surrealistisch Infloten arbeit to hemm.[42] Disse Utsaag vun Picasso steiht aber tegenöver, dat he de Arbeiten vun Giorgio de Chirico bit to Joan Miró nau wohrnommen un as Vörbild bruukt harr. Besünners völ Anregungen geev hüm de surrealistisch Plastik, vör allen Warken vun Alberto Giacometti. Allerdings staht disse Övernahmen nie alleen, sonnern wurrn vun Picasso för sien Zwecke funktschonaliseert un mit Anlehen ut kumplett anners oord Kunstrichten kombineert.[91] Picasso hett seggt: „Manche nennen die Arbeiten, die ich in einer bestimmten Periode geschaffen habe, surrealistisch. Ich bin kein Surrealist. Ich bin nie von der Wahrheit abgewichen: Ich bin immer in der Wirklichkeit geblieben.“[92]

As surrealistisch inspireert Warken gellen bispeelswies Slapen Fru in’ Armsessel, 1927, de Sitten Badende an’ Meeresstrand un De Krüzigung[Bild 17] ut dat Johr 1930.

Guernica (1937)[ännern | Bornkood ännern]

Nachbildung von Guernica in Form von Kacheln als Wandbild in Originalgröße in der Stadt Gernika

Dat eerste Wark, dat Picasso to dat Thema Spaansch Börgerkrieg maakt hett, weer Drööm un Löög vun Franco, en Folg vun 18 Aquatinta-Radeeren, de Picasso an’ 8. Januar 1937 anfungen harr. Nah dat Bombarderen vun Gernika in’ April 1937 entstunn ünner dissen Indruck dat grootformatige, rund dree-eenhalv Meter hooch un meest acht Meter breet Wandbild Guernica, da tosommen mit Paul Éluard sien Gedicht De Sieg vun Guernica in’ Juni in de Pariser Weltutstellung in’ spaanschen Pavillon utstellt weer.[93]

Nah anfänglich Kritik, de sück besünners an sien mangeln politisch Eendüüdigkeit fastmaken dee, wurr dat in de Rezeptschoon to dat beropenst Antikriegsbild vun dat 20. Johrhunnert verklort – in wieden Afstand folgen de Biller vun George Grosz un Otto Dix över den Eersten Weltkrieg.[94] Eenig Slötelfiguren ut dat Gemälde, as de Weinende Fru un dat Starven Peerd, finnen sück in sien lateren Warken weer.

Laatwark nah 1945[ännern | Bornkood ännern]

Zitat: Warum, glauben Sie, datiere ich alles, was ich mache? Weil es nicht genügt, die Arbeiten eines Künstlers zu kennen, man muss auch wissen, wann, warum, wie und unter welchen Bedingungen er sie schuf […] es ist mir wichtig, der Nachwelt eine möglichst vollständige Dokumentation zu hinterlassen […] Nun wissen Sie, warum ich alles, was ich mache, datiere. Pablo Picasso, 1943.[95]

Nah den Tweten Weltkrieg hett Picassos sien Stil noch mal ännert, indem he de Kunst vun de olt Meester ne interpreteren un den Wettstriet mit de söcht hett. Bispelen sünd Bildnis vun en Maler nah El Greco, 1950, de af 1954 entstahn 15 Versionen nah Delacroix sien Fruen vun Algier as ok 1957 Las Meninas nah Velazquez. In Las Meninas hett Picasso de Dogge vun den spaanschen König dör sien Dachshund Lump ersett. De Nahmaakt Biller teken sück dör formalen Witz un inhaltlich Ironie ut. De „Zitatkunst“ nehm he dormit all vörweg, se sull eerst in de 1960er Johren wiet verbreedt wurrn.[96]

De vun Jean Crotti utfunnen spezielle Form vun de Glasmaleree, „Gemmail“ (Plural „Gemmaux“), bruukt Picasso bispeelswies in sien Wark Ma jolie guitar ut dat Johr 1955. In disse Technik hett he af 1954 etwa 60 Warken schafft, in de he fröhere Themen wedderhalen dee.[97][98]

Sülvstporträts vun Picasso sünd selten: „Mit mien Gesicht hebb ik mi wirklich nich faken befaat.“ Stattdessen wiest sück Picasso in verslötelt Sülvstbildnisse, verstaken in Harlekinen, Jünglingen un un olt Lüüd as ok in de Porträts vun Rembrandt und Balzac (1952).[99] Gegen Enn’ vun sien Schaffen entstunnen aber doch en Reeg vun Sülvstbildnisse. In’ April 1972 hett Picasso De junge Maler schafft. Mit wenig schlicht Streken, de in’ Gegensatz to de expressiv, pastos malt Warken vun de vergangen Johren staht, malt he sück mit en bretkrempigen Hoot, den Pinsel locker in de Hand hollend, villicht en Versöök, nich wiet vör sien Dood, weer de lütt Pablo Ruiz to ween.[100] In’ Juni folg en anner Sülvstporträt, dat hüm as ollen Mann wiest un up dat he den Ankieker mit wiet upreten Oogen anstarrt.

Mit dat Bild De Ümarmen, dat an’ 1. Juni 1972 entstunn, gung Pivasso sien malerisch Wark to Enn’; bit to sien Dood an’ 8. April 1973 hett he blots noch tekent – dat weern nich weniger as tweehunnert Biller. Twee Farven domineren de Leevstenszene: Blau un Rosa. Picasso grippt hier noch eenmal up de Grundlagen vun sien Kunst torüch: up de Doodsbiller, den Leevstenruusch, de melancholisch blau Periood un de spelerische Rosa Periood. In sien letzt Bild rast en blau Well up en Paar to, dat meest nich to erkennen is; dat is blots ut den Titel aftoleiten. En ekstatisch Knäuel ut Körper- un Geslechtsdelen beherrscht dat Bild.[101]

Bildhaueree[ännern | Bornkood ännern]

As nich utbildt Bildhauer hett Picasso tüschen de Johren 1909 un 1930 Skulpturen schafft, de en groten Infloot up de Bildhaueree vun dat 20. Johrhunnert hemm sullen. Dreedimensional Arbeiten hebbt sien ganz Wark begleit un hebbt hüm as Experimenteerfeld för sien malerisch Schaffen deent. Sien Innovationen hett he nich wieder verfolgt, se hebbt aber Bildhauer ut sien Tiet as Anregung deent, as bispeelswies den Futuristen, den Dadaisten un den Konstruktivisten.[102]

Picasso-Skulptur ahn Titel in Chicago ut dat Johr 1967.

De fröheste Skulptur vun Picasso is de lütt Bronze Sitten Fru van 1902, de he modelleert hett, as he goot 20 Johr olt weer. Sien eerst bedüdend Skulptur weer de meest levensgroot Fruenkopp (Fernande) ut den Sömmer 1909, de in’ Tosommenhang mit Biller vun Fernande entstunn, de nah de Utnannersetten mit dat Laatwark vun Cézanne all en nee, nichtperpektivischen Bildupbau, en minneseert Farvplaat un Formzerlegung upwiesen. Bit 1912, as de eerste Collage, Stillleven mit Rohrstohlgeflecht schafft wurr, entstunnen kien wiedere Plastiken. In dat sülvig Johr hett he de Montage Gitarr, en „Konstruktschoon“ ut tosommenliemt, mit Schnoren versehn Kartonstücken fardig stellt. Ut dat Johr 1914 stammt de 6-er Reeg vun de Absinthglöös, bestahnd ut kubistisch formt Glas ut Bronze, den en echte Absinthleepel un en unecht Stück Sucker tofüügt wurr un de en ünnerscheedlich Bemalen upwiesen – en unkonventschonelle Behanneln vun den Warkstoff Bronze. Dat hannelt sück hier um en Assemblage. De echte Lepel erinnert an en Ready-made vun Marcel Duchamp.[102] Af 1923 hett Picasso mit sien Früend, den Bildhauer Julio González, tosommenarbeit, de hüm mit de verscheden Mögelkeiten vun de bildhauerisch Gestalten wieder vertroot maakt hett.

