Jef Denyn
Jef Denyn (* 19. Määrt 1862 in Mechelen; † 2. Oktober 1941 in Mechelen) warrt ankeken as de Mann, de de Technologie utfunnen hett, de dat moderne Speel vun dat Carillon mööglich maakt. He hett dat Klockenspeel en Platz twuschen de annern echten Musikinstrumente geven.
Leven[ännern | Bornkood ännern]
He folg in dat Johr 1887 sien Vadder na as Stadt-Klockenspeler (stadsbeiaardier) in Mechelen. 1892 fung he an mit de Speeltieden an'n Maandagavend in jede Week, de dat hüdigendags noch geven deit. Vunwegen datt he dat Klockenspeel technisch verbetern dö, hett he wußt, de Klockenspeel-Musik wedder ehrn Platz mank de echte Musik to geven. Vun wiet her sund de Lüde kamen, um em to to lustern. An'n 26. Juni 1952 hett de Gemeenderaat vun siene Vaderstadt den Jef Denynplein na em nömmt.
Klockenspeelstadt Mechelen[ännern | Bornkood ännern]
Mechelen, aantrekkelijkeden (up Platt: Wat in Mechelen de Lüde antrecken deit), de Vorweser vun den Dienst voor Toerisme (Turisten-Deenst) möök de Konzerte bekannt, Hotels hefft Arrangements anbaden rund um dat Beiaardspeel un sunnerliche Klockenspeel-Töge sund anföhrt. In de Daagblöer sund de neen Konzerte jeden Dag kunnig maakt wurrn, just nadem en Konzert vorbi weer. Bit na de USA hen hefft de Lüde vun Denyn höört un sund wegen em na Mechelen kamen. Dat duur nich lang un Mechelen harr sien Roop weg as Klockenspeel-Stadt.
De Klockenspeel-School vun Mechelen[ännern | Bornkood ännern]
Denyn hett sik ok Gedanken maakt um de Tokumst vun dat Klockenspeel. He hett sik dor for insett, en School for den Unnerricht in dat Klockenspeel up to maken. To sien 35-jöhrig Amtsjubiläum is 1922 de Mechelse Beiaardschool (Klockenspeel-School vun Mechelen) upmaakt wurrn.
Wat Jef Denyn maakt hett[ännern | Bornkood ännern]
- 1892 Jef Denyn, Stadsbeiaardier vun Mechelen siet 1887, fangt an mit siene beröhmten Summeravendkonzerte. Vun dor af an hefft veele Städer düsse Idee upnahmen un hüdigendags to en fast Ritual maakt. Um desülvige Tied rum verbetert he en lüttje Reeg vun Saken bi dat Anslag-System vun de Klocken. He hett sik bovenhen sunnerlich for dat so nömmte Tuimelaarsystem (Trüsel- oder Kippsystem) insett. As Raatgever for Klockenspeel hett he siene Ideen in en unbannige Reeg vun Städer anbrocht.
- 1897 fangt Jef Denyn an un organiseert mit Frunnen en Internatschonalen Klockenspeel-Wettstriet. Düsse Wettstriede gifft dat noch hüdigendags un se sund ok in annere Städer overnahmen wurrn. Dat seeg so ut, as wenn dat, wat dor bi rutkamen dö, stark afhangen dö vun de Traktur vun dat Klockenspeel, wo up speelt wurrn is. De tweete Wettstriet hett 1910 in Brüssel statt funnen. In de Nedderlannen gifft dat so'n Aart Wettstriede vun 1927 af an.
- 1915 maakt Jef Denyn en Rundreis dör de Nedderlannen un gifft dor Raatsläge over en Reeg vun Klockenspeele bi. Unner annern sprickt he sik dor leifig for ut, dat so nömmte Broeksystem (Boxensystem) gegen dat Tuimelaarsystem (Kippsystem) ut to tuuschen. In de Nedderlannen brickt de so nömmte Broek- oder Tuimelaarstriet ut mit de Fraag, wat vun Aart vun Speel beter anstreevt weern schall: Dat Fläämsche leifige Speel mit siene veelen Tremolos, de blot man dör dat Tuimelaar-System mööglich weern, oder dat eenfache, sture hollannsche Speel mit dat Broeksystem. De Striet scholl bit in de 1950er Johre hen duern. Amenne hett dat Fläämsche Speel in matige Form de Böverhand kregen.
- 1919 is dat Hemony-Klockenspeel an de Sint-Eusebiuskerk in Arnem dat eerste Carillon in de Nedderlannen ween, dat na Jef Denyn siene Ideen inricht' wurrn is. Man dat Publikum hett sik dor, anners as dacht wurrn weer, nich sunnerlich um scheert.
- 1922 warrt nu de „Koninklijke Beiaardschool 'Jef Denyn'“ inricht' mit Jef Denyn as eersten Baas. An un for sik scholl dat mit düsse School al 1914 losgahn, man denn is de Eerste Weltkrieg utbraken un so wurrn dor nix vun. In datsülvige Jahr 1922 is de eerste internatschonale Klockenspeel-Kongress afholen wurrn. 1925 weer de tweete in ’s-Hertogenbosch an'e Reeg. Eerst 1972 is denn de drudde Kongress tostanne kamen.
| Stadsbeiaardier vun Mechelen | ||
| Jef Denyn | Navolger: | |