Gericht Delm

Vun Wikipedia
Dat Wapen von de Gemeen Obbens wiest en panzert Arm mit Richtsweert. Dat is dat ole Segel von dat Gericht Delm

Dat Gericht Delm weer en Patrimonialgericht un Verwaltungsrebeed in Bremen-Veern un in dat Königriek Hannover mit Seet in Obbens binnen de Landdrostie Stood. Dat Rebeed von dat Gericht höört vondaag to de Samtgemeen Obbens un de Gemenen Bliersdörp, Nottensdörp, Buxthu un Harsfeld. Gerichtsherrn weren toletzt de Familien von Düring, von Zesterfleth, von Schulte un von dem Bussche. Dat weren ünner annern de Goodsherrn von dat Good Wiegersen. De Goodsherrn von Good Wiegersen weren ok Gerichtsherrn von dat Gericht Jeem.

Geografie[ännern | Bornkood ännern]

In’n Noorden von dat Gericht legen dat Gericht Hornborg un dat Grevengericht Oolland, in’n Oosten de Stadt Buxthu, de Vaagdie Oold- un Neeklooster von dat Amt Harsfeld un dat Amt Mesborg in’n Süden dat Amt Zeven un in’n Westen de Rest von dat Amt Harsfeld (Stand 1848).

Historie[ännern | Bornkood ännern]

Dat Gericht keem 1432 toeerst in de Oorkunnen vör. Dat hett to uppe deme delve heten. Dat kummt af von en oold Woord för Graven (kiek bi Delf) un hett de Laag von’n Gerichtsplatz betekent. In dat Vörer Register kummt üm 1500 al de Schrievwies upp dem delme vör. In disse öllste Tied hett de Familie von Borch de Gerichtsherrn stellt, de dat Gericht vörher von de Familie von Bliersdörp arvt hett. De von Borch sünd üm 1500 utstorven. Ünner annern de von Düring hebbt denn as Gerichtsjunker övernahmen.

De Richtsteed von dat Gericht leeg in Obbens un warrt ok nu noch Galgenbarg nöömt.

Dat Gericht harr toeerst ok de hoge Gerichtsborkeit un kunn to’n Bispeel de Doodsstraaf verhängen. Later harr dat Gericht blots noch de neddere Gerichtsborkeit. Von 1753 af an hebbt de Hertogdömer Bremen un Veern mit de Ünnergerichtsordnung verföögt, dat blots noch studeerte Juristen Recht spreken dröfft.

1810 hett Frankriek ünner Napoleon dat Gericht innahmen. In disse Franzosentied hett dat toeerst bet to’n 31. Dezember 1810 to dat Departement von de Elv- un Wersermünn in dat Königriek Westfalen höört un denn to dat Departement von de Elvmünnen un direkt to Frankriek. Dat Rebeed von dat Gericht hett in disse Tied in’n Kanton Hornborg legen. 1813 müssen de Franzosen dat Rebeed denn opgeven un de ole Stand is wedderkamen.

1848 weer dat Gericht so 121,21 km²[1] groot.

An’n 12. Mai 1852 is dat Patrimonialgericht ophoven un in en königlich Gericht ümwannelt worrn.[2]

Bi de Verwaltungs- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 sünd Verwaltung un Justiz kumplett trennt worrn. De Verwaltungsnafolger von dat Gericht Delm weer dat ne’e Amt Hornborg, för de Justiz weer dat Amtsgericht Buxthu tostännig.

Öörd Stand 1848[3][ännern | Bornkood ännern]

Oort Lüüd Hüüs Aard Status
1 Obbens 520 80 Dörp Gemeen
2 Beekdörp 213 32 Dörp Gemeen
3 Bliersdörp mit de enkelten Hüüs von Postmoor un de Vördermöhl 506 77 Dörp Gemeen
4 Borrel 51 6 Dörp Gemeen
Kommerbusch 58 9 Dörp
Remnoh 45 8 Dörp
5 Dammhusen 234 43 Dörp Gemeen
6 Guldbeek 139 24 Dörp Gemeen
Guldbeker Möhl 8 2 Möhl
7 Grundolendörp 58 10 Dörp Gemeen
8 Heendörp 346 54 Dörp Gemeen
9 Heitmannshusen 24 4 Dörp Gemeen
10 Nindörp 138 23 Dörp Gemeen
11 Nottensdörp mit de enkelten Hüüs von Schragenkamp 298 50 Dörp Gemeen
Good Nottensdörp 18 8 Eddelgood ahn Gemeen
12 Ottens mit dat enkelte Huus Ilsdiek 190 27 Dörp Gemeen
13 Ruschwedel 108 14 Dörp Gemeen
14 Wiegersen 130 20 Dörp Gemeen
Good Wiegersen 23 3 Eddelgood ahn Gemeen

Inwahnertall[ännern | Bornkood ännern]

Johr Inwahners
1810-00-001810[4] 2.040 Lüüd, 363 Füürsteden
1823-00-001823[5] 2.259 Lüüd, 379 Hüüs
1848-00-001848[1] 3.107 Lüüd, 494 Hüüs

Richters[ännern | Bornkood ännern]

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

  • Claus Dammann: Das alte Gericht Delm und die dortigen früheren wirtschaftlichen Verhältnisse. Als Heft 9 der Stader Heimatbücher, Krause, Stade 1926
  • Carsten Kreuder: Die bäuerlichen Verhältnisse im Gericht Delm 1500 bis 1648. 1969

Footnoten[ännern | Bornkood ännern]

  1. a b Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 149: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA149
  2. Sammlung der Gesetze, Verordnungen und Ausschreiben für das Königreich Hannover, vom Jahre 1852. Kius, 1852, Sied 126
  3. Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 149: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA149
  4. Peter Adolf Winkopp: Der Rheinische Bund. Band 16, Mohr, Frankfort an’n Main 1810, Sied 138: https://books.google.de/books?id=c24IAAAAQAAJ&pg=PA138
  5. Johann G. L. W. Ubbelohde: Statistisches Repertorium über das Königreich Hannover. Hahn, 1823, Sied 86: https://books.google.de/books?id=Rvs-AAAAcAAJ&pg=PA86