In de Johren 1928 un 1929 entstunnen de Iesen- un Drahtskulpturen, vun de en vun sien Slötelwarken de Drahtkonstruktschoon (Denkmal för Guillaume Apollinaire) is; se wurr in Paris Enn’ 1928 fardigstellt. In sien Warkphase to Anfang vun de 1930er Johren hett Picasso Skulpturen in realistisch Utformen schafft as den Fruenkopp (Marie Thérèse), 1931, de up de Liason mit sien nee Partnerin Marie-Thérèse Walter verwiest. To wiedere plastisch Warken hörrn bispeelswies de Assemblage De Stierschädel van 1942, Mann mit Lamm, 1942/43, as ok de monumentale Plastik ahn Titel ut dat Johr 1967 in Chicago up den Daley Plaza; de Börger beteken de as Chicago Picasso, un se wurrd af un to mit en Vagel oder Fruenkopp vergleken.[103]

Druckgrafik[ännern | Bornkood ännern]

In de Johren van 1930 bit 1937 hett Picasso en Reeg vun hunnert Grafiken schafft, de nah den Verlegger un Kunsthändler Vollard de Suite Vollard nömmt wurr; de harr de bi den Künstler in Updrag geven. Picasso varieert dorin Themen as Künstler un Modell un dat Minotaurus-Motiv. Dat Graphikmuseum Pablo Picasso Mönster hett 2001 de kumplette Grafikfolg erwurben.[104]

En zentraal Thema wurr de Stierkamp, den Picasso 1935 in en Folg vun Radeerungen dorstellt hett. Motive vun den Stier un den Stierkamp as traditschonell spaansch Thema trecken sück dör Picasso sien Gesamtwark. De Minotauromachie verknütt den antiken Minotauros-Mythos mit modern Stierkampszenen, de bispeelswies in de 1937 entstahn Raderungsfolge Drööm un Löög vun Franco un sien Monumentalgemälde Guernica antodrapen sünd. De Minotauromachie is en Zitat vun sien Landsmann Francisco de Goya, de sien Raderungsfolg Tauromaquia um 1815 fardigstellt hett. De 1957 entstahn Folg La Tauromaquia in 26 Aquatinta-Raderungen entstunn as Illustratschoon to dat eerst Lehrbook vun de Stierkampkunst, La Tauromaquia, o arte de torear, en Book ut dat Johr 1796, de sien Schriever en vun de bekannst Stierkämper ut sien Tiet weer, de Torero José Delgado y Galvez, nömmt Pepe Illo.[105]

Af November 1945 hett he sück, nah eerste Lithografien vun de Johren 1919 bit 1930, in de Warkstäe vun Fernand Mourlot in Paris nochmals de Technik vun de Lithografie towendt; so entstunnen bispeelswies Tête de femme, Les deux femmes nues un Le Taureau.[106]

1968 entstunnen twee groot Radeerfolgen: Maler un Modell as ok De Liggen, de nochmals de zentraal Themen vun sien Wark upnehmen: Zirkus, Stierkamp un erotische Motive.

Russisch Breefmark van 1981, de Picasso un sien Fredenduuv ut dat Johr 1949 dorstellt

Gebruuksgrafik Picasso weer dorneben ok in de Gebruuksgrafik tätig – Herstellen vun Presseteeknungen, Plakaten un Bookillustratschonen as ok mit Entwürfen för Klennerbiller, Koorten un Notenheften. De gebruuksgrafisch Arbeiten hebbt tonächst noch för dat Utkommen vun den jungen Künstler mit sörgt, later sünd se as Gefälligkeiten för befrüend Schrievers, Komponisten, Verleger un Galeristen entstahn.[107] In Vallauris hett he sück 1948 neben de Keramik ok mit de Technik vun den Linolsnitt befaat, den he tosommen mit den Drucker Hidalgo Arnera utführt hett. Plakate för Stierkämpe un Keramikutstellungen vun de Gemeend weern sien eerst Warken. Sien bekanntst Plakat is de Fredensduuv för den Pariser Weltfredenskongress in dat Johr 1949. För de Fredensduuv, de to en weltwiet bekannt Symbol wurr, hett Picasso etwa hunnert Teeknungen maakt; hör Gestaltung foot up impressionistischen Stilmiddel. In’ April 1949 wurr de Fredensduuv eerstmals up den Pariser Kongress, den „Congrès mondial des partisans de la paix“ utstellt. Wiedere Duven hett he denn för de Kongresse in Warschau un Wien maakt.[108]

Bookillustratschonen Picasso hett Warken ut de greeksch Antike bit to Literatur ut sien Tiet in bibliophilen Utgaven illustreert. André Breton sien Clair de terre ut dat Johr 1923 enthollt sien eerste Bookillustratschonen, dornah geev dat noch Afbillen för Warken vun Luis de Góngora, Francesco Petrarca, Tristan Tzara, Antonin Artaud un Pierre Reverdy. Dat bekanntst Wark is dat vun Vollard 1931 herutgeven Le Chef d’Œuvre Inconnu (Dat unbekannte Meesterwark) vun Honoré de Balzac mit Illustratschonen vun den Künstlers. Mit den Protagonisten Frenhofer, en Maler, verbunn hüm de Berop un de Straat, in de de leevt harr – de Rue des Grands-Augustins.

Wiedere Warkgattungen[ännern | Bornkood ännern]

Bühnenbiller un -vörhänge, Kostüme All in fröh Johren harr Picasso dat Theater as Inspiratschoonsborn för sien Kunst opdeckt. Af 1905 harr he den melancholischen Harlekin un truerig Artisten as Motive vun sien Biller wählt. De Utnannersetten mit dat Theater treckt sück dör sien gesamt Wark. 1917 hett Picasso söss Bühnenbiller, den Bühnenvörhang un de Kostüme för dat Balletts Russes vun Sergei Djagilew, schafft, de nah en Thema vun Jean Cocteau un de Musik Erik Satie dat Ballett Parade upführen deen. 1919 folgten Bühnenbiller för Manuel de Falla sien Oper De Dreespitz, 1920 för Igor Strawinsky sein Pulcinella un 1924 för dat Ballett Les Aventures de Mercure vun Satie. De Frankforter Schirn wies Enn’ 2006 bit Anfang 2007 mehr as 140 Warken: Entwürfe för Bühnenbiller, Fotografien, Kostüme, Bühnenvörhänge, Teeknungen un Gemälde. Völ originale Bühnenbiller un Kostüme sünd aber all in Dutten oder verschullen. Vun de oorsprünglich Choreografien gifft dat faken blots noch wenig Swaart-Witt-Fotografien.[109]

Keramik Af dat Fröhjahr 1947 betruck Picasso en Atelier in den franzööschen Oort Vallauris, nahdem he in dat Johr tovör bi de jährlich Pöttkereeutstellung tofällig Suzanne un Georges Ramie, de Eegendömer vun en Keramikfabrik, de Warkstäe Madoura, drapen harr. Picasso hett sien eerste Versöök mit Keramik ünnrnommen un besloten, sück mit disse Kunst to befaten. Sien Vörgahnswies weer unorthodox. He hett Faune un Nymphen ut den Ton schafft, hett de Eer as Bronze gaten, Platten un Teller mit sien bevörtoogt Motiven as Stierkamp, Fruen, Ulen, Zegen dekoreert, hett wenig begäng Ünnerlagen (Pignates-Scherben, Brennkapseln oder braken Tichels) bruukt un hett en witt Tonmasse ut nich emailleert, mit Reliefs versehn Keramik utfunnen. Binnerhalv vun twintig Johren hett Picasso en groot Antall vun keramisch Originalwarken schafft.[110]

Luminografie Ofschons sück Picasso sülvst wenig mit de Fotografie befaat hett, wuss he de Mögelkeiten vun dat Medium aber för sien künstlerisch Experimente to bruken. So entstunn 1949 in Vallauris in Tosommenarbeit mit den Fotografen Gjon Mili en Reeg vun Luchtmalereen, so nömmt Luminografien. Picasso hett dorto eenfack den Tekenstifft mit en Taschenlamp uttuscht un denn in en afdunkelten Ruum vör Mili sien Kamera Figuren in de Luft maalt. Dör de Langtietbeluchten wurrn Picasso sien Luchtbahnen eerst up dat Foto as „Luminogramme“ düütlich.[111][112]

Literarisch Wark[ännern | Bornkood ännern]

Neben sien bildnerisch Wark hett Pablo Picasso Dutzende vun Gedichten achterlaten.[Kommentar 1] Sien Texte finnen sück in de Literaturlist ünner Peter Schifferli: Pablo Picasso. Wort und Bekenntnis. Die gesammelten Dichtungen und Zeugnisse.

Todem weer Picasso ok as Dramatiker tätig. Ünner den Indruck vun de düütsch Besetten vun Paris un en hart Winter entstunn 1941 in blots wenig Daag dat Stück Le désir attrapé par la queue, dat toeerst in de Tietschrift Message brocht wurr un an’ 14. März 1944 ünner de Regie vun Albert Camus in de Wahnen vun Michel Leiris ünner Mitwarken vun Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre, Raymond Queneau, Dora Maar un annern szenisch leest wurr. Sien Eerstupführen beleev dat 1950 im Londoner Watergate Theatre.[113]

Paul Celan hett dit Drama ünner den Titel Wie man Wünsche beim Schwanz packt in’t Düütsche översett. Sien düütschspraakig Eerstupführen funn 1956 in en lütt Berliner Theater ünner de Regie vun Daniel Spoerri un dat Mitwarken ünner annern vun Meret Oppenheim (Bühnenbild un Kostüme) statt. Veit Relin hett dat Stück 1962 för dat Feernsehn bearbeit. De WDR schreev to’n Anlaat vun de vun den SDR 1980 produzeert Hörspeelversion vun disse „dadaistischen, erotischen Komödie“: „Das vom Geist der Psychoanalyse inspirierte Stück ist eine (aber)witzige Collage absurder Szenen und surrealer Begegnungen eines Dichters, in der Traumbilder und Elemente der realen Welt zu einer befremdlichen Synthese verschmelzen.“[113]

1948 schreev Picasso noch en Schauspeel Les quatre petites, dat ünner den Titel Vier kleine Mädchen in’t Düütsche översett un 1981 in London eerstmals upführt.[114]

Rezeptschoon[ännern | Bornkood ännern]

Tüügnisse vun Lüüd ut sien Tiet[ännern | Bornkood ännern]

Pablo Gargallo: Büste vun Pablo Picasso, Bronze, 1915

Picasso sien Landsmann Salvador Dalí is 1926 to’n eersten Mal nah Paris reist un hett Picasso besöcht. „Als ich bei Picasso ankam, war ich so tief bewegt und voller Respekt, als hätte ich eine Audienz beim Papst“.[115] 1934 hett Picasso Dalí dat Geld för en Överfohrt in de USA lehnt, dat Dalí nie torüchbetallen sull. De Wertschätzung sull sück aber later ännern, se wurrn Konkurrenten un Dalí in’ Gegensatz to Picasso en Anhänger vun Francisco Franco. Bekannt wurr de Utspröök vun Dalí:

„Picasso es pintor, yo también; Picasso es español, yo también; Picasso es comunista, yo tampoco.“
(„Picasso is Maler, ik ok; Picasso is Spanier, ik ok; Picasso ist Kommunist, ik ok nich.“)[116]

De surrealistische Schriever André Breton lobt in sien Schrift Der Surrealismus und die Malerei ut dat 1928 den Künstler: „Man muß bar sein allen Vorstellungsvermögens von der außerordentlichen Prädestination Picassos, um auch nur zu wagen, ein Nachlassen bei ihm zu befürchten. O Picasso, der Du den Geist bis zu seinem höchsten Grade nicht des Widerspruchs, aber der Befreiung getrieben hast […].“

De Galerist Ambroise Vollard bericht in sien Schrift Erinnerungen eines Kunsthändlers 1936 över de Reaktschoon vun dat Publikum bi de Utstellungen vun sien Warken: „Jedes neue Werk Picassos entsetzt das Publikum, bis das Erstaunen sich in Bewunderung verwandelt.“

Maurice de Vlaminck ütert sück 1942 kritisch: „Er zieht keinen Strich, legt keine Farbe auf, ohne an ein Original zu erinnern. Giorgione, El Greco, Steinlen, Lautrec, griechische Masken und Figurinen: Er benutzt alles […] Das einzige, was Picasso nicht fertigbringt: einen ‚Picasso‘, der von Picasso stammt“ (Nahdruck in „Mein Testament“, 1959).

Max Ernst dorgegen bewunnert Picasso in en Interview vun den Spiegel 1970 mit de Wöör: „Picasso, gegen den kann doch niemand ankommen, der ist doch das Genie.“[117]

Betrecken to Matisse[ännern | Bornkood ännern]

De Betrecken to Henri Matisse is in folgen Afsnitt dorstellt: → Matisse sien Betrecken to Picasso

De Mythos Picasso – „Picasso un de Mythen“[ännern | Bornkood ännern]

Skulptur vun Picasso vör sien Gebortshus

Zitat: Jede Unterhaltung mit dem Piloten ist verboten. Pablo Picasso[118]

Kien een anner Künstler vun dat 20. Johrhunnert weer so umstreden un kien een is so berühmt wurrn as Picasso. Nümms weer all so fröh, so lang un slutend so överenstimmend as de entscheden Künstler vun sien Epoche düüt wurrn. Nümms wurr so faken to’n Thema in Dichtungen oder Filmen.[119] All de Vater vun Picasso sall den Söhn de Ehr erwiest hemm as dat vun Sabartés weddergeven Zitat vun Picasso wiest: „Da gab er mir seine Farben und seine Pinsel und hat nie mehr gemalt“. De Vader sall dat to en Tietpunkt daan hemm, as de jung Pablo vun hüm nichts mehr lehren kunn.[119]

De Menungen över Picasso wiesen all Extreme vun de begäng Upfaten vun de Moderne un hebbt sück in dat Nichtoöversehn stiegert.[120] All de beachtliche Menge an biografisch Överlefern stellt „nur einen Tropfen“ dor in’ Vergliek to de siet Johrteinten floten Stroom vun Stellungnahmen, Kritiken, Ünnersöken un Böker to dat Wark vun Picasso.[120] För Klaus Herding is dat Wark vun Picasso de Herutforderung vun de Avantgarde överhoopt,[1] un in de Oogen vun Werner Spies is Picasso wedderum „fraglos der größte Zeichner“ vun dat 20. Johrhunnert.[121] Nah William Rubin repräsenteert dat Wark vun Picasso dör de „Vielfalt seiner Stile, dem Abwechslungsreichtum und seiner Schöpferkraft die Kunst des 20. Jahrhunderts als Ganzes.“[122]

2002 wies dat Bucerius Kunst Forum in Hamborg de Utstellung „Picasso und die Mythen“. Petra Kipphoff rezenseer in de Zeit: „Picasso und die Frauen, Picasso und die Kinder, Picasso und der Tod, Picasso und der Krieg, Picasso, der Maler, der Plastiker, der Zeichner, der Grafiker: Kein anderer Künstler des 20. Jahrhunderts ist so viel ausgestellt, so extensiv publiziert und kommentiert worden. […] Für den Spanier und bekennenden Macho Pablo Picasso aber war der Stier der Fixpunkt der Mythen und die präferierte andere Identität. Der Minotaurus, Ergebnis eines sorgfältig vorbreiteten Seitensprungs der kretischen Königin Pasiphae mit einem Stier, ist der Anfang aller Männlichkeitssagen. Picasso hat ihn nicht nur immer wieder zitiert, sondern spielt selber auch mit der Doppelrolle von Mann und Stier, mal heiter, mal aggressiv. Und dass der Mythos der Vorzeit sich auch seine Bestätigung auf der Straße im 20. Jahrhundert holen kann, zeigt der berühmte Stierschädel von 1942, bei dem Picasso den Sattel und die Lenkstange eines Fahrrades so montierte, dass in der Tat die Silhouette eines Stierkopfes sichtbar wird.“[123]

„Hommage à Picasso“[ännern | Bornkood ännern]

69 Exponate vun Künstler ut sien Tiet, de Picasso un sien Werk ziteren, wies en Utstellung mit den Titel „Hommage à Picasso“ to’n Anlaat vun de 1000-Johrsfier vun de Stadt Kronach in dat Johr 2003. De Künstler harrn hüm hör künstlerisch Reverenz to sien 90. Gebortsdag in dat Johr 1971 wiesen wullen. De präsenteerten Linolsnitte, Raderungen un Lithografien stammen ut de Johren 1971 bit 1974, un wurrn 1973 un 1974 eerstmals in en Mappenwark, herutgeven vun den Propyläen Verlag, Berlin, un de Pantheon Presse, Rom, publizeert. De Mappe umfaat ünner annern Warken vun Künstlern as Henry Moore, Max Bill, Allen Jones, Robert Motherwell, Jacques Lipchitz, Giacomo Manzù, Pierre Alechinsky, Joseph Beuys, Roy Lichtenstein, Michelangelo Pistoletto, Richard Hamilton, Walter De Maria un Hans Hartung, de mit hör spezifische künstlerische Formenspraak Picasso ehrt hemm.[124]

Den in 1973 entstahn Wark vun Joan Miró ünner den Titel Hommage à Picasso gungen all in 1912 vun Juan Gris un 1914 vun Paul Klee glieknamig Biller vöran.

De Düütsche Guggenheim wies 2006 en vun de Konzeptkünstlerin Hanne Darboven as Updragsarbeit aktualiseert un wieder maakt Version vun hör Arbeit Hommage à Picasso ut de Johren 1995/96. Darboven stell 9720 Schriftblööt in 270 Rahmen in en Ruuminstallatschoon en Kopie vun Picasso sien Gemälde Sitten Frau in’ törksch Kostüm tegenöver, – sien Original entstunn 1955 – de dör en Reeg vun Skulpturen, en bronzen Büste vun Picasso bit hen to ut Barkentwieg fluchten Eseln vervullständigt wurr. En wiedere Deel vun de Arbeit weer Opus 60, en wiels de Utstellung upführt musikaalsch Kompositschoon.[125]

Neebewerten vun dat Laatwark vun Picasso[ännern | Bornkood ännern]

Nahdem all 1992/93 de Hamborger Kunsthall, de Kunsthall vun de Hypo-Kulturstiften, München un de Neue Nationalgalerie, Berlin in de Utstellung „Picasso, Die Zeit nach Guernica 1937–1973“ dat Laatwark vun den Künstlers wiest harrn, funn to’n Anlaat vun Picasso sien 125. Gebortsdag in Utstellung vun de Albertina, Wien un de Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldörp, ünner den Titel „Picasso – Malen gegen die Zeit“ 2006 en Neebewerten vun Picasso sien Laatwark statt, dat lang in de Kritik stahn harr. „Unzusammenhängende Schmierereien, ausgeführt von einem rasenden Greis im Vorzimmer des Todes“, oordeelt bispeelswies de Sammler un Kunsthistoriker Douglas Cooper över dat verstörende wilde Laatwark vun Picasso.[126]

Den Katalog to de Utstellung hett Werner Spies herutgeven, Picasso persönlich kennt harr un as besünners goot Experte vun sien Wark gellt. „Pablo Picasso hat die Kunst des 20. Jahrhunderts so nachhaltig geprägt wie kein zweiter. Unter den zahlreichen Phasen und Stilperioden in seinem Schaffen nimmt das Alterswerk eine besondere Stellung ein. Seine späten Bilder, die mit allen Fasern an Sinnlichkeit und Umarmung hängen, die Kuss und Kopulation in Großaufnahmen zeigen, sind geprägt von einer großen Rastlosigkeit, die darauf zielt, den Tod zu exorzieren. Den meisterhaft schnellen, ‚wilden‘ Gemälden stehen technisch akribisch ausgeführte Zeichnungen gegenüber, in denen eine einzigartige Erzählfreude vorherrscht. Anhand von fast 200 Werken – Gemälde, Zeichnungen, Druckgrafiken und Skulpturen – die besondere Arbeitsweise und Dialektik von Picassos später Kunst. Vor allem der spannungsvolle Dialog von Malerei und Zeichnung, entwickelt in den Jahren in Mougins, zeigt den größten Künstler des 20. Jahrhunderts im Wettlauf mit der ihm noch verbleibenden Zeit.“[127]

Film un Theater[ännern | Bornkood ännern]

De franzöösch Filmregisseur Henri-Georges Clouzot broch 1956 ünner den Titel Picasso (Le Mystere Picasso) en in’ Reportage-Stil herstellt Dokumentarfilm över Pablo Picasso un de sien Arbeitswies in de Kinos. In Jean Cocteausien Film van 1960, Le Testament d’Orphée (Dat Testament vun den Orpheus), harr Picasso en Cameo-Upträe. 1978 wurr de sweedsch Filmkomödie De Avendüer vun den Herrn Picasso (Picassos äventyr) dreiht, de Regie führ Tage Danielsson. 1996 entstunn Filmbiografie Mien Mann Picasso (Surviving Picasso), in de Sir Anthony Hopkins den Maler dorstell. De Film speel in de teihn Johren van 1943 bit 1953, as he mit Gilot tosommen weer.

Picasso sien Bild Deern mit Duuv speelt en zentraal Rull in de vun Adolf Kabatek utdocht Disney-Geschichte Picasso-Roov in Barcelona (1985), en Comic, in de Dagobert Duck mit sien Verwandtschap mennig Avendüer in un um Barcelona beleevt. In den 184 Minüüt langen Dokumentarfilm 13 Daag in dat Leven vun Pablo Picasso (Frankriek 1999, ARTE-Edition/absolut Medien), herstellt vun Pierre Daix, Pierre Philippe un Pierre-André Boutang, wurrn darteihn Daag, de Wennenpunkte in Picasso sien Leven dorstellen, anhand vun Kunstwarken, Skizzenböker, Gesprächen un Filmutsnitte dokumenteert.

De 90 Minütt lang Feernsehfilm Matisse & Picasso: A Gentle Rivalry entstunn 2000; de befaat sück mit den Porträts vun de twee „Giganten“ in de Kunst vun dat 20. Johrhunnert. Dorin wurrn selten sehn Fotografien vun hör Biller un Skulpturen as ok Fotos un Filme ut Archiven wiest, de se bi de Arbeit wiesen. Geneviève Bujold is de Stimme vun Françoise Gilot, Robert Clary is Matisse un Miguel Ferrer Picasso. De mit en natschonalen Emmy uttekent Produktschoon stammt vun KERA-Dallas/Fort Worth/Denton in Tosommenarbeit mit dat Kimbell Art Museum, Fort Worth, Texas.[128]

In dat Theaterstück dun den irischen Schriever Brian McAvera Picassos Fruen (Picasso’s Women) vertellen acht Fruen in’ Rahmen vun en fiktiv Pressekonferenz vun hör Leven mit den Künstler in de Reegfolg vun de Bekanntschap mit Picasso: Tonächst snackt Fernande Olivier, folgt vun Eva Gouel, Gabrielle Lespinasse, Olga Chochlowa, Marie-Thérèse Walter, denn Dora Maar, Françoise Gilot un toletzt Jacqueline Roque. De Bookutgaav keem 1998 herut. Af 2003 funnen Upführen in Form vun Tourneen statt.[129]

Kunstmarkt[ännern | Bornkood ännern]

Ünner de aktuell teihn düersten Biller vun de Welt befinnen sück dree Warken vun Picasso: Akt mit gröön Blööt un Büste, Jung mit Piep un Dora Maar mit Katt.

Picasso sien Warken bleven ok nich vun Fälschungen verschont. All in dat Johr 1974 hett Orson Welles de Dokumentatschoon F for fake dreiht, in de he Kunstfälscher porträteren dee; dorünner den ungaarschen Maler Elmyr de Hory, de serienwies „Picassos“ täuschend ähnlich kopeert hett.[130]

Utstellungen[ännern | Bornkood ännern]

Warken (Utwahl)[ännern | Bornkood ännern]

De Fruenkopp vun Picasso in Halmstad, Schweden
Nah en lütt Original (1962) vergrötterte Picassoskulptur an dat Kunstmuseum Basel (Nee Faten van 2007)

Bildnerisch Wark

  • The On Line Picasso Raisonne (noch unvullständig)
  • 1888–1895: Översicht över Picasso sien Jöögdwarken
  • 1897: Wetenschap un Barmhartigkeit, Ööl up Lienwand, 197 × 249,5 cm, Museu Picasso, Barcelona
  • 1901: Evokation – Dat Begrävnis vun Casagemas, Ööl up Lienwand, 150 × 90 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1902: Inslapen Drinkerin (Buveuse assoupie), Ööl up Lienwand, 80 × 60,5 cm, Kunstmuseum Bern
  • 1902: De beid Süsters, Ööl up Lienwand, 152 × 100 cm, Eremitage, Sankt Petersburg
  • 1902: Melancholie, Ööl up Lienwand, 100 × 69,2 cm, Detroit Institute of Arts, Detroit
  • 1903: Dat Leven (La Vie), Ööl up Lienwand, 197 × 127 cm, Cleveland Museum of Art
  • 1904: Dat karge Mahl, Raderung, 46,3 × 37,7 cm, Ulmer Museum, Ulm
  • 1904: De Büglerin, Ööl up Lienwand, 116 × 73 cm, The Solomon R. Guggenheim Museum, New York Abb.
  • 1904: Fru mit Kreih, Holtköhlen, Pastel un Aquarell up Papeer, 64,6 × 49,5 cm, Toledo Museum of Art
  • 1905: Sitten Harlekin, Aquarell un Tusche up Karton 57,2 × 41,2 cm Sammlung Berggruen, Berlin
  • 1905: Jung mit Piep, Ööl up Lienwand, 100 × 81,3 cm, Privatbesitt
  • 1905: De Gaukler (Les Saltimbanques), Ööl up Lienwand, 212 × 229 cm, National Gallery of Art, Washington
  • 1906: Bildnis Allan Stein, Gouache up Karton, 74 × 59,7 cm, Baltimore Museum of Art Abb.
  • 1906: Bildnis Gertrude Stein, Ööl up Lienwand, 100 × 81 cm, The Metropolitan Museum of Art, New York
  • 1906: Sülvsttbildnis, Ööl up Lienwand, 93 × 73 cm, The Philadelphia Museum of Art
  • 1907: Les Demoiselles d’Avignon, Ööl up Lienwand, 243,9 × 233,7 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1908: De groot Dryade, Ööl up Lienwand, 185 × 108 cm, Eremitage, St. Petersburg
  • 1910: Porträt Ambroise Vollard, Ööl up Lienwand, 92 × 65 cm, Puschkin-Museum, Moskau Abb.
  • 1910: Bildnis Daniel-Henry Kahnweiler, Ööl up Lienwand, 101 × 73 cm, The Art Institute of Chikago
  • 1910: Fru mit Mustertpott, Ööl up Lienwand, etwa 29 × 24 cm, Gemeentmuseum, Den Haag Abb.
  • 1919: Slapen Buern, Tempera, Aquarell un Bleestift, 31,1 × 48,9 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1920: Twee sitten Fruen, Ööl up Lienwand, 195 × 163 cm, Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldörp
  • 1921: Dree Musikanten, Ööl up Lienwand, 200,7 × 222,9 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1921: Dree Fruen an de Pütt, Ööl up Lienwand, 203,9 × 1744 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1923: Die Flöte des Pan, Ööl up Lienwand, 205 × 174,5 cm, Musée Picasso, Paris Abb.
  • 1924: Paolo as Harlekin, Ööl up Lienwand, 130 × 97 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1925: De Umarmen (De Kuss), 130,5 × 97,7 cm, Musée Picasso, Paris Abb.
  • 1926: Dat Atelier vun de Modistin, Ööl up Lienwand, 172 × 256 cm
  • 1927: Sitten Fru, Ööl up Holt, 130 × 97 cm, The Museum of Modern Art, New York
  • 1930: Sitten Badende an’ Meeresstrand, Ööl up Lienwand, 163,2 × 129,5 cm, The Museum of Modern Art, New York
  • 1932: Akt mit gröön Blööt un Büste, Ööl up Lienwand, 162 × 130 cm, Privatbesitt
  • 1932: Deern vör den Speegel, Ööl up Lienwand, 162,5 × 130 cm, The Museum of Modern Art, New York
  • 1932: Le Rêve (Gemälde) (De Drööm), Ööl up Lienwand, 130 × 98 cm, Privatbesitt
  • 1935: Interieur mit teken Deern, Ööl up Lienwand, 130 × 195 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1937: Bildnis Dora Maar, Ööl up Lienwand, 92 × 65 cm, Musée Picasso, Paris Abb.
  • 1937: Porträt Lee Millers als Arlésienne, Ööl up Lienwand, Museu Picasso, Barcelona Abb.
  • 1937: De weinende Fru, Tate Modern, London Abb.
  • 1937: Guernica, Ööl up Lienwand, 349,3 × 776,6 cm, Museo Reina Sofia, Madrid
  • 1939: Nächtlich Fischfang in Antibes, Ööl up Lienwand, 205,7 × 345,4 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1941: Dora Maar mit Katt (Dora Maar au Chat), Ööl up Lienwand, 130 × 97 cm, Privatbesitz
  • 1945: Dat Beenhuus, Ööl up Lienwand, 199,8 × 250,1 cm, Museum of Modern Art, New York
  • 1946: La femme-fleur (Woman-Flower), Porträt vun Francoise Gilot, Ööl up Lienwand, 146 × 89 cm, Collection Particuliére
  • 1951: Massaker in Korea, Ööl up Lienwand, 109,5 × 209,5 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1954: Porträt vin Sylvette, Ööl up Lienwand, 81 × 65 cm, Privatbesitz Abb. Bildutwahl ut en Porträtreeg Sylvette
  • 1956: Dat Atelier „La Californie“ in Cannes, Ööl up Lienwand, 89 × 116 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1957: Las Meninas nah Velazquez, Ööl up Lienwand, 194 × 260 cm, Museu Picasso, Barcelona Abb.
  • 1958: De Stört vun den Ikarus, 800 × 1000 cm, Wandgemälde UNESCO, Delegates’ Lobby, Paris Abb.
  • 1961: Fröhstück in’ Free nah Manet, Ööl up Lienwand, 60 × 73 cm, Museum Ludwig, Köln
  • 1963: Fru mit Spegel, Ööl up Lienwand, 116 × 89 cm, Privatbesitz
  • 1964: Femme au chat assise dans un fauteuil, Ööl up Lienwand, 130 × 81 cm, Christie’s, New York an Dimitri Mavromatis
  • 1965: Naken Fru, Ööl up Lienwand, 115,8 × 88,5 cm, Christie’s, London
  • 1969: Twee Kämpfer III, root Filzstift up Papeer, 11,7 × 18,4 cm, Sotheby’s, London
  • 1961: Mann mit Piep, Ööl up Lienwand, 130,2 × 97,2 cm, Sotheby’s, London
  • 1972: De jung Maler III, Ööl up Lienwand, 91 × 72,5 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1972: Sülvstporträt, Wachsstift up Papeer, 65,7 × 50,5 cm, Fuji Television Gallery, Tokio Abb.
  • 1973: Sitten Mann, root Kried up Papier, 33,7 × 26,7 cm, Sotheby’s, London

Bildhauerisch Wark

  • 1905: Der Hoffnarr, Bronze, 40 × 35 × 22 cm, Privatsammlung
  • 1909: Kopp vun Fernande, Bronze, 41,3 cm hooch, Musée Picasso, Paris Abb.
  • 1928: Drahtkonstruktschoon (Denkmal för Guillaume Apollinaire), Metalldraht, 50,5 × 40,8 × 18,5 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1929–1930: Fru in en Gorden, Bronze, 210 × 117 × 82 cm, Sammlung Paloma Picasso Lopez, Paris
  • 1932: Kopp vun en Fru, Bronze, 128,5 × 54,5 × 62,5 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1934: Fru mit Blööt, Bronze, 38 × 18,7 × 25,8 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1942: Stierschädel, Assemblage ut Fohrradsitt un Fohrradgreep, 33,5 × 43,5 × 19 cm, Musée Picasso, Paris Abb.
  • 1943: Doodenkopp, Bronze, 25 × 21 × 31 cm, Musée Picasso, Paris
  • 1944: Mann mit Schaap, Bronze, 220 × 78 × 72 cm, Philadelphia Museum of Art, Philadelphia
  • 1950: Fru mit verschränkten Armen, Bronze, 34 × 10 × 10 cm, Sammlung Paloma Picasso Lopez, Paris
  • 1951: Pavian mit Jungem, Bronze, 53,3 × 33,7 × 42,7 cm, The Museum of Modern Art, New York
  • 1952–1953: Lesen Fru, Bronze bemalt, 15,5 × 35,5 cm, Privatsammlung, Paris
  • 1959: De Arm, Bronze, 57,8 × 16,5 × 16 cm, Hirschhorn Museum and Sculpture Garden, Smithsonian Institution, Washington, D.C.
  • 1962: Kopf, Iese, Metall, 105 × 70 × 48 cm, The Art Institute of Chicago, Chicago
  • 1964: Sitten Faun, Glas, handblaast, 11,5 cm, Sotheby’s, London
  • 1972: Monument, 395,3 × 149,2 × 319,3 cm, The Museum of Modern Art, New York

Sammlungen in Museen[ännern | Bornkood ännern]

Umfangriek Warkgruppen to Picasso sünd in Düütschland in dat Museum Berggruen in Berlin, in dat Sprengel Museum Hannober, in de Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen in Düsseldörp, in dat Museum Ludwig in Köln as ok in de Staatsgalerie Stuttgart utstellt. Sien grafisch Wark is meest kumplett in dat Kunstmuseum Pablo Picasso Mönster to sehn. Bedüdend Sammlungen vun Biller vun Picasso in de düütschsprakig Swiez wurrn in dat Kunstmuseum Basel, in de Fondation Beyeler in Riehen, in de Sammlung Rosengart in Luzern as ok in dat Kunstmuseum Bern wiest.

In Frankriek finnen sück Sammlungen in dat Musée Picasso in Paris, in’ Musée national Picasso La Guerre et la Paix de Vallauris, in dat Lille Métropole Museum för Moderne Kunst, Tietgenössisch Kunst un Art Brut in Villeneuve-d’Ascq as ok in dat Musée Picasso Antibes in dat Chateâu Grimaldi. In Russland in’t Puschkin-Museum in Moskau un in de Eremitage, Sankt Petersburg. In Spanien in dat Museu Picasso, Barcelona, in dat Museo Reina Sofía, Madrid as ok in’ Museo Picasso in Málaga un in de USA in dat Museum of Modern Art, New York.

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

Warkverteken un Hülpsmiddel
Lexika

  • Pierre Daix: Dictionaire Picasso. Robert Laffont, Paris 1995.
  • Johannes M. Fox: Picassos Welt. Ein Lexikon. Bd. 1–2. Projekte Verlag Cornelius, Halle 2008.

Warköversichten

  • Herschel Chipp, Alan Wofsy: Picasso-Project. Picasso’s Paintings, Watercolours, Drawings ans Sculpture. A. Comprehensive Illustrated Catalogue 1885–1973, bither 22 Bde. Alan Wofsy, San Francisco 1995 ff.
  • Juan-Eduardo Cirlot: Pablo Picasso. Das Jugendwerk eines Genies. DuMont, Köln 1972.
  • Christian Zervos: Catalogue Raisonné des Œuvres de Pablo Picasso, 1895–1973 . Éditions Cahiers d’Art, Paris (33 Bände).[132]

Grafik un Handteeknung

  • Brigitte Baer, Bernhard Geiser: Picasso. Peintre-Graveur. Catalogue Raisonne de l’oeuvre grave et lithographie et des monotypes 1899–1972 Bd. I–VII [+ addendum to den Catalogue Raisonné 1969–1972]. Kornfeld, Bern 1984–1996.
  • Georges Bloch: Picasso. Catalogue de l’oeuvre gravé et lithographié, Bd. 1–2 un 4. Kornfeld, revideert Uplaag Bern 1975, Bd. 2 un 4 in nochmals revideert Uplaag in’ Rahmen vun dat Picasso-Project (s. Weblinks) Wofsy, San Franzisco 2004; Bd. 3 Catalogue de l’oeuvre gravé ceramique. Kornfeld un Klipstein, Bern 1972.
  • Arnold Glimcher: Je suis le cahier. Die Skizzenbücher Pablo Picassos. Rowohlt, Reinbek 1986.
  • Ernst-Gerhard Güse, Bernhard Rau: Pablo Picasso. Die Lithographien. Gerd Hatje, Stuttgart 1988, ISBN 3-7757-0261-X
  • Fernand Mourlot: Picasso lithograph. Weber, Genf 1970.

Anwendt Grafik

  • Christoph Czwicklitzer: Pablo Picasso. Plakate 1923–1973. Warkverteken. Deutscher Taschenbuchverlag, München 1984.
  • Sebastian Goeppert, Herma Goeppert-Frank, Patrick Cramer: Pablo Picasso. Die illustrierten Bücher. Hatje, Ostfildern 1995.

Keramik un Skulptur

  • Georges Ramié: Céramique de Picasso. Fotografien von Edward Quinn. Cercle d’Art, Paris 1974.
  • Alain Ramié: Picasso de l’Oeuvre Ceramique Édité 1947–1971. Madoura, Vallauris 1988.
  • Werner Spies (Herutgever): Picasso: Skulpturen. Hatje Cantz, Ostfildern 2000, ISBN 3-7757-0908-8

Sülvsttüügnisse

  • Peter Schifferli (Hrsg.): Pablo Picasso. Wort und Bekenntnis. Die gesammelten Dichtungen und Zeugnisse. Ullstein, Frankfort an’ Main 1957.

Biografien

Dorstellen vun Früenden un de Familie

Picasso un de Fruen

Zum Werk Picassos

  • Gereon Becht-Jördens, Peter M. Wehmeier: Picasso und die christliche Ikonographie. Mutterbeziehung und künstlerische Position. Dietrich Reimer, Berlin 2003, ISBN 3-496-01272-2
  • John Berger: Glanz und Elend des Malers Pablo Picasso, Rowohlt 1973
  • Elisabeth Cowling: Picasso. Style and meaning. Berlin, London 2002
  • Pierre Daix: Picasso createur. La vie intime et le oeuvre. Paris 1987
  • Mary Matthews Gedo: Picasso. Art as Autobiography. The University of Chicago Press, Chicago London 1980, ISBN 0-226-28482-4
  • Graphikmuseum Pablo Picasso Münster: Pablo Picasso – Im Atelier des Künstlers, Katalog to de glieknamig Utstellung in Mönster (28. August - 21. November 2010), Gesamtltg. vun Ausst. u. Katalog: Markus Müller, Hirmer Vlg., München 2010, ISBN 978-3-7774-3281-6
  • Klaus Herding: Pablo Picasso: Les Demoiselles d’Avignon. Die Herausforderung der Avantgarde., Frankfort a. M. 1992 ISBN 3-596-10953-1
  • Katja Herlach: Für den Tag gedruckt. Picassos Gebrauchsgraphik. Sammlung Margadant, Scheidegger & Spiess, Zürich 2005, ISBN 978-3-85881-160-8
  • Kestner-Gesellschaft Hannober: Hommage à Picasso, Utstellungskatalog, Anspraak vun Wieland Schmied, Hannober 1973
  • Josep Palau i Fabre: Picasso. Kindheit und Jugend eines Genies. Könemann, Köln 1998
  • Josep Palau i Fabre: Picasso. Der Kubismus. 1907–1917. Könemann, Köln 1998
  • Josep Palau i Fabre: Picasso. Von den Balletts zu den Dramas. 1917–1926. Könemann, Köln 1999
  • Roland Penrose: Picasso und seine Zeit  –  Ein Fotobuch: Zürich 1957
  • Roland Penrose: The Sculpture of Picasso. The Museum of Modern Art, New York 1967, ahn ISBN
  • Roland Penrose, John Golding (Hrsg.): Picasso in Retrospect. Praeger Publishers, New York Washington 1973, Granada London 1973
  • Jane Fluegel, William Rubin (Hrsg.): Pablo Picasso. Retrospective im Museum of Modern Art, New York, Prestel Verlag, Münchewn 1980, ISBN 3-7913-0534-4
  • Werner Spies (Herutgever): Pablo Picasso: eine Ausstellung zum 100. Geburtstag; Werke aus der Sammlung Marina Picasso. Katalog, München 1981, ISBN 3-7913-0523-9
  • Werner Spies, Götz Adriani (Hrsg.): Picasso: Pastelle, Zeichnungen, Aquarelle. Verlag Gerd Hatje, Stuttgart 1986, ISBN 3-7757-0213-X
  • Werner Spies (Hrsg.): Malen gegen die Zeit. Picassos Spätwerk. Hatje Cantz, Ostfildern 2006, ISBN 978-3-7757-1831-8
  • Ulrich Weisner: Picasso. Kerber, Bielefeld 1997, ISBN 3-924639-78-7
  • Ingo F. Walther: Picasso  –  das Genie des Jahrhunderts. Taschen Verlag, Köln 12. Auflage 1999, ISBN 978-3-8228-6371-8
  • Carsten-Peter Warncke: Pablo Picasso 1881–1973. Taschen Verlag, Köln Sonneruplaag 2006, ISBN 978-3-8228-5025-1

Fotodokumentationen

Sonstiges

  • Marie-Laure Bernadac, Christine Piot, (Hrsg.): Picasso. Collected Writings. Abbeville Press, New York 1989, ISBN 1-55859-045-5 (franzöösch Utgaav: Paris 1989)
  • Elizabeth Cowling: Visiting Picasso  –  The Notebooks and Letters of Roland Penrose, Thames & Hudson, London 2006, ISBN 978-0-500-51293-7
  • David Douglas Duncan: Picasso & Lump. Benteli Verlag, Zürich 2006, ISBN 3-7165-1435-7
  • Michael Carlo Klepsch: Picasso und der Nationalsozialismus. Patmos Verlag, Düsseldörp 2007, ISBN 978-3-491-35011-3
  • Piet Meyer (Herutgever): Pablo Picasso in Zürich 1932. Piet Meyer Verlag, Bern 2010, ISBN 978-3-905799-09-5
  • Mariano Miguel Montanés: Pablo Picasso  –  The Last Years. Assouline Publishing, New York, o.J. (ca. 2004–2006), ISBN 2-84323-613-4

Weblenken[ännern | Bornkood ännern]

Pablo Picasso. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Biller[ännern | Bornkood ännern]

  1. Der Tanz, Juni 1925, 215 × 142 cm, Ööl up Lienwand, Tate Gallery, London.
  2. Minotaure (1933–1939), thenonist.com, afropen an' 9. Mai 2013
  3. Der Picador, 1889, Ööl up Lienwand, Sammlung Claude Picasso, Paris
  4. Etude pour un torse, 1894, 52,4 × 36,7 cm, Kohle und Conté-crayon-Stift, Museo Picasso, Barcelona
  5. Porträt Philippe IV., 1897, Ööl up Lienwand, Museo Picasso, Barcelona
  6. Matador Luis Miguel Dominguin, 1897, Teeknung, Museo Picasso, Barcelona
  7. Die Erstkommunion, 1896, 166 × 118 cm, Ööl up Lienwand, Museo Picasso, Barcelona
  8. Wissenschaft und Nächstenliebe, 1897, 197 × 249,5 cm, Ööl up Lienwand, Museo Picasso, Barcelona
  9. Le Moulin de la Galette, 1900, 88,2 × 115 cm, Öl auf Leinwand, Solomon R. Guggenheim Museum, New York
  10. Evokation – Das Begräbnis Casagemas, 1901, 150 × 90 cm, Ööl up Leinwand, Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris
  11. Das blaue Zimmer, 50,8 × 62 cm, Herbst 1901, Ööl up Lienwand, Philipps Collection, Washington
  12. Selbstbildnis, 80 × 60 cm, Enn' 1901, Ööl up Lienwand, Musée Picasso, Paris
  13. Stillleben mit Rohrstuhl, 1912, 29 × 37 cm, Collage, Musée Picasso, Paris
  14. Olga in einem Sessel, Ende 1917, 130 × 88,8 cm, Ööl up Leinwand, Musée Picasso, Paris
  15. Stillleben vor einem Fenster in Saint-Raphaël, Sommer 1919, 35,5 × 24,8 cm, Ööl up Lienwand, Sammlung Heinz Berggruen, Genf
  16. Die Panflöte, 1923, 205 × 174,5 cm, Ööl up Lienwand, Musée Picasso, Paris
  17. Die Kreuzigung, Februar 1930, 51,5 × 66,5 cm, Ööl up Lienwand, Musée Picasso, Paris

Kommentare[ännern | Bornkood ännern]

  1. Kiek dorto dat On-line Picasso Project ünner Weblenken

Enkeld Nahwiesen[ännern | Bornkood ännern]

  1. a b c d e Klaus Herding: Pablo Picasso: Les Demoiselles d’Avignon. Die Herausforderung der Avantgarde., Frankfurt a. M. 1992, S. 5.
  2. Jaime Sabartés: Picasso – Documents iconographiques. herutgeven vun Pierre Cailler, Genf 1954.
  3. Luut Gebortsoorkunn un Dööpschien (digital reproduzeert vun dat On-line Picasso Project)
  4. Sabartés: Picasso. Gespräche. S. 13.
  5. Wilfried Wiegand: Picasso, S. 7–11.
  6. To de korrekt Dateeren un to dat Utwarken vun de traumatisch Erfohren vgl. Mary Mathews Gedo: Looking at Art from the Inside Out. The psychoiconographic Approach to Modern Art. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 1994, S. 109–118.
  7. Wiegand: Picasso, S. 13.
  8. Wiegand: Picasso, S. 24 f.
  9. William H. Robinson, Jordi Falgàs, Carmen Belén Lord, Cleveland Museum of Art, Barcelona and modernity: Picasso, Gaudí, Miró, Dalí, Yale University Press, ISBN 978-0-300-12106-3 , 2006, S. 102 (Online Google Book).
  10. Portrait of Senora Soler, 1903 (oil on canvas) by Picasso, Pablo (1881-1973). Archiveert von dat Original am 15. April 2023; afropen an’n 15. April 2023 (engelsch).
  11. Portrait of Ambroise Vollard, Picasso (1910). In: The Guardian. Afropen an’n 15. April 2023 (engelsch).
  12. Wiegand: Picasso, S. 50.
  13. Wiegand: Picasso, S. 41.
  14. Wilfried Wiegand: Picasso, S. 42.
  15. Thomas Altmann: Eine der Musen in Bronze und Öl. In: Mitteldeutsche Zeitung. 15. Mai 2007, archiveert von dat Original am 15. April 2023; afropen an’n 15. April 2023.
  16. Wiegand: Picasso, S. 42.
  17. Wiegand: Picasso, S. 50–57.
  18. Judith Cousins: Vergleichende biographische Chronologie. In: William Rubin: Picasso und Braque. Die Geburt des Kubismus. Prestel, München 1990, S. 335.
  19. Gohr: Picasso, S. 64.
  20. Götz Adriani: Die Kunst des Handelns: Meisterwerke des 14. bis 20. Jahrhunderts bei Fritz und Peter Nathan, Hatje Cantz,Tübingen 2005, ISBN 978-3-7757-1658-1 (binnennetts: Google Books).
  21. Wiegand: Picasso, S. 63 f
  22. Bernard Zurcher: Georges Braque — Leben und Werk, (ut dat Franzöösch översett vun Guido Meister), Hirmer Verlag, München 1988, ISBN 3-7774-4740-4, S. 42.
  23. Wiegand: Picasso, S. 66 f.
  24. Daniel-Henry Kahnweiler: Der Weg zum Kubismus. Verlag Gerd Hatje, Stuttgart Eerstuplaag 1920, S. 20 ff.
  25. Siegried Gohr: Ich suche nicht, ich finde. Pablo Picasso – Leben und Werk. DuMont, Köln 2006, S. 20 f.
  26. Juan Gris, g26.ch, afropen an' 2. Oktober 2012
  27. Wiegand: Picasso, S. 64.
  28. Antonina Vallentin: Picasso, Kiepenheuer & Witsch, Köln 1958, S. 205 f.
  29. Judith Cousins, in: William Rubin, Anm. 119 S. 364 f., S. 419.
  30. =Galerie Hans Goltz, http://www.bad-bad.de/hansgoltz/picasso.htm, Picasso, afropen an’ 8. Mai 2013}}
  31. Picasso and modern british art, www.tate.org.uk, afropen an’ 8. Mai 2013
  32. William Rubin: Pablo Picasso. A Retrospective, with 758 plates, 208 in colour, and 181 reference illustrations. The Museum of Modern Art, New York, Thames and Hudson, London 1980, S. 153.
  33. Wiegand: Picasso, S. 72.
  34. Gohr, S. 24, 62
  35. André Salmon, http://www.andresalmon.org/, Biografie vun André Salmon, engelsch, afropen an’ 9. Mai 2013
  36. Portrait de Picasso, secretmodigliani.com, afropen an’ 9. Mai 2013
  37. Billy Klüver, A Day with Picasso, MIT Press, ISBN=978-0-262-61147-3, 1999, Siet 45
  38. Wiegand: Picasso, S. 93f.
  39. Ziteert nah On-line Picasso Project
  40. Artforum International, 22. Juni 1995, afropen an’ 9. Mai 2013
  41. Pablo Picasso: Über Kunst. Diogenes, Zürich 1988, S. 69.
  42. a b c d Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso. Band 1, S. 327-328.
  43. Picasso and the Avant-Garde in Paris, http://www.philamuseum.org/exhibitions/354.html?page=3, Philadelphia Museum of Art, afropen an' 9. Mai 2013 (engelsch)
  44. vgl. Katja von Nagy: Ich habe 60 Tänzerinnen und komme spät ins Bett. In: Welt am Sonntag van' 1. März 1998
  45. Wiegand: Picasso, S. 107f.
  46. Wiegand: Picasso, S. 115 f
  47. Klaus von Beyme: Das Zeitalter der Avantgarden: Kunst und Gesellschaft 1905–1955. C.H.Bec, München 2005, ISBN 978-3-406-53507-9 S. 811.
  48. Wiegand: Picasso, S. 121.
  49. a b Charles Harrison/ Paul Wood (Hrsg.): Kunsttheorie im 20. Jahrhundert. Künstlerschriften, Kunstkritik, Kunstphilosophie, Manifeste, Statements, Interviews. Verlag Gerd Hatje, Ostfildern-Ruit 1998, S. 777, ISBN 3-7757-0739-5.
  50. Wiegand: Picasso, S. 52f.
  51. Early Years. In: www.francoisegilot.com. Archiveert von dat Original am 4. 15 2023; afropen an’n 15. April 2023 (engelsch).
  52. Gohr: Ich suche nicht, ich finde, S. 232.
  53. Ziteert nah Joshua Rubenstein: Tangled Loyalties. The Life and Times of Ilya Ehrenburg. Tuscaloosa: University of Alabama Press, 1999, S. 297.
  54. Chronologie von Picasso des Centre Pompidou, centrepompidou.fr, afropen an’ 9. Mai 2013
  55. Art: Pablo Picasso's Last Days and Final Journey, www.time.com, 23. April 1973, afropen an’ 9. Mai 2013
  56. Spiegel Online, 1. März 2007, http://www.spiegel.de/kultur/gesellschaft/0,1518,469419,00.html, Ohne Spuren und Versicherung, afropen an' 9. Mai 2009
  57. IngeborgRuthe/Carolin Meister, Berliner Zeitung online, http://www.berlinonline.de/berliner-zeitung/archiv/.bin/dump.fcgi/2000/1007/magazin/0002/index.html, Picassos Sohn|, afropen an' 9. Mai 2013
  58. Ziteert nah On-Line Picasso Project, dat sück betreckt up Robinson 1999, S. 10, un Habarta 2000, S. 77
  59. Peter Schifferli: Pablo Picasso. Wort und Bekenntnis. Die gesammelten Dichtungen und Zeugnisse. Ullstein, Frankfort an’ Main 1957, Siet 9 (26. Mai 1923)
  60. Wiegand: Picasso, S. 10 ff
  61. a b Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, Sieden 54–55
  62. a b Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 81
  63. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 59
  64. Ingo F. Walther: Pablo Picasso 1881–1973: Genius of the Century, Taschen 2000, S. 10, afropen an' 9. Mai 2011
  65. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 70
  66. Gohr: Picasso, S. 14
  67. a b Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 72–73
  68. Gohr: Picasso, S. 14
  69. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 89
  70. Wiegand: Picasso. S. 48
  71. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 86
  72. a b Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 111-112
  73. Françoise Gilot: Leben mit Picasso, 1987, S. 77
  74. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 127-129
  75. Wiegand: Picasso, S. 44-45
  76. Klaus Herding: Pablo Picasso: Les Demoiselles d’Avignon. Die Herausforderung der Avantgarde., Frankfurt a. M. 1992, S. 38
  77. Jean-Louis Paudrat: Aus Afrika, in Kat. Primitivismus, S.147-151
  78. Patricia Leighten: The White Peril and L’Art Nègre: Picasso, Primitivism, and Anticolonialims, 1989, S. 86
  79. Peter Schifferli: Pablo Picasso. Wort und Bekenntnis. Die gesammelten Dichtungen und Zeugnisse. Ullstein, Frankfort an' Main 1957, Siet 14 f. (26. Mai 1923).
  80. Bernhard Grom, Menschen- und Weltbilder moderner Malerei: Beckmann, Nolde, Rouault, Hrdlicka, Picasso, Chagall, Kandinsky, Mondrian, Newman, Ernst, Dalí, Tobey, Beuys, Bacon, Cézanne, Verlag BoD – Books on Demand, ISBN 978-3-8330-1125-2, 2003, S. 173.
  81. Der Spiegell, ID 13529021, Picassos Apokalypse im Bordell, Jürgen Hohmeyer, 1988, Nr. 8
  82. Daniel-Henry Kahnweiler: Der Weg zum Kubismus. Verlag Gerd Hatje Stuttgart, Eerstuplaag 1920, Sieden 49–52
  83. Daniel-Henry Kahnweiler: Der Weg zum Kubismus. Verlag Gerd Hatje Stuttgart, Eerstuplaag 1920, Siet 25
  84. William Rubin: Picasso und Braque. Die Geburt des Kubismus, 1990, S. 9–11
  85. Anne Ganteführer-Trier: Kubismus, 2007 S. 16–18
  86. a b Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 250-251
  87. Gohr: Picasso, S. 83
  88. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 245
  89. Wiegand: Picasso, S. 85 ff. In: Julius Meier-Graefe Entwicklungsgeschichte der modernen Kunst, Bd. 2, München 1966, S. 676
  90. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 308
  91. Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Band 1, S. 330-331
  92. Einblicke. Das 20. Jahrhundert in der Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen. Hatje Cantz Verlag, Düsseldörp 2000, S. 638. ISBN 3-7757-0853-7)
  93. Wiegand: Picasso, S. 103 ff
  94. Ulrich Baron, welt.de, http://www.welt.de/kultur/literarischewelt/article823783/Die_Geschichte_von_Picassos_Guernica.html?nr=6&pbpnr=0, Die Geschichte von Picassos „Guernica“, van' 22. April 2007, afropen an' 9. Mai 2013
  95. Brassai: Gespräche mit Picasso. Rowohlt, Reinbek bi Hamborg 1966 (frz. Orig.: Conversations avec Picasso. Gallimard, Paris 1964), S. 79f.
  96. Siegfried Gohr: Picasso S.132–148.
  97. Galerie Jungi: SOLD. 8. Juli 2016, afropen an’n 16. April 2023.
  98. Picasso and the Gemmail « Le Gemmail. 23. August 2012, afropen an’n 16. April 2023 (engelsch).
  99. Wiegand: Picasso. S. 139.
  100. Gohr: Picasso. S. 153 f.
  101. nach Niklas Maak, FAZ.NET 26. Januar 2007, http://www.faz.net/s/RubEBED639C476B407798B1CE808F1F6632/Doc~EC38F280A1AA4479D8EBE2FD15F34C0FD~ATpl~Ecommon~Scontent.html, Die Geheimnisse des späten Picasso, afropen an’ 9. Mai 2013|zugriff=14. November 2008}}
  102. a b Gabriele Kopp-Schmidt: Picasso und die Folgen: der Maler als »Bildhauer«. (PDF; 562 kB) Deubner Verlag für Kunst, Theorie und Praxis, archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023.
  103. Chicago Picasso Sculpture. In: North American Insects & Spiders. Archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023 (engelsch).
  104. Graphik Museum Pablo Picasso, Die Suite Vollard afropen an’ 9. Mai 2013
  105. Hamborger Kunsthall, Utsstellung 2005, [1], Pablo Picasso. La Tauromaquia oder die Kunst des Stierkampfs, afropen an’ 11. November 2005
  106. Fernand Mourlot : chronologie. Archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023 (franzöösch).
  107. Graphische Sammlung der ETH Zürich - Picassos Gebrauchsgraphik. Die Sammlung Margadant. 29. Dezember 2010, afropen an’n 16. April 2023.
  108. Wiegand: Picasso. S. 127 ff.
  109. Picasso und das Theater. Archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023.
  110. Pablo Picasso in Vallauris. In: frankreich-sued.de. Archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023.
  111. http://www.staff.uni-marburg.de/~heuserh/Lichtmalerei2005/Lichtmalerei.html#Be%20Picasso, Be your own Picasso, Heike Heuser, Universität Marburg, afropen an 9. Mai 2013
  112. http://www.vpphotogallery.com/photog_mili_picasso.htm, Gjon Mili – Pablo Picasso, VP Gallery (engelsch), afropen an' 18. November 2008
  113. a b Wie man Wünsche beim Schwanz packt - sogar theater. In: www.sogar.ch. 25. Dezember 2014, afropen an’n 16. April 2023.
  114. Nochmals de Verband deutscher Bühnen- und Medienverlage
  115. [Internetquelle: archiv-url ungültig Dali, Salvatore.] 17. August 2004, archiveert von dat Original; afropen an’n 16. April 2023.
  116. Proverbs & Sayings, http://www.proverbsandsayings.com/authors/SalvadorDali.html, Dalí Quotes, afropen an' 9. Mai 2013
  117. Wiegand: Picasso, S. 169 f
  118. Wiegand: Picasso, S. 165. In: Picasso: Wort und Bekenntnis, S. 100.
  119. a b Wiegand: Picasso, S. 147.
  120. a b Carsten-Peter Warncke, Ingo F. Walther (Hrsg.): Pablo Picasso, Taschen Verlag, Köln 2007, ISBN 978-3-8228-3811-2, Band 1, S. 9–11.
  121. Werner Spies: Picasso – Pastelle, Zeichnungen, Aquarelle, 1986, S. 11
  122. William Rubin: Pablo Picasso. Retrospective im Museum of Modern Art, New York, Prestel Verlag, München 1980, ISBN 3-7913-0534-4, S. 12.
  123. Petra Kipphoff, Zeit Online 52/2002, http://www.zeit.de/2002/52/Picasso, Antiker Macho, afropen an' 9. Mai 2013
  124. Hommage a Picasso. In: cyberday.-gmbh.de. 5. Juni 2009, archiveert von dat Original am 12. November 2008; afropen an’n 16. April 2023.
  125. Angela Rosenberg, in: Das Deutsche Guggenheim präsentiert Hanne Darbovens Hommage à Picasso
  126. Niklas Maak: Malen im Angesicht des Todes. In: Frankfurter Allgemeine Zeitung. 28. September 2006, archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023.
  127. Kirsten Bauerdorf: Picasso - Malen gegen die Zeit. In: art-in.de. 2006-10-30, archiveert von dat Original am 15. November 2008; afropen an’n 16. April 2023.
  128. Born: kiek Weblenken Film Matisse & Picasso
  129. Picassos Frauen. In: picassos-frauen.de. Archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023.
  130. F wie Fälschung. In: kino.de. Archiveert von dat Original am 16. April 2023; afropen an’n 16. April 2023.
  131. Focus Online 2006, http://www.focus.de/kultur/kunst/picasso/picasso_aid_25504.html, Ausstellungen zum 125. Geburtstags Picassos, afropen an’ 9. Mai 2013
  132. Musée Zervosmusee-zervos.fr, afropen an’ 9. Mai 2013
Disse Artikel kann ut oorheverrechtlich Grünnen nich allto goot mit Biller bestückt wurrn. To Tiet gifft dat kien passen Afbillen, de to en free Wiedergebruuk.